Średnia długość życia mężczyzn jest różna w różnych częściach kraju. Najwyższa w małopolskim, najniższa w łódzkim.

Jaka jest przyczyna tych różnic? Dr hab. Jakub Pawlikowski uważa, że jest to związane z poziomem religijności. W istocie bowiem polska mapa długości życia bardzo wyraźnie koreluje z poziomem praktyk religijnych:

• dwa najbardziej długowieczne województwa, małopolskie i podkarpackie, mają zarazem najwyższy w kraju poziom praktyk religijnych;
• łódzkie gdzie jest najkrótsza długość życia ma zarazem niemal najniższy poziom praktyk;
• średnia długość życia wynosi 73,8, przekraczają ją: małopolskie, podkarpackie, śląskie, pomorskie, podlaskie, wielkopolskie i mazowieckie;
• średni poziom praktyk religijnych wynosi 49%, przekraczają ją: podkarpackie, małopolskie, lubelskie, opolskie, pomorskie, wielkopolskie, podlaskie oraz śląskie.

Poza województwem stołecznym, wszystkie województwa, które przekraczają średnią długość życia jednocześnie przekraczają średni poziom praktyk religijnych. Korelacja jest zatem bardzo wyraźna.

Ale korelacja nie zawsze oznacza związek przyczynowy. Na mapie Europy już takiej korelacji nie widać. Religijna Polska nie wyróżnia się pozytywnie długością życia w Europie. Być może odpowiada za to nasze przepracowanie i/lub mniej zdrowy tryb życia (Polacy przodują w Europie w spożyciu narkotyków), który na poziomie krajowym korygowany jest czynnikami religijnymi? A może chodzi o to, że osoby, które prowadzą „moralniejszy" tryb życia (mniej narkotyków, mniej przygód seksualnych — w małopolskim jest 4 razy mniej AIDS niż w łódzkim), zarazem częściej chodzą do kościoła?

A może kluczowy dla długości życia jest raczej poziom socjalizacji? Były już badania wykazujące, że ludzie lepiej zsocjalizowani żyją dłużej. Osoby praktykujące są lepiej zsocjalizowane. To mogłoby też wyjaśniać mapę europejską: w Europie istnieje dużo większy niż w Polsce udział społeczny w różnorakich organizacjach: od zawodowych po hobbystyczne. Zachód Europy, gdzie ludzie żyją dłużej, ma zdecydowanie wyższy niż Polska poziom zaufania społecznego, w Polsce jest on wciąż niski.

Ciekawe są jeszcze dwie rzeczy, które stereotypowo wiązane są z długością życia: alkohol oraz zanieczyszczenie środowiska — tutaj łamiemy reguły. Nie istnieje żadna korelacja między poziomem spożycia alkoholu: w długowiecznych małopolskim i pomorskim piją powyżej średniej, zaś w krótkożywotnym łódzkim piją poniżej średniej. Być może byłaby taka korelacja, gdyby nie chodziło o alkohol jako taki, lecz np. o spożycie wódki, bo w tej akurat łódzkie jest powyżej średniej.

Jeśli natomiast chodzi o zanieczyszczenie powietrza to można wręcz powiedzieć, że zachodzi korelacja przeciwna. Jak podaje Polski Alarm Smogowy, wśród 15 najbardziej rakotwórczych miast w Polsce, aż 7 znajduje się w Małopolsce. Dlaczego zatem w najbardziej zanieczyszczonym małopolskim ludzie żyją najdłużej? W samym Krakowie mężczyźni żyją średnio 76 lat.

Znacie jakieś jeszcze korelacje związane z mapą długości życia w poszczególnych województwach?