Pomówienie nie jest przestępstwem zniesławiającym, jeżeli mieści się w ramach prawa do krytyki. 1. Gdy zarzut uczyniony został niepublicznie nie ma zniesławienia, jeżeli był on prawdziwy. Przeprowadzenie dowodu prawdy powoduje brak przestępstwa (art. 213 § 1). 2. Gdy zarzut był uczyniony publicznie, nie ma zniesławienia, gdy zarzut jest prawdziwy a ponad to służy obronie społecznie uzasadnionego interesu (art. 213 § 2). Sprawca pomówienia odpowiada jednak, gdy forma zarzutu była znieważająca (art. 214 kk). Na wniosek pokrzywdzonego sąd orzeka podanie wyroku do publicznej wiadomości (art. 215 kk).

Gdy chodzi o sposób dochodzenia naruszonych uprawnień, wynikających z wolności sumienia i wyznania, to prawo karne dzieli go na dwa rodzaje, ściganie z oskarżenia prywatnego lub z oskarżenia publicznego. Z oskarżenia prywatnego ścigane jest zniesławienie (art. 212 kk), wszystkie pozostałe (art. 119, 191, 194, 195, 196, 231, 257 kk) są ścigane z oskarżenia publicznego. Ochrona dóbr osobistych odbywa się na podstawie powództwa cywilnego.

Przy przestępstwach ściganych z oskarżenia prywatnego skargę (akt oskarżenia) wnosi pokrzywdzony do Sądu Rejonowego, właściwego terytorialnie dla miejsca popełnienia czynu. Skarga powinna zawierać informacje: nazwisko, imię, adres skarżącego, nazwisko, imię oskarżonego, opis czynu, czy zdarzenia, działania, nazwiska świadków. Powództwo o ochronę dóbr osobistych wnosi się do Sądu Rejonowego, właściwego terytorialnie dla działania pozwanego. Pokrzywdzonym może być jednostka lub grupa wyznaniowa, a także kościół bądź związek wyznaniowy i ich jednostki organizacyjne.

Przy przestępstwach ściganych z oskarżenia publicznego niezbędne jest dla uruchomienia ścigania doniesienie o popełnieniu przestępstwa. Składa się je w Prokuraturze Okręgowej/Rejonowej, właściwej terytorialnie dla miejsca popełnienia czynu. Doniesienie powinno zawierać: nazwisko, imię (nazwiska osób wchodzących do grupy, nazwę kościoła lub związku wyznaniowego) dokonujących doniesienia, opis wydarzenia, czynu, faktów, nazwiska sprawców względnie ich opis, wskazujący na identyfikację (nr gazety, tytuł artykułu, datę audycji radiowej, jej tytuł i inne dane). W razie odmowy wszczęcia postępowania można wnieść odwołanie do wyższej instancji.

W zestawie środków, jakimi dysponuje jednostka, grupa wyznaniowa, kościół lub związek wyznaniowy dla ochrony naruszanych uprawnień wynikających z wolności sumienia i wyznania znajduje się instytucja sprostowania. Obowiązująca Konstytucja przyznaje każdemu prawo do żądania sprostowania informacji nieprawdziwych lub niepełnych (art. 51 ust. 4). W obowiązującym prawie prasowym przyjmuje się, że sprostowanie oznacza wypowiedź, dotyczącą faktów a zawierającą korektę opublikowanej w prasie wiadomości nieprawdziwej bądź nieścisłej. Redaktor naczelny obowiązany jest opublikować sprostowanie w określonym terminie. Może odmówić opublikowania ale tylko z powodów wskazanych w prawie prasowym. Za odmowę opublikowania sprostowania grozi kara grzywny. Przez prasę ustawa rozumie także inne środki masowego komunikowania.

