Kenijczycy przez długi czas nie posiadali własnego metropolity, aż wreszcie został nim biskup Anastasios Yannoulatos, jeden z największych prawosławnych misjonarzy XX wieku. On również otworzył nowe seminarium w Kenii, które od 1995 r. przyjmuje seminarzystów z 7 różnych krajów: Keni, Ugandy, Tanzani, Kamerunu, Nigeri, Zimbabwe i Madagaskaru. Celem tego seminarium było przekształcenie się w panafrykański instytut, z zamiarem zwiększenia poczucia jedności wewnątrz greckiego, aleksandryjskiego patriarchatu.

Warto jeszcze raz wskazać na fakt, że prawosławny Kościół w Kenii i w Ugandzie jest Kościołem czysto afrykańskiego pochodzenia, powstałym oddolnie, spontanicznie, a nie z powodu jakieś pracy misjonarzy wysłanych z takiej lub innej prawosławnej jurysdykcji.

W 1997 r. Kościół we Wschodniej Afryce posiadał 3 biskupów, około 80 księży w Kenii, 22 w Ugandzie i 11 w Tanzanii. W listopadzie 1994 r. Święty Synod Patriarszy z Aleksandrii utworzył dla Ugandy oddzielną diecezję.

Teraz w kilku zdaniach napiszę coś o prawosławnej misji w dawnym Zairze, w dzisiejszym Kongu, i na Madagaskarze. Już wspomniałem osobę misjonarza, archimandryty Crisostomosa Papasarantoupolosa, który po 10 latach pracy misyjnej w Ugandzie na początku lat 70 ubiegłego wieku założył prawosławną misję w Kinszasie, stolicy Zairu. Inny archimandryta ewangelizował w tym samym czasie w Kolwezi, przyłączając się w 1975 r. do Yannisa Aslanidisa, który jednak w 1978 r. powrócił do Grecji i stał się mnichem na Górze Athos. Później powrócił do Zairu jako ksiądz Cosmas Grigoriatis, dając początek specjalistycznej pracy rolniczej i hodowlanej, która przyczyniła się do adaptacji i rozwoju wielu gatunków roślin uprawianych w Zairze. Jego gospodarstwo zostało wybrane jako wzorcowe w Prowincji Shaba. Z tego powodu jeden z klasztorów Góry Athos zaczął posyłać do Zairu misjonarzy, co jednak nie spowodowało utworzenia w tym kraju nowego, prawosławnego klasztoru.

Na Madagaskarze w 1953 r. wspólnota grecka wybudowała kościół w stolicy, w Antananavire. Z powodu niepokojów politycznych w roku 1972 księża wyjechali z kraju i kościół został zamknięty. Dopiero w 1994 r., po przeczytaniu artykułu, w którym wspólnota grecka na Madagaskarze prosi o kapłana, postanowił przybyć tam z Australii archimandryta Nectarios Kellis. Jest on prawdziwym misjonarzem, który niestrudzenie odwiedza miasta i wioski tłumacząc zainteresowanym osobom, na czym polega wiara Kościoła prawosławnego. W ten sposób powstały już liczne nowe, prawosławne wspólnoty. Służbę liturgiczną organizuje on w lokalnym języku, tym samym mając bezpośredni kontakt z ludźmi. On sam przetłumaczył już na ten język liczne teksty, zwłaszcza liturgiczne.

Prawosławny Kościół na Madagaskarze podlega pod jurysdykcję metropolity Zimbabwe. Archimandryta Kellis nie jest już jednak jedynym prawosławnym kapłanem na Madagaskarze, ale sam przygotował lub wysłał do seminarium w Kenii miejscowych kandydatów na księży, tworząc zaczątki miejscowego kleru.

Niekanoniczne i niezależne Kościoły prawosławne istnieją również w innych krajach Afryki, np. w Ghanie i w Nigerii. W Ghanie prawosławni utworzyli Afrykański Kościół Prawosławny, który jednak nie pochodzi, jak inne, od patriarchy Mc Guire i jego Kościoła założonego w USA. Podobnie jednak, jak to było w przypadku Mc Guire, również założyciel Afrykańskiego Kościoła Prawosławnego z Ghany, Bessi-Ando, otrzymał święcenia biskupie od nieposiadającego żadnej kościelnej przynależności, biskupa René Josepha Villate, do którego udał się w tym celu specjalnie do Europy.

