W ostatnim roku przybyło nam 66 nowych członków zwyczajnych, działających w ośrodkach lokalnych i w cyberprzestrzeni. Wpłynęło ok. 240 nowych deklaracji zainteresowania PSR. Mamy już zatem na dziś 970 zarejestrowanych sympatyków PSR. Do profilu PSR w portalu Nasza Klasa przyłączyło się 740 nowych osób. W liczbach bezwzględnych wydawać się to może niewiele, lecz wpisując to w kontekst ogólnej sytuacji organizacji pozarządowych w Polsce z których bardzo wiele boryka się z dużymi problemami w pozyskiwaniu nowych członków wobec niewielkiej aktywności społecznej Polaków, PSR w roku 2008 zrobiło wyraźny krok do przodu. Co najważniejsze, to zauważalny wzrost liczby osób zaangażowanych w działalność PSR.

W mijającym roku rozwinęły się struktury terenowe stowarzyszenia. Najważniejszym wydarzeniem jest powołanie sprawnie działającego oddziału szczecińskiego na czele którego stanął kierownik Zakładu Filozofii Kultury na Uniwersytecie Szczecińskim oraz redaktor naczelny czasopisma filozoficznego „Nowa Krytyka", prof. Jerzy Kochan. Wyłonił się poza tym ośrodek w Wałbrzychu, który wraz z ośrodkiem wrocławskim powołał oddział dolnośląski, pierwszy międzymiastowy oddział terenowy naszego stowarzyszenia. Bardzo udane zebrania racjonalistów odbyły się także w Łodzi i w Bydgoszczy. W miastach tych jest sporo osób zainteresowanych działalnością racjonalistyczną, lecz brak osób gotowych do przyjęcia na siebie funkcji liderów i organizatorów, póki co uniemożliwia powołanie tam oddziałów lokalnych PSR. Wystarczy jednak, aby pojawiło się kilka nowych osób a w każdym z tych miast może w krótkim czasie zaistnieć silny ośrodek lokalny naszego stowarzyszenia. Należy również odnotować przekształcenie się ośrodka warszawskiego w oddział warszawski, na czele którego stanął dr Przemysław Berowski, pracownik naukowy Instytutu Elektrotechniki.

Ważne jest, iż ośrodki lokalne prowadzą również własne strony internetowe. Obecnie takie strony ma nie tylko Kraków i Wrocław, ale i Poznań, Trójmiasto, Szczecin i Łódź. Najżywiej rozwija się strona ogólna PSR, pod adresem psr.org.pl redagowana przez Mariusza Agnosiewicza, na której w ostatnim roku opublikowano ponad 60 nowych tekstów związanych z PSR oraz wiele innych materiałów. Racjonalista i strona PSR są dostępne od tego roku również w wersji mobilnej. Osobno funkcjonuje założona w tym roku przez Michała Przecha galeria zdjęć z działalności PSR, pod adresem galeria.racjonalista.pl, zawierająca obecnie 1400 zdjęć, które zanotowały ok. 34 tys. odsłon.

Bardzo ciekawym zjawiskiem związanym z PSR jest bardzo wyraźny rozwój i aktywizacja młodzieżówek i młodzieży. Wyłoniła się grupa działająca a w Grudziądzu, którą koordynuje Monika Stogowska pod nadzorem Jarosława Kubaszewskiego oraz w konsultacji z członkami zarządu PSR oraz innych młodzieżówek racjonalistycznych. Stale też działa grupa krakowska, pod przewodnictwem Andrzeja Kierskiego. Młodzi racjonaliści stworzyli już swój portal publicystyczny, fora dyskusyjne oraz podjęli pierwsze inicjatywy (m.in. ogólnopolski protest młodych przeciwko klerykalizacji polskiej szkoły, opisywany m.in. przez portal Wirtualna Polska). To młodzi przejęli na siebie projekt PSR stworzenia E-Muzeum Boya.

Na rok 2008 Prezes PSR zaproponował na ostatnim walnym dwa priorytety: projekt etyczny oraz rozwój ceremonii humanistycznych, a poza tym stworzenie e-muzeum Boya, elektronizację czasopiśmiennictwa wolnomyślicielskiego XX w., stworzenie Panteonu Wolnomyślicieli Polskich oraz walkę z homeopatią i całą para- i pseudonauką. Ostatecznie najbardziej zaangażowaliśmy się w trzy sfery: laicyzm, rozwój ceremonii humanistycznych i walka z pseudonauką.

