Rok 2010 był dla Racjonalisty pod wieloma względami szczególny. Przede wszystkim minęła 10 rocznica od założenia serwisu. Przez te dziesięć lat różne aspekty dominowały w różnych okresach: antyklerykalny, krytyczno-religioznawczy, ateistyczno-wolnomyślicielski, organizacyjny, sceptyczno-popularnonaukowy, poza tym można by wyróżnić kilka pomniejszych motywów przewodnich jakie w okresie minionych dziesięciu lat dominowały w Racjonaliście. Z całą więc pewnością można powiedzieć, że Racjonalista nie jest zjawiskiem statycznym: zmienia się, ewoluuje, rozwija. Przy czym zmiany te w ograniczonym jedynie zakresie mają charakter planowy: w dużej mierze zależą od ludzi, jacy angażują się w portal. Prawdopodobnie tak będzie i w przyszłości: Racjonalista jest dynamiczną niespodzianką, która stymuluje do myślenia i poszukiwania, która prowokuje, ale i pozwala wzmocnić własne przekonania oraz poszerzyć posiadaną wiedzę. Dla tysięcy stałych czytelników portal jest ważnym zapleczem intelektualnym oraz miejscem przyjemnego i twórczego spędzania czasu. Z Waszych listów wiemy, że Racjonalista zmienia wiele ludzi, wielu pozwala wytrwać w niekorzystnym otoczeniu. Racjonalista kształtuje więc postawy społeczne.

Dziękujemy wszystkim tym, którzy w jakikolwiek sposób przyczyniają się do funkcjonowania portalu - poprzez własne publikacje, tłumaczenia, dyskusje, komentarze, darowizny, zakupy w sklepiku Racjonalisty oraz oczywiście — poprzez promowanie na zewnątrz naszych publikacji i samego portalu.

Poniżej trochę danych, które w pewnej mierze pokażą i podsumują rok 2010 w Racjonaliście.

W świeżo minionym roku opublikowaliśmy 626 artykułów i łącznie mamy ich już 6168. W okresie tym zostawiliście 13,2 tys. komentarzy pod naszymi tekstami (łącznie: 62,7 tys.). Przeciętna długość naszego tekstu to 3,8 strony a4 (nietabloidowość!). Zasób naszych treści powiększył się o 2 tys. stron a4 i wynosi obecnie 23,6 tys. Wśród tych ponad sześciuset nowych artykułów najwięcej Waszego zainteresowania zdobyły następujące teksty:

1. PZ Myers: Po pierwsze nie szkodzić? (380 „wykopów")
2. PZ Myers: Wielkanocne świętokradztwo - najgłupsza historia
3. Wiesław Jaszczyński: Katastrofa pod Smoleńskiem bez sentymentów
4. Maciej Twardowski: Noworoczne przepowiednie
5. Richard Dawkins: Ratzinger jest wrogiem ludzkości (183 polecenia fb)
6. Richard Dawkins: Papież powinien stanąć przed sądem (85 poleceń fb)
7. Andrzej Koraszewski: Dramat
8. Mariusz Agnosiewicz: Avatar: transhumanizm, wirtualna rzeczywistość i racjonalizm
9. Agnieszka Zakrzewicz: Kara miesiączki
10. Richard Dawkins: Najwspanialsze widowisko świata. Świadectwa ewolucji

W 2010 teksty Racjonalisty po raz pierwszy ukazywały się w Gazecie Wyborczej, Rzeczpospolitej oraz Focusie (jako główny tekst numeru, online tylko fragment, całość: w kioskach). Poza tym linkowano do nas z brytyjskiego Guardiana.

W 2010 dołączyło do nas 111 nowych autorów. Łącznie publikowało u nas już 1159 osób.

W czerwcu zamknęliśmy serwis informacyjny, nowiny naukowe oraz ciekawostki. Nowiny naukowe reaktywowaliśmy już w lipcu w nowej formule. Od tego czasu opublikowaliśmy 141 nowin naukowych. Szczególne podziękowania należą się tutaj Cadenowi O. Reless, który jest kołem zamachowym naszych nowin naukowych.

