The RationalistSkip to content


We have registered
204.334.704 visits
There are 7364 articles   written by 1065 authors. They could occupy 29017 A4 pages

Search in sites:

Advanced search..

The latest sites..
Digests archive....

 How do you like that?
This rocks!
Well done
I don't mind
This sucks
  

Casted 2992 votes.
Chcesz wiedzieæ wiêcej?
Zamów dobr± ksi±¿kê.
Propozycje Racjonalisty:
Sklepik "Racjonalisty"
 Science » » Evolutionism

Kolejna zagadka ewolucyjna – p³yty stegozaura
Author of this text:

Translation: Malgorzata Koraszewska

Stegozaury by³y wielkimi, ro¶lino¿ernymi dinozaurami, które ¶wietnie prosperowa³y w jurze (z grubsza 170-145 milionów lat temu). By³y to dinozaury z wielkimi p³ytami na grzbietach i gro¼nymi kolcami na koñcu ogona. Tylko jednemu taksonowi – Wuerhosaurus – uda³o siê przetrwaæ masowe wymieranie w jurze.  Nie, nigdy nie walczy³y z T. rex , który pojawi³ siê du¿o pó¼niej.

 

 

Powszechny mit g³osi, ¿e mia³y one „dwa mózgi” (jeden w ogonie) i by³y niezmiernie têpe (patrz poni¿ej). W rzeczywisto¶ci mia³y tylko jeden mózg, wielko¶ci mniej wiêcej mózgu kota, chocia¿ inaczej zorganizowany (by³y gadami, a nie ssakami). I wa¿y³y a¿ do 12 ton, co jak na jakiekolwiek zwierzê jest ca³kiem solidnie.

 

 

Kolce ogonowe – oficjalnie nazywane obecnie thagomizerami (naprawdê! Paleontolodzy maj± poczucie humoru!) [ 1 ] – prawdopodobnie s³u¿y³y do obrony, a niektóre gatunki z Chin, jak Kentrosaurus , mia³y ostre kolce na ramionach (to jest, na szczycie przednich ³ap – patrz powy¿ej). Oczywi¶cie te kolce naramienne wyja¶niaj±, dlaczego Kentosaurus i jego kumple wymarli – nie mogli przedostaæ siê przez drzwi Arki Noego…

Najbardziej uderzaj±c± rzecz± w stegozaurach jednak s± p³yty kostne czyli osteodermy.
Do czego w³a¶ciwie s³u¿y³y?
Mo¿e nie by³y „do” jednej rzeczy – ró¿ne gatunki mia³y inaczej ukszta³towane p³yty, jak mo¿na zobaczyæ powy¿ej. Ale klasyczny stegozaur mia³ du¿e i p³askie p³yty.

Najbardziej oczywista sugestia to obrona, chocia¿ je¶li p³yty by³y pionowe, jak na wiêkszo¶ci rekonstrukcji (patrz powy¿ej), to nie chroni³yby ³ap ani g³owy, które przede wszystkim atakowa³by ka¿dy szanuj±cy siê drapie¿nik. Nawet gdyby p³yty le¿a³y p³asko wzd³u¿ cia³a, nie zakrywa³yby ¿adnej z kluczowych czê¶ci anatomii zwierzêcia.

W latach siedemdziesi±tych XX w. sugerowano, ¿e te p³yty mog³y pe³niæ funkcje termoregulacyjne – je¶li stegozaury by³y „zimnokrwiste”, jak ich gadzi krewni, musia³y rozgrzewaæ siê przy pomocy s³oñca, ¿eby zacz±æ funkcjonowaæ rano. Du¿a liczba naczyñ krwiono¶nych biegn±ca przez te p³yty mog³a s³u¿yæ jako rodzaj paneli s³onecznych do zbierania ciep³a.

Ta hipoteza wywo³uje obraz stada stegozaurów z zaspanymi oczyma, wytaczaj±cych siê w czerwony ¶wit jury, wspinaj±cych siê na szczyt najbli¿szego wzgórza i staj±cych na osi pó³noc-po³udnie z p³ytami wystawionymi do wschodz±cego s³oñca. Alternatywnie, zwierzêta te mog³y byæ zmuszone do rozpraszania ciep³a tworzonego przez fermentacjê w swoich olbrzymich ¿o³±dkach i u¿ywa³y p³yt do wypromieniowania nadmiaru ciep³a, tworz±c kolumny wznosz±cego siê, ciep³ego powietrza, które przyci±ga³o tañcz±ce muszki.

Jednak w 2005 roku grupa badaczy starannie przyjrza³a siê anatomii p³yt i stwierdzi³a, ¿e wewnêtrzne kana³y nie by³y po³±czone z kana³ami znajduj±cymi siê na zewn±trz, co sugerowa³o, ¿e nie by³o ¿adnej drogi, któr± mog³aby kr±¿yæ krew, co stanowi³o argument przeciwko hipotezie termoregulacji. Zamiast tego wysunêli hipotezê, ¿e p³yty s³u¿y³y jako oznaka gatunkowego lub stadnego rozpoznawania, chocia¿ nie by³o wyra¼nych dowodów wspieraj±cych tê my¶l.

