(...)

Herezja laicka jest jednak zatwardziała w swych błędach. Nie ustępuje ona ze swych pozycji. Opiera się ona na tak „oczywistym", fotogenicznym konkrecie, jak powłoka cielesna każdego „człowieka". Zgodnie z tym, co pisaliśmy o personalizmie i wszechmiłości, światopogląd wysnuty z ich „oczywistych" założeń okazuje się bardzo zwarty. „Człowiek" to istota dążąca do szczęścia fizjologicznego, jedynego, które może pojąć w ramach swych założeń, reszta to urojenia, „fantastyka", „przesądy".

Tak powstaje prąd, który przybiera nazwę wolnomyślicielstwa lub też racjonalizmu. Jako swoje przeciwieństwo przyjmuje on zarówno uroszczenia spirytualizmu, moralizmu, nihilizmu, jak i — co najważniejsze — problematykę panhumanizmu.

Synonimem wspakultury laickiej jest bezdziejowy racjonalizm. Nie odróżnia on spirytualizmu od ewolucji tworzycielskiej świata, chętnie wrzucając jedno i drugie do wspólnej szufladki pogardzanego „idealizmu" — o ile sam utożsamia się z materializmem dialektycznym.

Uparte dążenie personalizmu, wszechmiłości i hedonizmu do wysunięcia się na czoło zwalczających się pierwiastków wspakultury powoduje zabawne widowisko, polegające na zestaleniu się frontów walki pomiędzy nimi. Racjonalizm, czyli w tym wypadku pierwiastki biowegetacyjne wraz z hedonizmem, przyjmuje na siebie komiczne zadanie zwalczania swych braci — spirytualizmu, moralizmu i nihilizmu, o ile ci nie rezygnują z zamiaru doprowadzenia do tryumfu Kościoła. Walka o teren wpływów może być nieraz bardzo zacięta. Ostatnie dwa wieki są pełne ech walki pomiędzy niesfornymi członkami rodziny wspakulturowej. Ktoś nie zorientowany w istocie konfliktów mógł łatwo popełnić błąd, mniemając, że ma się tu naprawdę do czynienia z przeciwnymi zasadami. Że była to kłótnia w rodzinie, przekonywano się o tym dopiero wówczas, gdy w grę poczęły wchodzić kategorie naprawdę odmienne.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Światopogląd wspakultury laickiej Załamywanie się spirytualizmu

Comment on this article..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word