Programy ukierunkowane na wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci wywodzących się z rodzin o różnym poziomie zamożności mogą być bardziej skuteczne, o ile będą również uwzględniały potrzebę rozwijania umiejętności czytania i pisania u dorosłych opiekujących się dziećmi, czyli głównie rodziców. Naukowcy z amerykańskich National Institutes of Health (NIH) doszli do tego wniosku na podstawie wyników badań, które wskazują, że poziom umiejętności czytania u matki jest czynnikiem w największym stopniu odpowiedzialnym za przyszłe osiągnięcia szkolne dziecka, przewyższając pod tym względem takie zmienne, jak wpływ sąsiedztwa czy poziom dochodów rodziny. Badaniami, przeprowadzonymi przez dr Narayana Sastry z University of Michigan i dr Anne R. Pebley z University of California objęto ponad 3000 rodzin. Ich wyniki zostały opublikowane na łamach "Demography" (Demography. 2010 Aug;47(3):777-800). Prace badawcze zostały przeprowadzone przy współudziale Eunice Kennedy Shriver National Institute of Child Health and Human Development (NICHD).

"Wyniki badań wskazują, że programy ukierunkowane na podniesienie umiejętności czytania i pisania u matek mogą stanowić skuteczny sposób wyrównywania szans edukacyjnych dzieci wywodzących się z ubogich i zamożnych środowisk - mówi dr Rebecca Clark, kierownik Demographic and Behavioral Sciences Branch w NICHD, które są częścią NIH. Kolejnym czynnikiem, który - zaraz po poziomie umiejętności czytania i pisania matki - najsilniej wpływa na poziom osiągnięć szkolnych dziecka, jest poziom dochodów w okolicy zamieszkania rodziny dziecka.

Zamiarem naukowców, którzy podjęli się przeprowadzenia omawianych badań, było wyodrębnienie czynników odpowiedzialnych za nierówny poziom osiągnięć szkolnych, występujący między dziećmi pochodzącymi z rodzin o niskich i wysokich dochodach. Dr Sastry i dr Pebley wykorzystali w tym celu dane, zebrane w okresie od kwietnia 2000 do grudnia 2001 w ramach Los Angeles Family and Neighborhood Survey - projektu badawczego, który nadal jest prowadzony na terenie hrabstwa Los Angeles w 65 lokalnych społecznościach. Uzyskane w toku badań informacje obejmowały wyniki testów czytania i umiejętności matematycznych u 2359 dzieci w wieku od 3 do 17 lat, poziom edukacji matek, poziom dochodów w najbliższej okolicy, dochody rodziny oraz jej zamożność. Uczestników badań dobrano w ten sposób, by stanowili próbę reprezentatywną dla terytorium całego hrabstwa Los Angeles.

Wyniki badań wskazują, że poziom dochodów w najbliższej okolicy zamieszkania miał największy wpływ na poziom umiejętności szkolnych dzieci w grupie wiekowej od 8 do 17 lat. Jest to zgodne z tezą, że wraz z wiekiem środowisko pozarodzinne zyskuje dla dzieci coraz większe znaczenie wychowawcze.

"Wyniki badań dają nam możliwość identyfikacji różnych czynników, które wpływają na osiągnięcia rozwojowe dziecka - mówi dr Sastry - Programy ukierunkowane na tworzenie społeczności lokalnych bardziej zróżnicowanych wewnętrznie pod względem poziomu dochodów, lepsza edukacja we wczesnym dzieciństwie, ale również rozwijanie umiejętności czytania i pisania u matek - każdy z tych czynników wywiera pozytywny wpływ na poziom osiągnięć dziecka".

[Tłumaczenie/opracowanie: C. O. Reless]

Źródło:
Improving mothers' literacy skills may be best way to boost children's achievement
Family and Neighborhood Sources of Socioeconomic Inequality in Children's Achievement