Literatura:
Lech Gardocki, Prawo karne, Warszawa 2003. (C.H. Beck)

*

Wzór zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa

oprac. P. Borecki, M. Pietrzak

....................................................................
[miejscowość, data: dzień, miesiąc, rok]

............................................................................
[imię i nazwisko lub nazwa zawiadamiającego]

............................................................................
[adres zamieszkania lub siedziby]

............................................................................
(dane do wyłącznej wiadomości prokuratury i sądu)

[ewentualnie, na podstawie art. 191 §3 kpk]

Do Prokuratury Rejonowej [względnie- Okręgowej]

w.............................................

[prokuratura właściwa dla miejsca popełnienia czynu]

................................................
[adres prokuratury]

Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa

Na podstawie art. 304 § 1 kpk, spełniając swój społeczny obowiązek, uprzejmie informuję Prokuratora Rejonowego, że [np.] Hieronim Iksiński, radny Rady Miejskiej Grodziska Wszechpolskiego, członek koła „Wiara, Rodzina, Naród", podczas posiedzenia rady miejskiej w dniu 23 maja 2003 r., formułując zapytanie do Prezydenta Miasta znieważył osoby wyznania buddyjskiego, członków Związku Buddyjskiego Karma Kagyu oraz nawoływał do nienawiści na tle różnic wyznaniowych. Zachodzi zatem uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa określonego w art. 256 oraz art. 257 k.k.

Uzasadnienie

W dniu 23 maja 2003 r. od ok. godziny 16 przysłuchiwałem się obradom Rady Miejskiej Grodziska Wszechpolskiego, odbywającym się w sali posiedzeń Urzędu Miejskiego, w związku z punktem porządku obrad dotyczącym likwidacji szkoły podstawowej nr 2, w której jestem nauczycielem. Po rozpatrzeniu wspomnianego punktu porządku obrad postanowiłem nadal przysłuchiwać się posiedzeniu, licząc, że po jego zakończeniu łatwiej będę mógł osobiście porozmawiać z Przewodniczącym Rady Miejskiej. Ostatnim punktem porządku obrad były zapytania radnych. W tej części posiedzenia jako drugi zabrał głos Hieronim Iksiński — radny koła „Wiara, Rodzina, Naród". Zwrócił się on z zapytaniem do Prezydenta Miasta, dlaczego toleruje wynajmowanie sal Miejskiego Ośrodka Kultury na cele spotkań modlitewno — duszpasterskich, organizowanych przez Związek Buddyjski Karma Kagyu. W opinii radnego właściwym miejscem dla spotkań, jak się wyraził, „facetów w pomarańczowych pieluchach", są sale szpitali psychiatrycznych. Stwierdził, że buddyści, tak jak sataniści, są zagrożeniem dla spoistości społeczeństwa polskiego — stanowią narośl, obcą polskiej kulturze i sposobowi życia, którą należy czym prędzej wyciąć, a nie przyczyniać się do jej rozwoju i zatrucia zdrowej tkanki narodu. Określając buddyzm jako religię abnegatów, nieudaczników życiowych i frajerów, stwierdził, że żaden prawdziwy, rozsądnie myślący Polak czegoś takiego tolerować nie może. Kończąc wezwał Zarząd oraz Radę Miasta do zdecydowanego przeciwstawienia się i położenia kresu działalności Związku Buddyjskiego Karma Kagyu w Grodzisku Wszechpolskim wszelkimi możliwymi sposobami, nie wyłączają „akcji bezpośredniej" straży miejskiej.

Jestem przekonany, że po złożeniu niniejszego zawiadomienia organy ścigania zainteresują się sprawą i przesłuchają w charakterze świadków uczestników i świadków obrad Rady Miejskiej Grodziska Wszechpolskiego w dniu 23 maja 2003 r., a zwłaszcza dokonają analizy nagrania wideo ze wspomnianego posiedzenia.

Z poważaniem

...................................................
[podpis zawiadamiającego]

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Wolność sumienia i wyznania Uczucia religijne: ochrona czy cenzura?

Comment on this article..   See comments (1)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word