Tymczasem w mieście Larteh, w Ghanie, grupa członków Armii Zbawienia wstąpiła do Afrykańskiego Kościoła Prawosławnego, ale po uważnym przeczytaniu książki „Kościół Prawosławny", którą napisał biskup Kallistos, zaczęli oni wątpić co do swojej kanoniczności. Dowiedzieli się jednak, że właśnie miała zebrać się w stolicy Ghany, w Akrze, Światowa Rada Kościołów i zdecydowali posłać tam trzech młodych członków swojej wspólnoty, aby ci poszukali i porozmawiali z przedstawicielami Kościoła prawosławnego, którzy będą uczestniczyć w tym ekumenicznym spotkaniu. Wynikiem spotkania młodych Ghańczyków z przedstawicielami Kościołów prawosławnych był wyjazd jednego z nich, Josepha Kwame Labi´ego, do USA, gdzie zaczął studiować w prawosławnym seminarium im. Świętego Włodzimierza. Wyświęcony na kapłana powrócił do Ghany i służył prawosławnej wspólnocie w Larteh.

Podobny przypadek miał miejsce w Nigerii, gdzie zaistniała grupa związana z Greckim Kościołem Prawosławnym. Ta prawosławna wspólnota miała swoje święcenia nie od biskupa Villate, ale od innego „episcopus vagans" w Ameryce, Abuna Abraima, który wysłał do Nigerii jakiegoś swojego biskupa, aby ten wyświęcił tam księży i diakonów. Nigeryjska wspólnota była już bardzo dobrze zorganizowana, kiedy nawiązała kontakt z greckim patriarchatem aleksandryjskim. Dwóch przywódców wspólnoty udało się do Aleksandrii w Egipcie, a w końcu grecki metropolita Akry, arcybiskup Ireneaus, udał się do Nigerii, gdzie ich ochrzcił w 1985 r., a w jakiś czas później wyświęcił im kapłanów. W chwili obecnej metropolita Akry nie mieszka w Ghanie, ale ma swoją siedzibę w Yaounde w Kamerunie. Jego archidiecezja obejmuje 22 kraje Afryki.

Arcybiskup Ireneaus metropolitą został w 1976 r. i natychmiast objął opiekę nad grecką, prawosławną wspólnotą w Kamerunie. Kiedy jednak wspólnota grecka uległa znacznemu zmniejszeniu z powodu emigracji jej członków do Francji, metropolita Ireneaus stał się bardziej misyjny, zaczynając z większym zaangażowaniem pracę wśród ludności murzyńskiej. Miejscowa ludność z zamieszkałego przy granicy z Czadem plemienia Toubouri już wcześniej była ewangelizowana przez Greków i teraz, w 1981 r., wyświęcono pierwszego, tubylczego kapłana. Na początku metropolita odprawiał liturgię mszalną w języku francuskim, w obecności księdza Justina, który tłumaczył jego słowa na plemienny język toubouri. Wkrótce jednak grupa uniwersyteckich studentów znających obydwa języki zaczęła tłumaczyć na toubouri różne, najważniejsze prawosławne teksty liturgiczne. Kiedy w 1990 roku arcybiskup Ireneaus został przeniesiony na nową placówkę do Kartaginy w Tunezji, wśród plemienia Toubouri w Kamerunie istniało już osiem prawosławnych parafii, a jeden z księży zaczął nawet misję prawosławną w sąsiednim Czadzie, dokąd też się przeniósł.

Czarna Afryka jest kontynentem nadziei nie tylko dla Kościołów katolickiego i protestanckich, ale również dla Kościoła prawosławnego. Jego działalność zaczęła się tam późno i nie była wynikiem wysiłku potężnych Kościołów, struktur kolonialnych i bogatych instytucji misyjnych, jak to często miało miejsce w przypadku misji katolickich i protestanckich, ale zazwyczaj była inicjatywą oddolną, samych czarnoskórych Afrykańczyków, których nie zadawalały istniejące już tam formy głoszenia Ewangelii i szukali nowej chrześcijańskiej duchowości, znajdując ją dla siebie właśnie w prawosławiu. Sukcesywnie będę informował polskich Czytelników o losach i wydarzeniach z życia Kościołów prawosławnych w Afryce.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Prawosławny Grecki Patriarchat Aleksandryjski Prawosławie

Comment on this article..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word

Mirosław Kropidłowski Ur. 1961. Przez wiele lat był misjonarzem katolickim w Afryce i w Ameryce Łacińskiej, od niedawna jest księdzem prawosławnym Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego - Patriarchatu Kijowskiego w w Brazylii. Współtworzy serwis Ekumenizm.pl. Pracuje jako zastępca dyrektora w biednej szkole publicznej na peryferiach miasta Senhor do Bonfim i pracuje społecznie wśród najuboższych dzieci swojej szkoły i regionu. Jest także inicjatorem Stowarzyszenia Misja Nadzieji i Miłości, do walki z biedą i jej konsekwencjami.Mirosław Kropidłowskli 3 października 2008 roku zmarł w Brazylii na zawał serca.  Number of texts in service: 19  Show other texts of this author  Newest author's article: Voodoo: Zło, które działa dzięki wierze