II. Ile razy wiara Rzymska Katolicka jest w prawach, konstytucjach i wszelkich aktach wspomniana będzie, zawsze jej dodawany być ma tytuł: panującej i wieczyście będzie panującą.

III. Policzając inter iura cardinalia (między prawa kardynalne) panującą w Polsce wiarę S. Katolicką Rzymską przejście od Kościoła Rzymskiego do jakiejkolwiek innej religii w tym Królestwie Polskim, w Wielkim Xięstwie Litwie. et in annexis Provinciis (i w przyłączonych prowincjach), za kryminalny występek deklarujemy; więc kto by się na niego na przyszły czas odważył, wygnańcem z Państwa Rzeczpospolitej być powinien. Forum (sąd) zaś agendum (do prawowania się) przeciwko takowym występcom w Trybunałach Koronnych i W. X. Lit. ex termino tacto (z regestru terminów taktowych) wyznaczamy, od tego jednak prawa wszystkie osoby, któreby się in hoc casu (w tym wypadku) dotąd znajdowały, uwalniamy i żadnym sposobem dochodzić na nich wspomnionej kary i w prawach narodowych opisanej nie będziemy ani dopuściemy.

IV. Stosując się do prawa kardynalnego Rzeczpospolitej przez które od pierwszego zaszczepienia wiary Świętej Rzymskiej panującej, tron Polski tylko Katolikami Rzymskimi był osadzony, reasumując oraz konstytucją 1669 r. i one za niewzruszoną deklarując, na wieczne czasy warujemy: aby nie kto inny na przyszłe czasy mógł być Królem Polskim, jak szczególnie z urodzenia albo z powołania Katolik Rzymski; a ktoby z Polaków innej wiary kandydata na tron Polski promować ważył się, takowego pro hoste patriae, et invindicabili capite irremissibiliter (za wroga ojczyzny i za takiego, którego zabicie nie będzie karane, bezpowrotnie) deklarujemy. Królowa także ad sonantiam (stosownie do) tejże konstytucji 1669 natione vel vocatione (z urodzenia lub powołania) Katoliczka Rzymska być zawsze powinna. A jeżeli by się trafiło, żeby królowa była innej religii, tedy pokądby do wiary świętej Rzymskiej nie przystąpiła, koronowaną być nie będzie mogła.

(...)

VII. Urzędy, godności duchowne i świeckie za przywilejem Królewskim chodzące i łaski Królewskie raz oddane i w przyzwoitym Sądzie valide (ważnie) nie zdysputowane ale spokojnie dzierżone, nikomu przez nikogo pod żadnym pretextem odbierane nie będą, a gdyby tego były jakie sprawiedliwe przyczyny, to na Sejmach wolnych, sub unanimitate (jednomyślnie) będzie mogło nastąpić. (...)

XXII. Dobra i possesje duchowne i szlacheckie sub jus Majestaticum (pod prawo monarsze) bez konwikcji prawem pociągani być nie mają i przywileje na nie przed dowiedzieniem liquidi juris Regii et ante congitionem naturaebonorum (płynnego prawa królewskiego i przed rozpoznaniem rodzaju dóbr) biorący, do possesji takowych dóbr brać się nie powinien. ^{[ 1 ]}

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Konstytucja z 3 maja 1791 r. Przywilej borzykowski z 1210 r

Comment on this article..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word