Trzeba też podkreślić, iż wciąż jesteśmy na etapie wczesnoorganizacyjnym. Organizacja została wpisana do rejestru w ostatnim kwartale 2006 r. i rok 2007 był rokiem rozruchowym, kiedy nabywaliśmy pierwszych doświadczeń i porażek czysto organizacyjnych. Rok 2008 był więc drugim normalnym rokiem istnienia organizacyjnego polskich racjonalistów. Rokiem wypracowywania procedur wewnętrznych i mechanizmów funkcjonowania. Okres ten wciąż jest niezakończony, gdyż nie mamy jeszcze opracowanych wszystkich procedur sprawnego funkcjonowania. Posunęliśmy się jednak istotnie naprzód. Przede wszystkim wprowadzono cykliczność posiedzeń zarządu – w postaci telekonferencji na Skype co dwa tygodnie. Od maja odbyliśmy 15 takich wirtualnych posiedzeń. W posiedzeniach tych brali udział nie tylko członkowie Zarządu Głównego, ale i przedstawiciele innych organów w PSR, którzy bardzo aktywnie włączyli się w działalność Zarządu i Stowarzyszenia, m.in. Maciej Psyk, Marek Pawłowski, Przemysław Piela, a w ostatnim czasie także Mirosław Wyczesany i Przemysław Berowski. Uchwalono pierwsze regulaminy: Głównego Sądu Koleżeńskiego, Zgromadzenia Delegatów oraz zaczątek regulaminu Zarządu Głównego (w zakresie dotyczącym trybu obradowania i podejmowania decyzji oraz wdrażania projektów). Tomasz Kalwasiński wdrożył elektroniczną bazę członkowską i inne elektroniczne podstawy podejmowania decyzji w PSR. Michał Przech na stronie PSR implementował podstawowy system zarządzania projektami. Znaczny postęp formalny i proceduralny wypracowany został w funkcjonowaniu skarbnika i sekretarza. Przygotowano projekt przekształcenia PSR w organizację pożytku publicznego. Poprawiono komunikację między władzami a członkami Stowarzyszenia, m.in. przez publikowanie sprawozdań z posiedzeń zarządu i szersze dyskutowanie na forum internetowym działalności Zarządu Głównego. Powołano nowe forum Stowarzyszenia o nazwie Sami Swoi, przeznaczone tylko dla członków PSR. Dla wszystkich członków zaoferowano konta w domenie psr.org.pl.

Bardzo dużym usprawnieniem było stworzenie wspólnej platformy elektronicznej komunikacji wszystkich organów PSR i najbardziej zaangażowanych racjonalistów – w postaci listy emailowej pod adresem zarzad@racjonalista.eu (obecnie zastąpiony przez: zarzad@psr.org.pl) . Lista ta była wspólną platformą bieżącej wymiany informacji w działalności PSR. Skład listy sukcesywnie się powiększał w ciągu roku i obecnie tworzą ją 22 osoby, które się na bieżąco wymieniają informacjami o działalności stowarzyszenia, a wśród nich: pełen skład Zarządu Głównego, pełen skład Głównej Komisji Rewizyjnej, pełen skład Głównego Sądu Koleżeńskiego, Rzecznik Etyki Członkowskiej, przewodniczący jednostek terytorialnych PSR, którzy nie wchodzili w skład Zarządu Głównego (Szczecin, Poznań, Warszawa oraz Trójmiasto). Zarząd uchwalił także zaproszenie do tego grona na podstawie par. 26 ust. 9, dwóch osób spoza władz PSR: Michała Przecha, zapewniającego obsługę techniczno-informatyczną Stowarzyszenia, oraz Andrzeja Kierskiego jako przedstawiciela młodzieżowych grup racjonalistycznych. Uzupełniającym medium wymiany informacji w tej grupie było specjalne forum władz stowarzyszenia. Wspólna platforma stałej wymiany informacji w tak dużym gronie aktywistów PSR okazała się rozwiązaniem niezwykle pożytecznym i dynamizującym działalność całej organizacji. Można powiedzieć, że w efekcie zastosowania tego rozwiązania jesteśmy jedną z nielicznych organizacji pozarządowych w Polsce, której zarząd regularnie zbierał się co dwa tygodnie a w jego pracach na bieżąco i stale uczestniczyli członkowie wszystkich organów działających w Stowarzyszeniu. Jest to bardzo duży potencjał na przyszłość.

