Jest oczywiste, że w obecnej sytuacji jedyną szansą na jakikolwiek postęp społeczny i polityczny w Iranie jest wspieranie wewnętrznej opozycji - a jest to w przypadku Iranu pojęcie bardzo pojemne, obejmujące studentów i wykładowców, organizacje obywatelskie i obrońców praw człowieka, część duchownych, wreszcie opozycję polityczną. To jak pojemne jest w Iranie pojęcie opozycji wskazuje według mnie jednak na pewne osaczenie i alienację władzy, która straciła zdolność asymilacji nowych prądów i dążeń, a więc skazana jest w dłuższej perspektywie na porażkę.

Jak na mój gust, to nie może się udać. Dlaczego w Polsce i innych demoludach w wyniku przemian roku 1989 udało się ukonstytuować stabilną, choć może nie doskonałą, demokrację? A dlaczego nigdy nie udaje się za pomocą rewolucji w innych rejonach świata, gdzie jeden tyran jest zastępowany przez następnego? Tu wcale nie chodzi o elity, tylko o potencjał społeczeństwa. Tam, gdzie są obywatele, ludzie doceniający znaczenie wolności, indywidualności, tam jest siła do zmian na lepsze. Skoro przez tyle lat społeczeństwo irańskie nie wykazało się "pozytywistycznym" nastawieniem, to bardzo wątpię, żeby jakiś potencjał w nim istniał. Tam nie ma tradycji, by żyć lepiej, więc lepiej nie będzie.

Artykuł jest napisany przez osobę zbyt entuzjastycznie nastawioną do zmian w Iranie. Reżim islamski wcale nie jest tak wyalienowany jak pisze autor. Na prowincji ma całkiem spore poparcie. W dodatku opozycjoniści stąpają na cienkim lodzie zabiegając o poparcie z zagranicy, szczególnie z Zachodu. Nawet jeśli dojdzie do zmian w Iranie, to dokona się to zapewne poprzez zastąpienie jednych duchownych innymi - podobno bardziej "liberalnymi" (rzecz jasna wg tamtejszej miary) - czy to będzie zmiana o 180 stopni - wątpię. Czas i zniechęcenie może rozmyć pierwotne oczekiwania większej laickości państwa.      

Irańczycy własnymi siłami powinni zrobić porządek z mułłami tak jak my Polacy ze swoimi mułłami. Nasi biskupi w tytkach na głowie może trochę zmienią kurs.

Czy aby napewno najlepszym sposobem dla USA jest poparcie opozycji? Tak naznaczeni dysydenci będą w opinii innych państw islamskich nie tylko antyreligijni ale nawet mogą zostać uważani za zdrajcę całego Islamu i wysługiwacze USA, taki koń trojański. Jeśli rewolucja zostanie zrobiona własnymi rękoma irańczyków jest to większa szansa na obalanie mułłów w innych krajach i dalszym ześwieczczaniu. Bo jak patronat nad tym przejmie USA, to będzie już zdrada krajów arabskich (religijno - polityczna). Jak w polsce za PRL, komuna walczyła z religią, jako opozycją. A teraz jeśli ktoś walczy przeciw zabroczości religii w polsce, automatycznie dostaje łatkę komunisty.