Dziedziny :
· [1]
· [1]
· [1]
· [2]
· [7]
· [6]
· [1]
· [1]
· [4]
· [6]
· [6]
· [2]
· [3]
· [1]
· [1]
· [2]
· [14]
· [3]
· [3]
· [1]
· [3]
· [10]
Między buntem a potrzebą akceptacji i zrozumienia. Świadomość religijna i moralna a kryzys tożsamości osobowej młodzieży gimnazjalnej Dziedzina: Społeczeństwo, socjologia Autor: Józef Baniak Inne pozycje autora (2) | O autorze Miejsce i rok wydania: 2009 Wydawca: Homini Liczba stron: 464 Wymiary: 16,5x23,5 cm ISBN: 978-83-61568-28-5 Okładka: Miękka Ilustracje: Nie Cena: 39,00 zł (bez rabatów)
[ Pozycja niedostępna ] Opis Najnowsza praca profesora Baniaka jest analizą przemian w religijności i moralności współczesnej młodzieży, opartą na badaniach przeprowadzonych na grupie niemal tysiąca uczniów szkół gimnazjalnych. Wartość pracy jest tym większa, że poddaje ona naukowej weryfikacji stereotypowe i powszechne przekonanie o gwałtownym odejściu najmłodszych pokoleń Polaków od życia religijnego.
„[Autor] podejmuje zagadnienia najwyższej rangi, a mianowicie świadomości religijnej i kościelnej oraz wzorów zachowań religijno-moralnych młodego pokolenia Polaków (postawy i wartości), w warunkach zmieniającej się rzeczywistości ustrojowej, a także w kontekście głębokich przemian cywilizacyjnych i kulturowych we współczesnym świecie. Autor przyjmuje socjologiczny, neutralny aksjologicznie punkt widzenia w odniesieniu do religijności oraz przedstawia nie tylko «stan rzeczy», ale i uwarunkowania, a implicite — nowe kierunki przemian w religijności, moralności i więzi z Kościołem”.
Z recenzji prof. Janusza Mariańskiego
„Dzisiejsi gimnazjaliści za kilka lat będą dorośli i to oni będą wyznaczać kanony życia społecznego i obywatelskiego. Warto już teraz o tym pamiętać i uważnie się im przyglądać. Praca profesora Józefa Baniaka jest ważnym i znaczącym krokiem na drodze rozpoznawania naszej nie tak dalekiej już przyszłości”.
Z recenzji prof. Marii Libiszowskiej-Żółtkowskiej
Spis treści
Wstęp. Założenia teoretyczno-metodologiczne . 15
1. Charakterystyka demograficzno-społeczna młodzieży gimnazjalnej. 24
i. Kryzys tożsamości osobowej a potrzeba akceptacji i uznania w środowisku młodzieży gimnazjalnej. 29
1. Poczucie kryzysu tożsamości osobowej u gimnazjalistów. 31
2. Najczęstsze przejawy kryzysu tożsamości osobowej u gimnazjalistów . .. 32
3. Związki cech osobowych i społecznych z kryzysem tożsamości gimnazjalistów. 33
4. Oczekiwanie gimnazjalistów na akceptację i zrozumienie u osób dorosłych. 36
ii. Sens i wartość życia w okresie kryzysu tożsamości młodzieży gimnazjalnej. 45
1. Sens i bezsens życia ludzkiego jako problem teoretyczny i badawczy. 45
2. Sens życia w wyobrażeniach i odczuciach gimnazjalistów. 53
a) Zainteresowanie gimnazjalistów sensem życia. 55
b) Związek sensu z celem życia w odczuciach gimnazjalistów59
c) Refleksja gimnazjalistów nad sensem i celem życia. 61
d) Rozmowy i dyskusje gimnazjalistów nad sensem i celem życia. 67
3. Postawy gimnazjalistów wobec sensu i celu życia ludzkiego. 68
a) Poczucie sensu życia u gimnazjalistów na tle kryzysu ich tożsamości. 77
b) Poczucie sensu życia a wierzenia i praktyki religijne gimnazjalistów. 79
