determinizm, znaczy nie mam wolnej woli i nie mam JA
jakby była wolna wola to znaczy że determinizm nie obowiązuje

>Mamy zupełnie nową sytuację. Przyszłość jest praktycznie niewrażliwa na >warunki początkowe. Skądkolwiek puścimy kulkę, i tak osiągnie ona dno >rynny, i w końcu znajdzie się zawsze w tym samym punkcie — najniższym. To >jest tak zwany atraktor, który przyciąga przyszłość układu, wymusza ją, >jest dla niej celem. Tak, pojawia się tutaj celowość: to raczej przyszłość >determinuje przeszłość, niż odwrotnie. A przecież wciąż mamy do czynienia >z prościutkim, układem, opisywanym przez klasyczną, szkolną mechanikę.


W mechanice teoretycznej może i tak jest, że przyszłość nie jest determinowana warunkami początkowymi. W życiu/historii jest inaczej. Przyszłość w dużym stopniu jest determinowana warunkami na starcie. Przyszłość Konga jawi się gorzej niż przyszłość Niemiec. Aczkolwiek zawsze wszystko może się zdarzyć, bo nic nie ma pewnego na tym padole łez. Oczywiście tak przyszłość jak i przeszłość i teraźniejszość to pojęcia względne, co wynika ze względności czasu. Ale w takim układzie funkcjonujemy i musimy owe uwarunkowania uwzględniać