W Polsce pomimo względnie łagodnego przebiegu kryzysu nie odstąpiono od wulgarnie pojmowanej neoliberalnej ekonomii ustawionej pod kątem osiągnięcia osobistego sukcesu. Pomimo ewidentnego braku możliwości rozwijania indywidualnej przedsiębiorczości w wielu podstawowych, tradycyjnych branżach jak handel czy usługi — w konfrontacji z międzynarodowymi korporacjami, rygorami i uprzywilejowaniem prawnym banków, barierą popytu i postępującą degradacją tzw. „klasy średniej" nie podjęto nawet próby szukania rozwiązań leżących w interesie społecznym uporczywie koncentrując się w kolejnych otwarciach na pozornych konfliktach i roszadach osobowych. Powiększające się rozwarstwienie zaburzające ład społeczny niszczy resztki więzi społecznych, ekonomicznych i politycznych utrudniając znacznie w praktyce budowę skonsolidowanych, alternatywnych wobec propozycji konserwatywnych ruchów lewicowych.

Wśród problemów stanowiących źródło coraz większych napięć społecznych zgodnie wymieniane są następujące: braki demokracji przedstawicielskiej przejawiające się w sprawowaniu władzy przez rządy większości bez efektywnego zabezpieczenia praw mniejszości, skupienie decyzji w rękach elit finansowo-gospodarczych i politycznych, utrudnianie możliwości kształtowania własnych spraw przez obywateli poprzez ustalanie ogólnie obowiązujących warunków i zasad partycypacji zarówno w podejmowaniu decyzji politycznych jak i wymianie dóbr i usług, blokadę awansu społecznego, bariery generacyjne, brak poczucia stabilizacji i bezpieczeństwa socjalnego, praca niskopłatna lub w szarej strefie, spadek wysokości wynagrodzeń skutkujący obniżeniem poziomu życia, dostępność usług medycznych.

W propozycjach lewicowych dominują żądania powszechnego ubezpieczenia medycznego i ochrony zdrowia, wprowadzenie wyższych i progresywnych podatków od najbogatszych przy jednoczesnym ich uproszczeniu, szczególnego opodatkowania działających w Polsce korporacji i banków, przywrócenie ulg podatkowych na cele mieszkaniowe, wzrost płacy minimalnej, emerytur i rent, ubezpieczenie pracujących od utraty pracy. W zakresie doraźnych działań zgłaszany jest całkowity zakaz eksmisji na bruk, zakaz odłączania prądu w zimie, przystąpienie do budowy mieszkań komunalnych, reaktywacja szkolnictwa techniczno — zawodowego. Państwo, które chce budować lewica ma być państwem neutralnym i tolerancyjnym światopoglądowo, w który obywatele odwołujący się do referendów będą mogli wyrazić swoje stanowisko, partie polityczne będą finansowane z odpisów podatkowych przez obywateli, a ich aparaty i funkcjonariusze nie będą zaludniać organów przedstawicielskich lecz będą pełnić służebną role wobec organizacji obywatelskich. Zestaw propozycji organizacji lewicowych jest więc na tyle podobny, że oczywiste i zrozumiałe byłoby stworzenie wspólnego programu obejmującego główne postulaty środowisk lewicowych.

Stawiając na wypracowanie równowagi łączącej efektywność gospodarki rynkowej z bezpieczeństwem socjalnym wymagającej połączenia wolnościowych koncepcji prawno-politycznych i gospodarczych z prawami socjalnymi człowieka lewica powinna znaleźć taką formułę, która pozwoli na stałe realne wywieranie wpływu na reprezentantów politycznych i monitorowanie ich aktywności w zachowaniu tej równowagi. Wolność, równość i współpraca jako podstawowe wartości nowoczesnego społeczeństwa europejskiego powinny posiadać tą samą rangę ważności zapewniającą spójność społeczną. Prawa i wolności osobiste, polityczne i socjalne wywiedzione z przyrodzonej, niezbywalnej i nienaruszalnej godności człowieka powinny być prawnie równorzędne. Każdy człowiek niezależnie od jego przymiotów i sytuacji życiowej powinien mieć zapewnione minimum bezpieczeństwa socjalnego. Powszechnych praw jednostki nie należy traktować jako pochodnej przynależności państwowej lecz dążyć do zapewnienia wszystkim ludziom rzeczywistej i równej ochrony prawnej ich praw i wolności. W przeciwdziałaniu skutkom globalizacji i skupiania władzy w rękach ponadnarodowych elit lewica powinna wspierać instytucje demokratyczne w tym demokracji bezpośredniej, a w praktyce politycznej odrzucać koncepcję partii wodzowskiej o rozbudowanym aparacie partyjnym zaspokajającej aspiracje i ambicje swoich funkcjonariuszy poprzez ich wybór na reprezentantów społeczeństwa i optować będziemy za nowym typem struktury politycznej budowanej siłami obywateli , struktury mobilnej, nielicznej spełniającej wobec obywateli i ich organizacji rolę służebną .

Obserwując dotychczasowy stan spraw na lewicy właściwie w każdej organizacji i prawie każdym środowisku przywołane wyżej kwestie zajmują zasadnicze miejsce w programach nim i celach działania, a więc trudności zjednoczeniowe są trudnościami natury osobowej i może organizacyjnej, ale nie programowej.

Comment on this article..   See comments (8)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word

Mirosław Woroniecki Adwokat, specjalista prawa gospodarczego, cywilnego i prawa karnego gospodarczego, historyk doktryn politycznych i prawnych, doradca organizacji pozarządowych. Przewodniczący Rady Stowarzyszenia Dom Wszystkich Polska  Number of texts in service: 52  Show other texts of this author  Latest author's article: Równość jako determinanta wolności w myśli politycznej Hobhouse’a