Po raz kolejny w Pana tekście przewija się myśl, że liberalizm najbliższy jest elitom. Czy to nie oznacza, w teorii i w praktyce, że liberalizm jest propozycją dla elit społecznych, może jest wręcz arystokratyczny (skierowany jest do arystokracji pieniądza i intelektu)?

To tylko określenie zjawiska społecznego... inną kwestią jest czy i kto ma ochotę w tym wyścigu brać udział... ale w tym miejscu dochodzimy do filozofii życia jednostki i wpływom którym ulega, a przede wszystkim czym się kieruje.

Pewnie się Gabrielowi X wydaje, że cierpienia tych, których dzieci umierały z głodu to pestka przy jego cierpieniach wyboru między kremówką i pączkiem. Ten "największy w dziejach kryzys finansowy" to wyłącznie efekt nieprawdopodobnego dobrobytu, rozbuchanego kupowania na kredyt w głębokim przekonaniu, że koniunkturą nie może się skończyć i każdy nowy dom jest inwestycją, która sama na siebie zarobi. Zwalanie winy na banki to jeszcze jeden dowód na jakość pokolenia, które dostało więcej protein niż wiedzy i próbuje własną nieodpowiedzialność przenieść na innych. Biedne szczurki spragnione bata, który pozwoli im nie podejmować żadnych własnych decyzji. Życzę szczęścia na trudnej drodze życia. (Tylko szczęście może uratować przed konsekwencją ucieczki od odpowiedzialności.)    

"Warto porzucić to żałosne kwilenie o wyścigu szczurów”. Wręcz przeciwnie, trzeba się temu przyjrzeć jak istotnemu  i stałemu elementowi struktury chorego systemu, który obecnie przypomina połączenie gry w trzy karty z piramidką finansową i wykreował bodajże największy w dziejach kryzys ekonomiczny. To zupełnie nie to samo co pokonywanie normalnych trudności życiowych. Trudno mi uwierzyć w pańską nieznajomość tematu. Natomiast Czytelnicy powinni jednak mieć możliwość jego rozpoznania i własnej oceny. Dlatego podaję przystępne źródło: www.prawia.org/nawia/patologia_4.html#podrozdz3 oraz www.prawia.org/artykuly/wyscig_prezentacja.ppt

Rzeczywiście tylko kretyn zastanawia się nad takimi pytaniami jaką sobie wybrać szkołę, żeby odpowiadała moim pasjom i moim talentom, i dawała szanse na uczciwe zarobienie na życie. Tylko skończony idiota może poświęcać czas nad zastanawianiem się jaki wybrać  kierunek studiów, które pozwolą mi realizować moje marzenia, tylko debil może zastanawiać się jak zdobyć pracę, która da mi satysfakcję i jakie strategie zastosować, żeby mimo trudności osiągnąć to, co sobie zaplanowałem.
Biedny szczurek jest wykluczony, już w przedszkolu pani chwaliła Kasię, bo Kasia lepiła słoniki, które pani się bardziej podobały, potem biednego szczurek posłano do szkoły i Kaziu miał lepsze stopnie, więc szczurek czuł się znowu wykluczony. Stworzony do wyższych celów oczekiwał szczurek, że świat doceni jego geniusz, więc jak mamusia przestała prasować koszule to się załamał koniecznością zadbania o siebie.  A już całkiem wymiękł, jak trzeba było zarobić samodzielnie na kawałek chleba. Nikt nam nie obiecywał, że dostaniemy wszystko na srebrnej tacy, ale stopnie trudności są różne, a każde zwycięstwo okupione jest porażkami. Warto porzucić to żałosne kwilenie o wyścigu szczurów.        

ma miejsce i bez liberalizmu, a wolny rynek to jeden z wielu i wcale nie najwazniejszy jego skladnik

„Przestańcie jeden z drugim patrzeć ze smutkiem we własny pępek, a okaże się że ten wyścig szczurów jest serią wyborów między ciasteczkami.”  Wyborów dla kretynów i niedowartościowanych plujących w prawie wszystkich swych komentarzach na wszystko co nie odpowiada jedynie słusznej ideologii wychowanego zapewne pod wspomnianym batem? Jakże trzeba cierpieć by na tym portalu być praktycznie  jedynym, który takie urągliwe szambo-epitety przylepia do wielu wypowiedzi i autorów. Cierpiący za miliony czy z powodu frustracji? A może należałoby kolejny raz przeprosić, jak pan to już wcześniej czynił, ale przede wszystkim zidentyfikować źródło swego para-racjonalnego jadu?
Pozostaję z uznaniem dla pańskich wręcz znakomitych artykułów i imponującego dorobku w tej dziedzinie.

