Mamy więc propozycję jak się wszechświaty „rozmnażają. Teraz trzeba wprowadzić element mutacji i selekcji naturalnej. Skoro wszechświaty "mnożą się" poprzez czarne dziury to znaczy, że największe szanse przetrwania i rozmnożenia się mają te z nich, w których prawa fizyki i garnitur fundamentalnych stałych sprzyjają takiej ewolucji i kondensacji materii, przy której powstają możliwie liczne czarne dziury. Drugie założenie Smolina mówi, że powstający z kolapsu czarnej dziury nowy wszechświat niemowlęcy „dziedziczy" prawa i stałe fizyczne po wszechświecie macierzystym. Dziedziczy, lecz niekoniecznie idealnie lecz z możliwością pewnych odstępstw i mutacji (podobnie jak organizm biologiczny jest z grubsza podobny do macierzystego lecz nie idealnie; my także nie jesteśmy idealnymi kserokopiami swoich rodziców). Źródłem tych przypadkowych „fluktuacji i mutacji" zestawu stałych fizycznych mogą być z powodzeniem procesy kwantowe zachodzące w momencie osiągania przez kolapsującą materię tzw. progu warunków planckowskich przy gęstościach rzędu 10⁹⁴ g/cm³. Od tego „progu warunków planckowskich" następowałoby owo „odbicie się" kolapsu w kierunku nowego wielkiego wybuchu. Skoro fluktuacje kwantowe zachodzące w momencie przejścia od kolapsu do kreacji Wielkiego Wybuchu mogą spełniać rolę mutacji to znaczy że możliwy staje się też proces selekcji. Nowe wszechświaty niemowlęce, które na skutek takich mutacji otrzymają zestaw stałych fizycznych nie sprzyjających powstawaniu w nich w przyszłości czarnych dziur zwyczajnie nie rozmnożą się tak efektywnie i w końcu „wyginą". Selekcja stopniowo upowszechni te zestawy praw, przy których powstają liczne czarne dziury.

No dobrze, rzec można, ale co ta ciekawa skądinąd koncepcja ma wspólnego z zasadą antropiczną i powstaniem warunków sprzyjających powstaniu życia oraz nas samych? Otóż, według naszej obecnej wiedzy o ewolucji materii we wszechświecie, ewolucja gwiazd niezbędna do wytworzenia czarnych dziur niejako przy okazji produkuje takie życiowo ważne pierwiastki jak węgiel, tlen, azot i inne, i niejako przy okazji ewolucja ta wymaga takiego akurat zestawu stałych fizycznych, przy którym odpowiednie gwiazdy mogą we wszechświecie powstawać. Tempo ekspansji wszechświata też nie może być drastycznie inne niż jest gdyż w przeciwnym razie żadne gwiazdopodobne obiekty nie zdążą się uformować. Aby więc dokładniej zweryfikować zaprezentowaną tu hipotezę kosmologicznego doboru naturalnego należy sprawdzić — choćby w symulacjach komputerowych — czy rzeczywiście zmieniając wartości liczbowe podstawowych stałych otrzymujemy warunki gorsze do powstawania czarnych dziur. Oczywiście łatwiej to powiedzieć niż wykonać. Jak już wspomniałem, stałych tych jest około dwadzieścia i trzeba wypróbować wszelkie możliwe kombinacje zmian, zarówno ku większym jak i mniejszym wartościom liczbowym. Robi się z tego straszna ilość możliwości, jest to jednak pewien sposób na weryfikację. W tym sensie cała koncepcja Smolina jako weryfikowalna zasługuje na miano poważnej hipotezy naukowej.

Przedstawiłem tu w zarysie pomysł odpowiedzi na niektóre z podstawowych pytań jakie nasuwają się ludziom śledzącym — choćby w wersji popularnej — rozwój współczesnej fizyki i kosmologii. Jest to opis z konieczności skrótowy i nie oddający wszystkich szczegółów i niuansów. Czytelnika zainteresowanego obszerniejszym opisem tej hipotezy odsyłam do książek L. Smolina wymienionych poniżej. Nie ma w tej chwili gwarancji, że jego hipoteza wytrzyma próbę konfrontacji z empirią i nabierze statusu teorii. Jej obecna rola jest jednak ważna intelektualnie. Wskazuje bowiem na to, że zaistnieć mogą propozycje naukowego podejścia do zagadnień i pytań, które dotychczas naukom przyrodniczym umykały z pola widzenia i które, jak się wydawało, nigdy do nauki należeć nie będą.

• J. Barrow, F. Tipler; The Anthropic Cosmological Principle, 1986, New York, Oxford Univ. Press.
• E. George; Before the Begining, 1993, Borealean Press, London.
• J. Gribbin, M. Rees; Kosmiczne Zbiegi Okoliczności, 1996, Wyd. Cyklady.
• M. Kaku; Hiperprzestrzeń, 1995, Wyd. Prószyński & S-ka.
• L. Smolin; On the fate of black hole singularities and the parameters of the standard model, 1994
• L. Smolin, Życie Wszechświata, 1997, Wyd. Amber.
• L. Smolin; Trzy Drogi do Kwantowej Grawitacji, 2001, Wyd. CiS.
• M.Rees; Przed Początkiem, 1999, Wyd. Prószyński & S-ka.

See other sites: Leptony, Hadrony, Kwarki Rodzaje i ewolucja gwiazd

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Teoria strun: fizyka czy teologia? Trzecia droga Daviesa

Comment on this article..   See comments (12)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word