W siedzibie głównej PSR, którą wynajmujemy od ok. roku w ramach lokalu Towarzystwa Kultury Świeckiej przy ul. Koszykowej 24/1 w Warszawie, zorganizowano podstawy biura Stowarzyszenia, zaopatrując je w podstawowy sprzęt komputerowy i biurowy. Przez pewien czas funkcjonowały regularne dyżury w biurze, jednak wobec niewielkiego zainteresowania konsultacjami z władzami PSR w biurze stowarzyszenia, zawiesiliśmy te praktyki.

Ze spraw formalno-urzędowych, należy odnotować złożenie wniosków do KRS o zarejestrowanie i nadanie osobowości prawnej – po Krakowie — oddziałom szczecińskiemu i dolnośląskiemu. Podpisano także umowę z księgowym Henrykiem Muszyńskim, który wspiera aktywnie nasze sprawy formalne.

Wciąż nie udało się wprowadzić legitymacji członkowskich. Wojciech Skorupski opracował ich projekt, Dariusz Kaliszuk zapewnił firmę, która je zrealizuje. Realizacja została jednak wstrzymana wobec niezakończonej dyskusji o możliwej zmianie znaków graficznych Stowarzyszenia. Część członków zgłasza postulat zmiany logo PSR. Opracowane zostały nowe projekty. Zarząd postanowił, aby sprawę tę rozstrzygnęło zgromadzenie delegatów.

Mając możliwość porównania funkcjonowania Stowarzyszenia w roku 2007 i 2008, widać wyraźny i znaczący rozwój organizacji. Trzeba wyraźnie podkreślić, że tworzenie całych skomplikowanych podwalin formalno-proceduralnych było jednym z kluczowych zadań obecnego Zarządu. Z zadania tego Zarząd wywiązał się w dużym zakresie, choć część wyzwań w tym zakresie spadnie na Zarząd kolejnej kadencji, w szczególności dotyczy to relacji między ośrodkami lokalnymi a władzami centralnymi.

Bardzo ważną sferą działalności PSR w 2008 r. była społeczna promocja i rozwój ceremonii humanistycznych, w szczególności ślubów humanistycznych. Jak dotąd 6 par zawarło humanistyczny związek małżeński, w tym jedna para homoseksualna. Organizacją ślubów humanistycznych z ramienia PSR zajmowała się grupa w składzie: Mariusz Agnosiewicz, Krzysztof Tanewski oraz Marek Pawłowski. Działalność ta spotkała się z dużym i w zdecydowanej większości pozytywnym zainteresowaniem mediów. Jak dotąd o naszych ślubach humanistycznych napisano kilkadziesiąt tekstów w prasie krajowej i zagranicznej. Ideę tę prezentowano na ogólnopolskiej konferencji naukowej organizowanej na Uniwersytecie Poznańskim przez Zakład Katolickiej Nauki Społecznej Wydziału Teologicznego, powstaje już pierwsza praca licencjacka na temat ślubów humanistycznych na uczelni krakowskiej. Rezerwowane są już terminy na kolejne śluby udzielane pod patronatem PSR. Po roku działalności w tym zakresie istnieją zatem dość dobre podstawy do rozwoju społecznego tej instytucji, zwłaszcza jeśli uda się w kolejnym roku przygotować większą liczbę osób zaangażowanych w tę działalność oraz opracować odpowiednie materiały informacyjno-promocyjne.

Jeśli chodzi o inne formy humanistycznych ceremonii praktykowane przez zachodnie organizacje humanistyczne, nawiązujemy współpracę z kilkoma praktykującymi świeckimi mistrzami pogrzebowymi. Na rok 2009 jest też zaplanowana pierwsza humanistyczna ceremonia związana z narodzinami dziecka.