Licznik odwiedzin przekroczył 53,66 mln, notując w 2010 r. 10,66 mln wizyt. Z kolei licznik z Google Analytics wskazuje na 5,3 mln wizyt w Racjonaliście w 2010 r. Wskazuje nadto liczbę 3 mln unikalnych użytkowników, którzy w 2010 r. wygenerowali 15,3 mln odsłon. W porównaniu do 2009 r., wzrosła nam liczba stałych czytelników (przyjmując za takich wszystkich, którzy odwiedzili nas powyżej 50 razy). Ile było takich osób?
2009: 622 tys.
2010: 674 tys.

Mamy aktualnie 32,9 tys. subskrybentów/prenumeratorów. W 2010 przybyło 4,5 tys. nowych.

W 2010 r. wydaliśmy 7 nowych książek. Przygotowaliśmy ponadto wolnomyślicielskie koszulki, kubki i naklejki. Poza własną działalnością wydawniczo-projektową, patronowaliśmy publikacjom zaprzyjaźnionych wydawnictw (Najwspanialsze widowisko świata Dawkinsa z CiSu oraz Niezbędnik ateisty Szumlewicza z Czarnej Owcy).

Lista bestsellerów Racjonalisty z 2010:

1. Richard Dawkins: Najwspanialsze widowisko
2. Nietzsche: Antychryst
3. Mariusz Agnosiewicz: Kościół a faszyzm. Anatomia kolaboracji
4. Rybka Darwina
5. Kalendarz Racjonalisty 2011
6. Vinod K. Wadhawan: Nauka złożoności. Trudne pytania, które zadajemy o sobie i o naszym Wszechświecie
7. Koszulka ateisty
8. Karol Wojciechowski: Ryt Francuski: od alchemii do racjonalizmu
9. Andrzej Koraszewski: Ateusza portret własny
10. Agnieszka Zakrzewicz: Papież i kobieta

Na wniosek forumowiczów Racjonalisty, pragnę szczególnie podkreślić zasługi jednego z uczestników naszego forum o nicku Fizyk. Z forumowego wniosku: "Fizyk jak nikt inny na tym portalu uczy nas fizyki". Pod nickiem tym pisze Leszek Frasiński — profesor fizyki atomowej i molekularnej z Imperial College London. Prof. Frasiński jest członkiem Rady Naukowej Racjonalisty, był także konsultantem naukowym Nauki złożoności Wadhawana. Dziękujemy i prosimy o dalszą współpracę!

Na forum Racjonalisty ukształtowało się nowe kolegium moderatorskie, które tworzą Alicja Duda, Meretseger, liliac oraz sceptymucha. Na forum pojawiło się w minionym roku ok. 3,3 tys. nowych wątków dyskusyjnych i 95 tys. wypowiedzi w nich (łącznie 381 tys.). Średnia liczba wypowiedzi w wątku: 27. Średnia liczba uczestników wątku: 10.

Od sierpnia 2009 r. obecni jesteśmy w Facebooku, gdzie mamy tętniącą życiem stronę, która skupia aktualnie 7,3 tys. osób (na początku 2010 było zaledwie 1,4 tys.). Publikujemy tam racjonalistyczne drobnostki i bieżące informacje o działalności portalu.

*

Odbyły się trzy imprezy środowiskowe: Zjazd apostatów — organizator Apostazja.pl (Warszawa), Marsz ateistów i agnostyków — organizator Młodzi Wolnomyśliciele (Kraków) oraz Festiwal Racjonalistyczny — organizator PSR (Wrocław). Wszystkie trzy — pod patronatem Racjonalisty.

Spośród innych inicjatyw, którym Racjonalista patronuje, warto wspomnieć o rozwoju ceremonii humanistycznych oraz Listy Ateistów i Agnostyków.

