Korespondencja własna z USA

Mało osób w USA (a tym bardziej w Polsce) zdaje sobie sprawę, że najwybitniejsi politycy i prezydenci amerykańscy — Thomas Jefferson i James Madison — nie byli chrześcijanami. Warto o tym wiedzieć, bo bez Jeffersona i Madisona nie byłoby ani słynnej Deklaracji Niepodległości (którą w większości napisał Jefferson) ani Konstytucji Amerykańskiej (której napisanie nadzorował Madison i stąd nazwany jest „Ojcem Konstytucji Amerykańskiej"). Madison jest również autorem jednego z najważniejszych esejów w historii amerykańskiej myśli politycznej („Federalista #10") jak i kilku innych kluczowych dokumentów.

Warto również o tym wiedzieć w okresie gdy kościołowi rzymskokatolickiemu pozwolono we współczesnej Polsce stworzyć średniowieczne państwo wyznaniowe, czyli katolicką neo-teokrację. Jest ten polski system religijno-polityczny zaprzeczeniem podstawowej zasady, jakiej należy wymagać dziś od nowoczesnego rządu demokratycznego, w którym kościół i państwo mają być oddzielone — tak jak jest to określone w amerykańskiej Konstytucji, szczególnie w Pierwszej Poprawce i w Artykule 6, Sekcji 3.

A oto kilka cytatów z Jeffersona i Madisona, o których to spostrzeżeniach nie powinni zapomnieć ani współcześni Amerykanie ani Polacy:

Thomas Jefferson (Prezydent USA w latach 1801-9):  

"Nadejdzie dzień kiedy mistyczne spłodzenie Jezusa przez boga-ojca w łonie dziewicy będzie zaliczone do takiej samej bajki jak spłodzenie Minerwy w głowie Jupitera." (list do J. Adamsa 4/11, 1823)

"Od czasu wprowadzenia chrześcijaństwa, miliony niewinnych mężczyzn, kobiet i dzieci zostały spalone, torturowane, ukarane, uwięzione — ale nie posunęliśmy się nawet o cal w kierunku jedności. Jaki był skutek zmuszania [ludzi do przyjęcia chrześcijaństwa]? To, że jedna połowa świata została głupcami, a druga hipokrytami? To, że na całym świecie szerzy się łajdactwo i niewiedza?" (z książki Notatki o Stanie Viriginia, 1787)

James Madison (Prezydent USA w latach 1809-17):

"Od prawie piętnastu wieków chrześcijaństwo jako prawna instytucja miało okazję się sprawdzić. I jakie są tego owoce? W większym lub mniejszym stopniu na całym świecie, duma i nieróbstwo księży, ignorancja i służalczość wśród wiernych, a w obu grupach, zabobonność, dewotyzm i chęć prześladowania innych." (z przemówienia do Zgromadzenia Ogólnego Stanu Virginia, 1785)

"Zniewolenie religijne osłabia umysł i zakłada na niego kajdany, czyniąc go niezdatnym do jakiegokolwiek szlachetnego czynu czy wzniosłego przedsięwzięcia." (list do W. Bradforda, 4/1, 1774)

Po ponad dwustu latach: nic dodać, nic ująć!

Czy to znaczy, że Madison i Jefferson byli agnostykami lub nawet ateistami? Niekoniecznie, mimo tego, że istotnie Jefferson był nazywany "przeciwnikiem religii" i "wyjącym ateistą." Ale najlepiej jest chyba sklasyfikować ich jako "deistów". A deiści to ci, którzy twierdzą, że "bóg" to racjonalny architekt świata, w którym rządzą naturalne prawa i nie ma miejsca na cuda. Do takiej "naturalnej religii" nie potrzeba żadnych "objawień" ani tym bardziej nauk kościoła katolickiego czy innych instytucji religijnych. Potrzebne natomiast są rozum i nauka w celu poznawania świata i rozwiązywania problemów politycznych i socjalnych.

Deizm zaczął rozpowszechniać się w Europie już pod koniec 17. wieku, stając się dominującą religią intelektualistów w Anglii, Niemczech i Francji w 18. wieku. Pod koniec 18. wieku, deizm dotarł do Ameryki, gdzie pierwsi czterej prezydenci byli deistami, tzn. oprócz wyżej wymienionych Jeffersona i Madisona, byli nimi również George Washington (1789-97) i John Adams (1797-1801).

Kaz Dziamka, redaktor The American Rationalist

(Amerykański Racjonalista to niezależny amerykański magazyn wydawany po angielsku przez the Center for Inquiry w Amherst, stan Nowy Jork. Magazyn promuje racjonalizm, świecki humanizm i sceptycyzm.)

(cytaty przetłumaczył autor)

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Nie tak dawno temu w domu Lema Materialistyczna teoria odbicia

Comment on this article..   See comments (1)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word