tekst pewnie dobry ale raczej pokazujego ileróżni chrześćjaństwo od Mitranizmu a nie łączy. Zresztą kult Mitry jest "świeższy" od Chrześćjaństwa.

Czy ociężałość umysłowa zawsze idzie w parze z niechlujstwem ortograficznym? Czy naprawdę tak ciężko zajrzeć do słownika przed wysłaniem komentarza? (nie zdziwię się, jak niedługo przeczytam, że autor cierpi na jakieś "dys-").
Tekst o mitraizmie uważam za dobry, od pewnego czasu interesują mnie związki mazdaizmu z hellenizmem, zatem z przyjemnością sięgnę po "Antyczne korzenie chrześcijaństwa" D.Musiał.

Pierwsi chrześcijanie pojawili sie w najlepszym wypadku ok. 35 n.e., zaś wyznawcy Mitraizmu pojawili się I wieku p.n.e., a może wcześniej. Czy ostatnio czas zaczęto liczyć w odwrotna stronę?

Nie pomnę już, gdzie i kiedy, ale zetknąłem się z poglądem, że Mitra zosta zrodzony przez dziewicę, nie skałę. Podobno też z kultem Mitry kojarzona była swastyka, o czym w artykule nie ma wzmianki. Interesowałoby mnie także, czy z mitraizmem nie miał coś wspólnego niejaki Spartakus, jak tez ,czt fakt poozstawania kultu Mitry w podziemiu (dosłownie i w przenośni) nie wynikał czasem z wrogości państwa rzymskiego wobec wyznawców?

No i ten byk - czy on się czasem nie przypętał do Mitry po drodze ze Wschodu?

Faktycznie mial sie zrodzic z dziewicy w grocie a nazywano go bogiem ze skal. Gdzies czytalam tez przypuszczenie, ze zwierzeta w sanktuariach moglyby byc zabijane w ramach inicjacji. Kandydata polewano krwia. Swastyka owszem ale w Iranie miala znaczenie. Smierdzi jednak na odleglosc Hitlerem. Religia zolniezy, sanktuaria meskie (germanskie rekonstrukcje swiatyn) i perskie (czyt. aryjskie) pochodzenie Mitry. Mam wrazenie, ze Goebbels sie mitraizmem porzadnie nakrecil.

Hmm, czy mitra nie był bogiem zapożyczonym z hinduizmu?

Bardzo interesujący tekst, pobudził moją wyobraźnię i proponuje inaczej postawić pytanie Autora: Co by było gdybyśmy dziś o chrześcijaństwie wiedzieli tyle co o mitraizmie? Pewnie tyle, że był jakiś jezus jeden z wielu proroków judaizmu, który się wyodrębnił i niewiadomo kiedy, jakim sposobem uniezależnił i do tego jeszcze w jakiś niesamowity sposób wyszedł poza judaizm i stał się uniwersalny pod względem przynależności etnicznej i pozycji społecznej... Całkiem obiektywny sąd o jezusie wyszedł nawet jak na naszą rzeczywistość. O kultach jezusa i mitry wiemy tyle ile spisano w VI wieku (mówiąc w dużym uproszczeniu). Bardzo mi się spodobało to gdybanie i tak sobie gdybam, że mogło być więcej takich uniwersalnych kultów w obrębie wpływów helleńskich. Ale też wygdybałem sobie, że nie musi to mieć związku z uniwersalnością antyku, przecież na wschodzie ewolucja zachodziła podobnie np. budda wzniósł się ponad kasty i dał się przyswoić większemu kontynentowi niż Europa. Może, zatem ewolucja religii nie przebiega od animizmu do monoteizmu, ale od regionalizmu do uniwersalizmu? Co za herezja :)
p.s. Dziękuję Pani Danucie Musiał za oświecenie tematem.

Smutne jest to, że pierwsi chrześcijanie wszystko odbierali jako ataki na siebie. Dzisiaj takie osoby najprawdopodobniej wysłalibyśmy do psychiatry. Jeśli coś tak naturalnego, jak wspólny posiłek i np. dzielenie się chlebem i winem, innych osób, którzy zapewne również dzieli trudy służby i znój walki, broniąc nawzajem swojego życia ramię w ramię, określa się jako parodię własnego zwyczaju, to jest to co najmniej zastanawiające. Przy czym warto podkreślić, że obrzędy eucharystii w pierwszych wiekach niechrześcijanie mogli odbierać jako ryt kanibalistyczny. Zapewne nigdy nie dowiemy się kto ewentualnie kogo naśladował. Znamienne jest to, że mitraiści działali już w I w. p.n.e., kiedy jeszcze nikt nie słyszał o chrześcijanach.