Czêsto, kiedy biolodzy ewolucyjni napotykaj± niewyt³umaczalnie dziwaczn± strukturê, obwiniaj± dobór p³ciowy, dokonywany zazwyczaj przez samice. Aby jednak dobór p³ciowy móg³ wyja¶niæ p³yty stegozaura, musi wystêpowaæ jaki¶ stopieñ dymorfizmu p³ciowego. Oznaczanie p³ci szkieletów stegozaurów to trudny problem, ale nie ma ¿adnych sugestii, ¿e p³cie mia³y inaczej ukszta³towane lub ró¿nej wielko¶ci p³yty. Mo¿e mia³y inne kolory?

W zesz³ym miesi±cu doktorant Shoji Hayashi z uniwersytetu w Hokkaido uprzejmie przys³a³ mi nadbitkê artyku³u, który w³a¶nie opublikowa³ w „Journal of Vertebrate Paleontology”. Shoji przygl±da³ siê stosunkowym przyrostom w p³ytach i w g³ównym szkielecie u szeregu stegozaurów w ró¿nym wieku. Doszed³ do wniosku, ¿e p³yty ros³y szybciej i pó¼niej ni¿ reszta szkieletu, co widaæ na tym wykresie:

 

 

Shoji i jego koledzy wnioskuj±: „Jest prawdopodobne, ¿e p³yty i kolce mia³y wewn±trzgatunkow± funkcjê pokazow± i odzwierciedla³y status spo³eczny lub/i atrakcyjno¶æ seksualn±. Osobniki z najwiêkszymi osteodermami mog³y siê wydawaæ du¿o wiêksze od swoich rywali i potencjalnych partnerek. S±dz±c po morfologicznym zró¿nicowaniu p³yt u stegozaurusów, mo¿na rozs±dnie przypuszczaæ, ¿e p³yty maj± funkcjê rozpoznawania gatunkowego, jak uprzednio sugerowali Carpenter (1998) i Main (2005). P³yty stegozaura mog± tak¿e mieæ funkcjê termoregulacyjn± z racji swego uszeregowania oraz p³askiej i wysokiej morfologii, chocia¿ ta funkcja jest w±tpliwa u innych pokrewnych dinozaurów, posiadaj±cych tylko ma³e p³yty i kolce”.

Innymi s³owy: nadal nie wiemy! I uczciwie mówi±c, trudno powiedzieæ, w jaki sposób mamy znale¼æ decyduj±ce dowody popychaj±ce nas w tê czy tamt± stronê. To jest czê¶æ uroku paleontologii: próba rekonstrukcji czego¶, czego nigdy w pe³ni nie poznamy.

 

Ref.:

Carpenter, K. 1998. Armor of Stegosaurus stenops, and the taphonomic history of a new specimen from Garden Park, Colorado. "Modern Geology" 23:127-144.
Farlow, J. O., C. V. Thompson, and D. E. Rosner. 1976 Plates of Stegosaurus: Forced convection heat loss fins? "Science" 192:1123-1125.
Main, R. P., A. de Ricqlès, Horner, J. R., and K. Padian 2005. The evolution and function of thyreophoran dinosaur scutes: implications for plate function in stegosaurs. "Paleobiology" 31:291-314.
Hayashi, S.Kenneth Carpenter, K, and Suzuki, D.. Different growth patterns between the skeleton and osteoderms of Stegosaurus (Ornithischia: Thyreophora). "Journal of Vertebrate Paleontology" 29:123-131.

Why Evolution Is True , kwiecieñ 2009r.


 Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy czêsto wybieraj± te¿:
Niedawny dobór naturalny w populacjach ludzkich
Tajna wspó³praca Jana Paw³a II z Bia³ym Domem w okresie Zimnej Wojny

 Comment on this article..   See comments (4)..   


 Footnotes:
[ 1 ] S³owo utworzone przez Gary’ego Larsona w 1982 roku do komiksu Far Side , w którym jaskiniowcy ¿yli równocze¶nie z dinozaurami.

« Evolutionism   (Published: 20-04-2009 )

 Send text to e-mail address..   
Print-out version..    PDF    MS Word

Matthew Cobb
Biolog i pisarz, mieszka i pracuje w Manchesterze, niedawno w Stanach Zjednoczonych ukaza³a sie jego ksi±¿ka Generation, a w Wielkiej Brytanii The Egg & Sperm Race. Systematycznie publikuje w "LA Times", "Times Literary Supplement", oraz "Journal of Experimental Biology".
 Private site

 Number of texts in service: 12  Show other texts of this author
 Newest author's article: Chodz±cy rekin
All rights reserved. Copyrights belongs to author and/or Racjonalista.pl portal. No part of the content may be copied, reproducted nor use in any form without copyright holder's consent. Any breach of these rights is subject to Polish and international law.
page 6498 
   Want more? Sign up for free!
[ Cooperation ] [ Advertise ] [ Map of the site ] [ F.A.Q. ] [ Store ] [ Sign up ] [ Contact ]
The Rationalist © Copyright 2000-2018 (English section of Polish Racjonalista.pl)
The Polish Association of Rationalists (PSR)