4. Sens i bezsens własnego życia w świadomości gimnazjalistów82
a) Częstotliwość zwątpień gimnazjalistów w sens własnego życia. 88
iii. Globalne wyznania wiary i religijności młodzieży gimnazjalnej. 93
1. Przynależność wyznaniowa gimnazjalistów94
2. Autodeklaracje wiary religijnej gimnazjalistów99
10
Spis treści
3. Autodeklaracje gimnazjalistów dotyczące praktyk religijnych. 105
4. Samoocena gimnazjalistów dotycząca poziomu i zmian we własnej religijności109
iv. Wiedza religijna młodzieży gimnazjalnej115
1. Zakres i poziom wiedzy religijnej gimnazjalistów. 116
a) Znajomość i rozumienie relacji między osobami Trójcy Świętej118
b) Wiedza gimnazjalistów dotycząca Jezusa Chrystusa122
c) Znajomość liczby i rozumienie istoty sakramentów świętych124
d) Znajomość liczby i rozumienie treści ośmiu błogosławieństw. 129
e) Znajomość liczby i imion autorów Ewangelii. 132
f) Znajomość liczby, kolejności i treści przykazań Dekalogu. 135
g) Znajomość i rozumienie przez gimnazjalistów podstawowych modlitw katolickich141
2. Samoocena gimnazjalistów dotycząca poziomu własnej wiedzy religijnej. 145
v. Wierzenia religijne młodzieży gimnazjalnej. 149
1. Teocentryczne wierzenia religijne gimnazjalistów. 154
a) Wiara w Siłę Wyższą jako Boga155
b) Wiara w Boga Osobowego oraz w Boga w Trójcy Świętej156
c) Wiara w Boga jako Stwórcę wszechświata i ludzi158
d) Wiara w Opatrzność Bożą nad światem i ludźmi. 159
2. Chrystologiczne wierzenia religijne gimnazjalistów. 161
a) Wiara w człowieczeństwo i bóstwo Jezusa Chrystusa161
b) Wiara w śmierć na krzyżu i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa 163
c) Wiara w obecność Chrystusa w Najświętszym Sakramencie166
3. Eschatologiczne wierzenia religijne gimnazjalistów. 167
a) Ocena istoty i znaczenia wierzeń eschatologicznych dla ludzi168
b) Wiara w grzech pierworodny ludzi . 173
c) Wiara w koniec świata, paruzję Chrystusa i Sąd Ostateczny176
d) Wiara w zmartwychwstanie ludzi na Sądzie Ostatecznym178
e) Wiara w nieśmiertelność duszy i w jej połączenie z ciałem po zmartwychwstaniu. 180
f) Wiara w życie wieczne i we własne zbawienie po śmierci181
g) Wiara w istnienie nieba, piekła i czyśćca jako nagrody i kary wiecznej. 183
4. Maryjne wierzenia religijne gimnazjalistów. 186
a) Wiara w niepokalane poczęcie Maryi Panny188
b) Wiara w dziewicze poczęcie i urodzenie Jezusa przez Maryję Pannę 189
c) Wiara w Boże macierzyństwo Maryi Panny. .190
11
d) Wiara w świętość Maryi Panny191
e) Wiara we wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny. 192
5. Eklezjalne wierzenia religijne gimnazjalistów. 193
a) Religijny charakter Kościoła w wierzeniach młodzieży i dorosłych 195
b) Wiara w Jezusa Chrystusa jako założyciela Kościoła197
c) Wiara w stałą obecność duchową Chrystusa w Kościele. 199
d) Wiara w Kościół jako Lud Boży i Mistyczne Ciało Chrystusa200
e) Wiara w jedyność, świętość, powszechność i apostolskość Kościoła 202
f) Wiara w zbawczą misję Kościoła. 205
g) Wiara w nieomylność papieża i sukcesję apostolską biskupów208
vi. Praktyki religijne spełniane przez młodzież gimnazjalną213