W 2008 r. zainaugurowano ten aspekt aktywności, który jest właściwy organizacjom racjonalistycznym, tj. ograniczanie ekspansji pseudonauki i paranauki. Podjęto udaną interwencję przeciwko homeopatii na Akademii Medycznej we Wrocławiu, w czym wsparła nas m.in. Naczelna Rada Lekarska. Pojęto również inne jednostkowe interwencje przeciwko ekspansji homeopatii. Działania te zostały dostrzeżone i opisane przez media (m.in. wrocławska Gazeta Wyborcza). Planowane są kolejne działania w tym zakresie, zwłaszcza w tej sferze, kiedy w związku z pseudonauką i paranauką marnotrawione są publiczne pieniądze. Zainteresowanie współpracą z PSR przeciwko para- i pseudonauce wyraziła Fundacja Jamesa Randiego, co powinno zaowocować rozwinięciem odpowiednich kampanii w roku 2009.

W trzeciej kluczowej sferze działalności PSR w mijającym roku, zmierzającej do wdrożenia w Polsce laickich standardów, rozwinęła się udana współpraca z doktorem Pawłem Boreckim z Katedry Prawa Wyznaniowego UW, obecnie jednym z najlepszych specjalistów od prawa wyznaniowego w Polsce. We współpracy z drem Boreckim przygotowany został podstawowy program laicki naszego Stowarzyszenia, ujęty pod postacią Postulatów Laickich. Projekt Postulatów Laickich przez kilka miesięcy był kształtowany wewnątrz organizacji poprzez dyskusje w ośrodkach lokalnych oraz na forum internetowym Stowarzyszenia. Po uchwaleniu i ogłoszeniu ostatecznej wersji Postulatów spotkały się one nie tylko z dużym zainteresowaniem mediów krajowych, ale i z żywym odzewem bardzo wielu osób, co skłania organizatorów do podjęcia w przyszłym roku szerzej zakrojonych działań zmierzających do realizacji poszczególnych postulatów poprzez zaangażowanie inicjatywy obywatelskiej.

Jednym z elementów wdrażania konkretnych realizacji postulatów laickich jest Kampania 196 przygotowana i koordynowana przede wszystkim przez ośrodek trójmiejski PSR. Zespół projektowy kampanii, zatwierdzony zgodnie z nowymi procedurami w tym zakresie, tworzą Arleta Bolda-Górna, Miłosz Kuligowski, Andrzej Kierski jr, Szymon Gdula, Mariusz Agnosiewicz i Michał Przech. Kampania zmierza do wywołania dyskusji wokół instytucji obrazy uczuć religijnych oraz zmiany w tym zakresie art. 196 Kodeksu karnego poprzez znaczne ograniczenie jego represyjności. W jej ramach wystosowano zapytania do władz polskich kościołów o ich stosunek do ochrony uczuć religijnych (odpowiedzi przyszły od Episkopatu KK, adwentystów i mormonów). Inicjatorką i koordynatorką kampanii jest Arleta Bolda-Górna, przewodnicząca ośrodka trójmiejskiego. Pod projektem PSR zmiany ustawy podpisało się jak dotąd w Internecie ok. 3,5 tys. osób. We wrześniu rozpoczęto także zbieranie podpisów poza Internetem. Również i ta kampania była opisywana przez media o zasięgu ogólnokrajowym. Podobnie jak Lista Ateistów, Kampania 196 stworzoną ma odrębną stronę internetową.

W roku 2008 kontynuowana jest również kampania publicznego ujawniania się osób niewierzących, zainaugurowana w 2007 r. – Internetowa Lista Ateistów i Agnostyków, koordynowana niestrudzenie przez skarbnika PSR, Marka Ławreszuka. W mijającym roku kolejne 3 tys. osób ujawniło publicznie swój ateizm lub agnostycyzm. Można też dostrzec zjawisko większej skłonności osób publicznych do publicznego deklarowania swojej niewiary. Lista Ateistów stale jest obecna w mediach, także w 2008 r. Sukces naszej kampanii umacnia się.

Angażowaliśmy się również w promocję społeczną i pomoc udzielaną przy apostazji, czyli formalnym występowaniu z Kościoła przez osoby zainteresowane, co uznajemy za jeden z aspektów kampanii na rzecz społecznego ujawniania się niewierzących. Podjęliśmy dwie interwencje formalne, jedna skierowana do Kurii Warszawskiej, a druga do Rzecznika Praw Obywatelskich. Opublikowaliśmy materiały poradnikowe służące do przeprowadzenia procedury apostazji. Wydrukowanych zostało kilka tysięcy ulotek informujących o tym, czym jest i jak wygląda akt apostazji. Ulotki były kolportowane jak dotąd jedynie w Krakowie i Szczecinie. Udzielamy publicznych komentarzy dotyczących problemów z występowaniem z Kościoła.