W roku 2010 odbyło się 20 ceremonii humanistycznych, w tym:

• 15 ślubów humanistycznych (11 hetero i 4 homo, głównie kobiece)
• 2 pogrzeby humanistyczne
• 2 ceremonie powitania dziecka
• 1 ceremonia rozkwitu

Każdy rok funkcjonowania ceremonii przynosi nam rozwój i nowości. Rozwój ceremonii:

• 2007 — 1 ceremonia
• 2008 — 5 (pierwszy ślub lesbijek)
• 2009 — 9 (pierwszy ślub gejów)
• 2010 — 20 (pierwsze ceremonie pogrzebowe, powitania i rozkwitu)

Na dzień 1 stycznia 2011 mamy już 18 rezerwacji na rozpoczynający się rok i liczymy oczywiście, że ceremonii będzie przynajmniej dwa razy tyle, co w 2010. Aktualnie ceremonie obsługuje 6 celebrantów. Prawdopodobnie w roku 2011 będziemy chcieli liczbę tę rozszerzyć. Więcej informacji o ceremoniach: www.ceremoniehumanistyczne.pl

A to Polska właśnie:

Również Lista Ateistów i Agnostyków stale się rozwija. Lista powstała w lipcu 2007 r. i do dziś swój ateizm lub agnostycyzm ujawniło na niej 18.070 osób. Ostatni wpis: Prof. dr hab. inż. Andrzej Pomianowski, wybitny fizykochemik, Honorowy Przewodniczący PAN z Krakowa. Lista stale wywołuje zainteresowanie mediów. Ostatnio wywiad o niej z administratorem listy, Markiem Ławreszukiem, przeprowadziła dziennikarka z Rzeczpospolitej. Zobacz listę: lista.racjonalista.pl

Drugi już rok funkcjonuje zaplecze organizacyjne Racjonalisty i wydawca portalu — Fundacja Wolnej Myśli. Głównym polem zaangażowania Fundacji jest wsparcie dla portalu, poprzez który fundacja realizuje większość swoich celów. Poza tym podejmowaliśmy kilka interwencji społecznych w sprawach związanych z celami fundacji:

1. 12 lipca: Skarga w MEN na podręcznik do życia w rodzinie, który narzuca katolickie wartości (homofobia). Sprawę podjął Departament Programu Nauczania i Podręczników.
2. 13 lipca: Skarga w tczewskiej Delegaturze Kuratorium na Ramowy program wychowawczy Gimnazjum nr 3 im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Tczewie, który narzucał uczniom wiarę w Boga. W ramach nadzoru pedagogicznego dyrektor delegatury doprowadził do zeświecczenia programu.
3. 9 września: Zapytanie współorganizatorów lubelskiego Festiwalu Nauki, czy akceptują pseudonaukowe i paranaukowe treści, jakie w ramach festiwalu będzie szerzył KUL (np. zajęcia z egzorcystą). Brak jakiejkolwiek odpowiedzi! W Lublinie egzorcyzmowanie jest zatem „legalną" nauką...
4. 15 września: Pytanie do Episkopatu w sprawie formalnego wystąpienia z Kościoła drogą korespondencyjną. 27 września sformułowano odpowiedź, że sprawą zajęła się Rada Prawna KEP. Od tego czasu - Guru Meditation.
5. 25 września: Skarga do Rektor Uniwersytetu Opolskiego dot. wykładów pseudomedycznych na terenie uczelni. W odpowiedzi rektor wyjaśniła i zapewniła.
6. 16 października: Skarga do Dziekana Wydziału Biologii UMK w sprawie imprezy kreacjonistycznej na uczelni. W odpowiedzi dziekan zawiadomił o usunięciu kreacjonistów.
7. 30 października: Skarga do Rady Etyki Mediów na nierzetelny program w TVN dot. GMO. W odpowiedzi Rada podjęła interwencję.