Uwielbiam to kretyńskie określenie "wyścig szczurów". Ilu ludzi daje się na tę brednię nabierać. Większość tych chrzaniących o wyścigu szczurów to drugie albo trzecie pokolenie chłopów lub robotników, którzy dziadkowie zasuwali od świtu do nocy pod takim lub innym batem. Teraz oczywiście żyjące sobie jak pączki w maśle wnuczki wylewają krokodyle łzy na "wyścig szczurów". Dolegają im odciski na tyłkach od siedzenia na kanapach, a główki im pękają z intelektualnego wysiłku, bo nie wiedzą jaki telewizor wybrać, który domek kupić, i jaki sobie samochód sprawić. Nikt ich nie zmusza (i to jest główny powód cierpienia). Cierpią od świtu do nocy, że sąsiad ma ładniejszy ganek, a drugi dostał kolejny awans. To nie jest jednak żaden wyścig szczurów, to dramatyczna potrzeba podporządkowania się nakazowi zazdrości. Wybieramy sobie sposób życia jaki chcemy, ale nazywanie tego wyścigiem szczurów jest zwyczajną bezczelnością i urąganiem tym, którzy mają prawdziwe problemy.
Przestańcie jeden z drugim patrzeć ze smutkiem we własny pępek, a okaże się że ten wyścig szczurów jest serią wyborów między ciasteczkami.             

Indywidualizm rdzeniem liberalizmu. Jest on (indywidualizm) dość powszechnie pojmowany jako poczucie niezależności i odrębności osobistej, które w obecnie rozpowszechnianym  neoliberalnym ponadnarodowym systemie korporacyjnym jest wykorzystywane do wciągnięcia ludu w konsumpcjonizm, dzięki któremu ogłupiona jednostka z własnej woli uczestniczy w wyścigu szczurów u podstaw piramidy zawłaszczania świata przez finansjerę. (Podobnie jest w religii z tzw personalizmem). Tymczasem prawdziwy indywidualizm wiąże się z różnorodnością osobowości  i dróg rozwojowych, dzięki  jednostka żyje i pracuje w systemie społecznym dysponując pełnią praw i jest traktowana podmiotowo, a z innymi ludźmi łączą ją zdrowe i produktywne więzi międzyludzkie. Problem polega więc na nadużyciach  i manipulacjach terminami i okłamywaniu mas. Dlatego coraz częściej ludzie zorientowani w realnej rzeczywistości wybuchają śmiechem jak słyszą o demokratycznych swobodach albo o tym, że np USA zwalcza terroryzm i wprowadza pokój na świecie.

Palikot liberałem ??? To ja wolę pozostać człowiekiem.

To co mi zdecydowanie odpowiada w Pana analizie możliwych odmian i wersji liberalizmu, to prezentowanie go jako swoistego spectrum poglądów i możliwości ich realizowania, gdzie widać ich teoretyczne podstawy oraz praktyczne zastosowania i konsekwencje. Łatwiej w ten sposób orientować się w krajobrazie politycznym i obecnym i historycznym. Wyrazisty wykład, który jak makieta miasta - ułatwia znajdowanie kierunków i punktów docelowych.

do którego dodana jest troska takze o swobodę innych.

Zastanawiam się, na ile wyżej wymienione wymiary pokrywają się z wymiarami proponowanymi przez badaczy kultury, w tym badaczy różnic między kulturami narodowymi lub między kulturami organizacyjnymi przedsiębiorstw? Np. Geert Hofstede wyróżniał takie wymiary:xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

1. Mały dystans władzy , równość(egalitaryzm) – Duży dystans władzy (elitaryzm, hierarchie)
2. Indywidualizm (jednostka kieruje swoim życiem) – Kolektywizm (życie odbywa się w grupach i jest przez nie kontrolowane)
3. "Męskość" (nastawienie na rywalizację, konflikt, zadaniowość) – "Kobiecość" (nastawienie na współpracę, porozumienie, i na relacje)
4. Słabe unikanie niepewności (otwartość na zmiany, różnorodność, inność, nieprzewidywalność) – Silne unikanie niepewności (opór przed zmianami i różnorodnością, uniformizacja innych, rytualizm,   ścisła regulacja życia, formalizm)
5. Orientacja długookresowa – Orientacja krótkookresowa

Czy można powiedzieć, że liberalizm to ideologiczna realizacja lewej strony osi indywidualizm - kolektywizm?

 za oczyszczenie pojęcia. Usiłuję rozplątać te wszystkie wymiary - czy dobrze?
Elitaryzm (istnieją warstwy społeczne, elity są niezbędne) – egalitaryzm (dążenie do równości społecznej i niwelowania różnic społecznych)
Absolutyzm/monarchizm/oligarchizm (władza sprawowana przez niewielkie grupy)  – Demokratyzm (wpływ na wyłanianie władz ma całe społeczeństwo)
Liberalizm kulturowy/Indywidualizm (to pojedynczy człowiek jest najważniejszym podmiotem społecznym decyduje o sobie i posiada prawa) – Kolektywizm (grupy, państwa, klany, rody itp. są ważniejsze, niż jednostka i nią sterują – teokracja, nacjonalizm, socjalizm)
Liberalizm polityczny (ochrona praw i wolności osobistych jednostki, państwo ręce precz od obywatela) – Interwencjonizm (prawa państwa mogą być ważniejsze od praw obywatela, państwo wtrącające się w życie prywatne ludzi
Libertarianizm (jak najmniejsze państwo) – Etatyzm (państwo duże, rozbudowane)
Wolnorynkowizm (mało regulacji, swoboda działaności) – Interwencjonizm gospodarczy (dużo regulacji, sterowanie gospodarcze)
Konserwatyzm (opór przed zmianami, niechęć wobec różnorodności, tradycjonalizm, skrajnie ksenofobia) – Postępowość (otwartość na zmiany, tolerowanie różnorodności, skrajnie rewolucjonizm)