Bardzo pozytywnie zakończyła się inicjatywa Dariusza Kaliszuka zrealizowania w ramach PSR szkoleń rozwoju osobowości. Pierwsze tego typu szkolenie zatytułowane „Uwierz, że nie musisz wierzyć” wykonane zostało w Warszawie przez Joannę Konieczną, trenerkę STOP. Szkolenie dotyczyło asertywności niewierzących, i było tym samym wsparciem kampanii na rzecz ujawniania się niewierzących w społeczeństwie. Udział wzięło w nim kilkanaście osób i niektóre z tych osób włączyły się później aktywnie w działalność PSR. Nie udało się jak dotąd przekuć tej pilotażowej inicjatywy w większy projekt realizowany z pieniędzy unijnych. Joanna Konieczna wycofała się z dalszej realizacji tego projektu. Jego kontynuacji, po przeprowadzeniu odpowiednich badań socjologicznych, zamierza się podjąć Małgorzata Leśniak.

Kolejną nową inicjatywą w mijającym roku w PSR jest pierwszy wyjazd integracyjny członków stowarzyszenia, zorganizowany przez Małgorzatę Leśniak. Wprawdzie ze względu na jego zagraniczny charakter (Słowacja) brało w nim udział jedynie kilkanaście osób, lecz niewątpliwie inicjatywę tę należy uznać za sukces, przede wszystkim ze względu na owocne spotkanie polskich i słowackich wolnomyślicieli, czyli przedstawicieli PSR oraz słowackiego Prometeusza. Z pewnością spotkanie to zaowocowało najwyższą zadeklarowaną liczebnością delegacji słowackiej na naszym aktualnym festiwalu racjonalistycznym – 10 osób. Zapewne stworzona została bardzo dobra podstawa do ścisłej współpracy i kontaktów polskich i słowackich wolnomyślicieli. W przyszłości planowane są również wyjazdy integracyjne na terenie kraju.

Z inicjatyw kontynuowanych wspomnieć należy o Wirtualnym Muzeum Boya. Aktualnie tworzona jest strona internetowa muzeum, co koordynuje Andrzej Kierski, finansując także projekt z własnych pieniędzy.

Jeśli chodzi o sprawy związane z etyką w szkołach, stale przygotowywany jest kompleksowy projekt pod nazwą „Etyczna szkoła”, co jednak zostało spowolnione z dwóch względów: niewywiązanie się ze zobowiązań przez kolejnych informatyków-wolontariuszy, którzy podjęli się zaprogramowania serwisu wedle opracowanego szczegółowego projektu. Portal etyczny, który opracowujemy zawierać ma nie tylko wiele materiałów informacyjno-promocyjnych dotyczących etyki, ale i liczne funkcjonalności wspierające m.in. tworzenie grup etycznych w polskich szkołach oraz grup międzyszkolnych, bazę danych, nauczycieli, programów nauczania, szkół itd. Aktualnie wykonania serwisu podjął się Tomasz Kalwasiński. Kolejnym problemem z jakim spotkał się projekt etyczny jest niewystarczająca grupa wolontariuszy z PSR gotowa zaangażować się w projekt. W związku z tym inauguracja kampanii etyczna szkoła została przesunięta na pierwszy kwartał 2009. Jak dotąd nawiązano współpracę z czołowymi polskimi etykami, którzy służyć będą radą i pomocą merytoryczną. Pozyskano dwóch partnerów do współpracy przy tej kampanii PSR: Krystynę Starczewską, znaną działaczkę oświatową z Bednarskiej, a także dyrektora Ośrodka Kształcenia na Odległość Politechniki Warszawskiej – OKNO. Opracowane są już pierwsze programy nauczania etyki.

W zakresie nauczania etyki podejmowano także indywidualną pomoc w konkretnych przypadkach nierealizowania przez szkołę obowiązku nauczania etyki, poprzez skuteczne interwencje w Ministerstwie Oświaty i kuratorium.