Dziękujemy wszystkim, którzy wspierają swoimi datkami funkcjonowanie Fundacji, a tym samym i Racjonalisty. W 2010 r. szczególne podziękowania przekazujemy do następujących darczyńców: Leszek Nowak (600 zł), Alicja Duda-Cedro, Gniot Daniel, Jakubowski Robert, Kątnik Leszek, Kobik Katarzyna i Piotr, Kokotowski Andrzej,  Morawski Jarosław, Nowerski Andrzej, Pietrzyk Ingo, Skąpski Marcin i Wrona Grzegorz.

Swoimi datkami w 2010 r. wsparli nas również m.in.: Antoniu Barbara, Banaszak Joanna, Bąk Wiesław, Bielawski Łukasz, Bilak Sławomir, Blas Cezary, Brudka Marek, Bydałek Adam, Cekiera Marcin, Chilewski Wojciech, Chilimoniuk Jerzy, Cieślicki Jacek, Doktór Sebastian, Duman Wojciech, Fiedziuk Bogdan, Gańko Tadeusz, Goetz Agata, Grabiński Jan, Hadrowicz Sebastian, Hryńczak Paweł, Jodłowski Jerzy, Kanigowski Jacek, Kawiak Tadeusz, Kijak Bogdan, Klimek Grzegorz, Konieczny Adam, Kowalczyk Przemysław, Krajewski Grzegorz, Kryczyńska Daria, Kurkiewicz Andrzej, Lizewski Sławomir, Łazowski Jan, Łoziński Adam, Makowski Krystian Jerzy, Mastalerz Joanna, Mazurek Andrzej, Mieszkowski Stanisław, Minko Zbigniew, Motuk Maciej, Pilawski Bogdan, Podogrodzki Michał, Potocki Marek, Roter Sylwester, Salwa Wojciech, Simiński Rafał, Skiba Włodzimierz, Słowikowska Małgorzata, Sobczyński Maciej, Sowa Marta, Szczęsny Michał, Szemiński Marek, Sztejka Tomasz, Szostak Teresa, Szuter Aleksandra, Szymański Wincenty, Szymoniak Czesław, Tomaszewski Roman, Wasieczko Jerzy, Widziewicz Edyta, Wieczorek Joanna, Wierzbicki Marian, Witkowski Piotr, Wyczesany Mirosław, Wydra Marian, Zabilski Piotr oraz Zdynowski Mieczysław.

Od listopada 2009 r. otrzymaliśmy darowizny od 151 osób na sumę 12.217 zł, czyli średnio po 81 zł. W roku 2010 otrzymaliśmy darowizny w wysokości 5964 zł. Wydatki Fundacji z 2010: 9192 zł, w tym opłaty za serwer: 3123 zł, opłata licencyjna dla agencji informacyjnej za treść: 6 tys. zł, obsługa dotpay: 69 zł. Stan konta Fundacji na 1.1.2011: 2074 zł.

Jeszcze raz gorąco dziękujemy Wam za wsparcie, prosząc jednocześnie o to, abyście zgodnie ze wskazówkami wpisywali tytuł darowizny (na cele statutowe) - abyśmy nie mieli problemów z formalnym rozliczeniem Waszych datków. Będziemy również wdzięczni za wpisywanie w przelewach bankowych swoich adresów emailowych, które ułatwią nam kontakt z darczyńcami (zwłaszcza jeżeli chcielibyście otrzymywać w przyszłości bardziej szczegółowe rozliczenia fundacji) — prawdziwe inwestycje dopiero przed nami: wciąż bowiem w planach jest gruntowna przebudowa i unowocześnienie portalu. Sugerujemy również, abyście preferowali raczej przelewy bankowe niż wpłaty dotpay, gdyż te drugie obłożone są dodatkowymi opłatami w wyniku czego na nasze konto wpływa mniej pieniędzy niż nam tędy wpłacacie.

Wesprzyj nas na 2011!

Możesz również wesprzeć funkcjonowanie Racjonalisty kupując nasze wydawnictwa: wydawnictwo.racjonalista.pl.