1. Uczestnictwo w obowiązkowej mszy niedzielnej214
2. Uczestnictwo w mszy świętej w dni robocze216
3. Uczestnictwo w obowiązkowej spowiedzi wielkanocnej217
4. Udział w spowiedzi świętej w ciągu roku219
5. Udział w wielkanocnej komunii świętej. 220
6. Udział w komunii świętej w dni robocze i święta po odbytej spowiedzi. 223
7. Modlitwa indywidualna gimnazjalistów. 224
a) Sens i potrzeba modlitwy w życiu własnym badanych i innych ludzi 225
b) Częstotliwość odmawiania modlitwy osobistej. 227
8. Uczestnictwo badanych w niektórych nabożeństwach religijnych 229
9. Indeks wybranych praktyk religijnych gimnazjalistów231
vii. Kościół, parafia i księża w świadomości młodzieży gimnazjalnej. .237
1. Kościół instytucjonalny w wyobrażeniach i ocenach gimnazjalistów 242
a) Społeczne zaufanie do Kościoła w ocenach gimnazjalistów. 243
b) Społeczna rola Kościoła instytucjonalnego w ocenach gimnazjalistów253
c) Polityczna rola Kościoła w ocenach badanych gimnazjalistów. 259
d) Gimnazjaliści wobec władzy Kościoła w społeczeństwie polskim 268
e) Poziomy świadomości kościelnej gimnazjalistów277
2. Świadomość parafialna gimnazjalistów281
a) Istota świadomości parafialnej w rozumieniu katolików282
b) Znajomość parafii pochodzenia przez gimnazjalistów. 284
c) Rozumienie istoty i zadań parafii przez gimnazjalistów. 286
d) Poczucie i przejawy więzi gimnazjalistów z własną parafią. 288
e) Parametry i wskaźniki świadomości parafialnej gimnazjalistów 292
Spis treści
12
Spis treści
2. Duchowieństwo parafialne w ocenach badanych gimnazjalistów 300
a) Zapotrzebowanie na księży w obecnych czasach w ocenie gimnazjalistów. 301
b) Autorytet księży w społeczeństwie i w ocenach gimnazjalistów. 307
c) Akceptacja mediacyjnej roli księży w religijności ludzi313
d) Model księdza w wyobrażeniach i ocenach gimnazjalistów. 321
e) Celibat księży w świetle spostrzeżeń i ocen gimnazjalistów341
viii. Postawy moralne młodzieży gimnazjalnej. 353
1. Moralność subiektywna w ocenach gimnazjalistów360
a) Stosunek badanych do powszechnych norm moralnych. 360
b) Zasada „cel uświęca środki” w świetle ocen gimnazjalistów. 365
c) Samoocena własnej przyzwoitości moralnej wśród gimnazjalistów 367
2. Moralność społeczna w ocenach gimnazjalistów. 370
a) Ocena dotycząca społecznych zachowań moralnych ludzi371
b) Ocena moralna dotycząca określonych postaw i działań ludzi377
3. Moralność małżeńska i rodzinna w ocenach gimnazjalistów381
a) Modele małżeństwa proponowane przez badanych gimnazjalistów 385
b) Moralna ocena przerywania ciąży dokonana przez gimnazjalistów 390
c) Okoliczności zezwalające i usprawiedliwiające aborcję wskazane przez gimnazjalistów. 393
d) Moralna ocena dotycząca stosowania środków antykoncepcyjnych 398
e) Naturalne i antykoncepcyjne metody regulacji poczęć w moralnej ocenie gimnazjalistów403
f) Nierozerwalność małżeństwa i rozwody w ocenie gimnazjalistów 408
g) Wierność i zdrada małżeńska w ocenie badanych gimnazjalistów414
h) Sakralny i świecki charakter małżeństwa w ocenach gimnazjalistów 421
Zakończenie. 427
Bibliografia 435
Kwestionariusz ankiety 451Podziel się swoją opinią o tej książce..