Znacząca aktywność stowarzyszenia związana była również z publicznym prezentowaniem głosu racjonalistów w problemach ważnych społecznie. Opublikowaliśmy:

1. Stanowisko w sprawie zapłodnienia metodą in vitro (grudzień)
2. Akt solidarności z wykładowcami Uniwersytetu La Sapienza w obronie laickości wiedzy (styczeń)
3. Apel laicki z okazji wizyty papieża we Francji (luty)
4. Zapytanie skierowane do Kurii Warszawskiej o zasady występowania z Kościoła (luty)
5. Obrona rozwoju technologii GMO w Polsce (marzec)
6. Kreacjonistyczne zagrożenia dla edukacji w Europie (lipiec)
7. List otwarty do MEN i Komisji Edukacji w sprawie świeckiej szkoły (wrzesień)
8. List otwarty w obronie profesora Aleksandra Wolszczana (wrzesień)
9. Protest przeciwko próbom rozmontowywania francuskiego modelu laickości (wrzesień)
10. Zgłoszenie zainteresowania pracami nad projektem ustawy o zwiększeniu finansowania KUL (wrzesień)
11. Protest przeciwko wspieraniu przez władze Koszalina katolickich ośrodków antysektowych (październik)
12. Postulaty w zakresie edukacji drogowej (październik)
13. Pismo do Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie utrudniania występowania z Kościoła przez polskich biskupów (listopad)

Poszczególne wystąpienia miały różne oddźwięki i skutki. Jedne pozostały bez żadnej reakcji, efekty innych trudno określić, zwłaszcza jeśli nie zostały dostrzeżone przez media, ale i były takie, które odniosły swój skutek. Na przykład postulaty w zakresie edukacji drogowej zostały wykorzystane przez sejmową komisję infrastruktury, do której członka list został skierowany. W każdym razie w zakresie publicznego zabierania głosu przez stowarzyszenie dokonał się wyraźny postęp w stosunku do roku ubiegłego.

Tomasz Kalwasiński, Marek Ławreszuk i Mariusz Agnosiewicz opracowali i wdrażają Bazę Zasobów Ludzkich PSR, której celem jest lepsza kooperacja w inicjatywach PSR, w szczególności dla potrzeb sprawniejszego tworzenia zespołów dla realizacji poszczególnych projektów. Realizacja planowana jest na pierwszy kwartał 2009. Zarząd zatwierdził także wstępny projekt Dni Rozumu w Świdnicy, zaproponowany przez Dawida Guta. Impreza również ma się odbyć w 2009 r. Uchwalona została inicjatywa stworzenia strony internetowej poświęconej nowym ruchom religijnym. Miałaby ona na celu upowszechnianie wiedzy i podniesienie poziomu dyskusji na ten temat. W 2009 r. planujemy powołać zespół ekspertów ds. sekt. Nawiązaliśmy również kontakt z fundacją Krewniacy celem włączenia się przez PSR do kampanii na rzecz polskiej transplantologii i honorowego krwiodawstwa.

Duża część aktywności zarządu została również spożytkowana na przygotowania do krakowskiego festiwalu racjonalistycznego. Do jego organizacji wyznaczony został w tym roku oddział krakowski, niemniej Zarząd pozostawił sobie rolę nadzorczą i wspierającą z której wywiązywał się z różnymi efektami. Niedookreślony proces podziału kompetencji między Zarządem Głównym a ośrodkiem lokalnym przygotowującym doroczną imprezę racjonalistyczną, unaocznił potrzebę pilnego harmonijnego ułożenia tych kwestii, co powinno nastąpić w pierwszym kwartale 2009. Zarząd przekazuje podziękowania i uznanie dla Małgorzaty Leśniak za przewodnictwo w pracach organizacyjnych tegorocznej imprezy festiwalowej.

Rozwinęliśmy się również w sferze materiałów promocyjnych dotyczących PSR. Wydrukowano kilka tysięcy nowych ulotek dotyczących ogólnie PSR oraz kwestii apostazji. Wykonywany jest również projekt Michała Przecha filmów promujących PSR. Do zespołu włączyli się Ela Grabarczyk-Ponimasz, Agnieszka Zakrzewicz, Andrzej Koraszewski, Zuzanna Niemier. Powstały już pierwsze scenariusze oraz filmiki. Grażyna Latos i Ela Grabarczyk-Ponimasz przygotowały kilkadziesiąt wirtualnych kartek promujących PSR, które są implementowane w portalu Racjonalista.pl.

Wreszcie należy podkreślić, że w mijającym roku podjęty został kolejny aspekt działalności racjonalistów – społeczna promocja nauki, co wyrażało się w implementacji do Polski zwyczaju świętowania Dnia Darwina, będącego skoncentrowaną akcją promocji ewolucjonizmu w Polsce. Głównych inicjatorem i koordynatorem tej kampanii jest Andrzej Koraszewski. W ramach Dnia Darwina 12 lutego 2008 przeprowadzony został sondaż o nauczaniu ewolucjonizmu w polskiej szkole, poprosiliśmy znanych popularyzatorów nauki i naukowców o komentarze dotyczące znaczenia ewolucji dla naszego życia i nauki. Rozesłano ponad tysiąc e-mailów do polskich szkół informujących o idei Dnia Darwina, nasz przedstawiciel Piotr Szwajcer brał udział w dyskusji radiowej o światopoglądowych aspektach ewolucjonizmu, PSR objął patronat nad książką dotyczącą ewolucjonizmu, ośrodek trójmiejski wydał specjalny numer Akademii Wolnej Myśli poświęcony ewolucjonizmowi, przetłumaczyliśmy wykłady Richarda Dawkinsa o ewolucjonizmie.

Znacznie większa kampania na Dzień Darwina jest obecnie przygotowana na rok 2009, kiedy przypada okrągła rocznica 200 lat od urodzenia Karola Darwina oraz 150 lat od opublikowania dzieła „O powstawaniu gatunków”. Planowane są m.in. publiczne pokazy filmów Dawkinsa o ewolucjonizmie, dyskusje i wykłady naukowców, konkursy na plakat oraz na esej o ewolucjonizmie, serwis internetowy poświęcony Dniu Darwina.

Nie wszystko się w mijającym roku udało, były również niepowodzenia i błędy, niemniej te zasoby ludzkie i możliwości, które mieliśmy do dyspozycji w bieżącym roku wykorzystane zostały bez porównania lepiej niż w roku ubiegłym czyli w tym zakresie został poczyniony wielki krok naprzód. Grupa aktywistów PSR to nie jest już parę czy w porywach paręnaście osób, lecz kilkadziesiąt ludzi z których każdy wykonał konkretną pracę i wniósł część siebie do odbudowującego się w Polsce ruchu laickiego i wolnomyślicielskiego.

Z pewnością wyraźnie skupiliśmy się na realizacji projektów i zadań, zaniedbując nieco aspekt integracyjno-społecznościowy. Największym niepowodzeniem 2008 jest właśnie zaniedbanie tej sfery. Jako konsekwencję tego można przyjąć duży poziom niesnasek osobistych. Z pewnością animozje są charakterystyczne dla wielu zorganizowanych grup społecznych, niemniej często ataki i spory osobiste paraliżowały i psuły sprawność funkcjonowania PSR. W związku z tym zbudowanie twórczej, koleżeńskiej atmosfery wewnątrz organizacji powinno być najważniejszym celem PSR na rok 2009, gdyż przyniesie to najwięcej wymiernych korzyści.

Podsumowując działalność PSR w roku 2008, dzięki współpracy PSR i Racjonalisty, umocniliśmy w mediach a tym samym w społecznej percepcji wizerunek dynamicznego środowiska niewierzących w Polsce. PSR nie tylko jest uznawane obecnie za najważniejszą organizację zrzeszającą osoby niewierzące w Polsce, ale i organizację bardzo prężną. W kontekście naszej aktywności często wyrażane jest zdziwienie, że jesteśmy organizacją o tak relatywnie niedużej liczbie członków. Powstaje o naszych działaniach oraz o nas jako organizacji coraz więcej materiałów prasowych, często w najważniejszych polskich mediach, dzięki czemu jesteśmy w stanie coraz sprawniej reprezentować interesy środowiska osób niewierzących w Polsce i realizować nasze cele statutowe. Dzięki pracy w roku 2008 otwierają się przed nami bardzo dobre perspektywy na przyszłość.

W roku 2009 dokończymy budowanie zrębów i podstaw organizacyjnych PSR, dzięki czemu będziemy w stanie podejmować coraz większe kampanie w celu realizacji celów statutowych oraz odbudowania ruchu laickiego w Polsce. Jestem przekonany, że dzięki naszej pracy będzie coraz bardziej oczywiste to, że światopogląd racjonalistyczny jest najdynamiczniej się rozwijającym światopoglądem w Polsce.

Mariusz Agnosiewicz
Prezes