W pryzmacie serwisu Racjonalista.pl

Redakcja techniczna zajmuje się przygotowaniem tekstu do publikacji, w odniesieniu do internetu — przygotowaniem do publikacji na stronie WWW. Redaktor techniczny ma zapewnić, aby tekst przygotowany przez autora miał układ graficzny i wizualną prezentację (kompozycję) dostosowane do obowiązującego w serwisie standardu, który z kolei jest zaprojektowany pod kątem tego, aby czytelnik mógł przyswajać jak najdłuższe teksty serwisu bez zbędnego zmęczenia. W zakres redakcji technicznej wchodzi także kontrola i korygowanie wieloaspektowej poprawności tekstu (wyjmując poprawność merytoryczną, od której jest redakcja merytoryczna, niekoniecznie powiązana osobowo z redakcją techniczną)

W zakres czynności związanych z redakcją techniczną wchodzą takie zagadnienia, jak:

1. Konwersja z formatu wyjściowego (na ogół Word) na format serwisowy (html z pewnymi odrębnościami właściwymi tylko naszemu serwisowi).
2. Adiustacja tekstu, korekta, dopasowanie typograficzne tekstu (układ graficzny strony na witrynie WWW).
3. Ewentualne dopasowanie (pozycjonowanie) i poprawienie grafik i ilustracji do tekstu.
4. Sprawdzenie podanych linków.
5. Dodanie linków i numerów stron z Racjonalisty zawierających rozwinięcia niektórych fragmentów jedynie wzmiankowanych w tekście (niekonieczne, choć pożądane).
6. Podanie ok. 5 do 10 tzw. słów kluczowych do tekstu, ułatwiających jego odnajdywanie w internecie.
7. Dodanie tzw. zajawki, czyli krótkiego streszczenia tekstu, będącego swoistą jego reklamą na stronie głównej.
8. Opcjonalnie weryfikacja tekstów starszych, pod kątem właściwej adjustacji.

Ponieważ wiele elementów typograficznych na stronie WWW jest ustawiane automatycznie, zatem redakcja techniczna nie obejmuje:

1. Ustawiania kroju i wielkości czcionki (wyjątek: śródtytuły; tutaj ich wielkość jest zmienna, jeśli będziemy mieli do czynienia z kaskadowymi śródtytułami, czyli zawieraniu się w ramach jednego śródtytułu — jego pod-śródtytułów; zasadniczo śródtytuły w naszym serwisie wyróżniane są znacznikiem [h2]...[/h2] (tyle że w nawiasach ostrych a nie kwadratowych), kolejny poziom — [h3] oraz sporadycznie trzeci — [h4]).
2. Justowania, czyli wyrównywania tekstu do prawej, lewej, obustronnie.
3. Ustawiania kroju tytułów.
4. Ustawiania marginesów, interlinii, wcięć akapitów, odstępów międzyakapitowych, wyróżniania pierwszej litery lub wyrazu akapitu.

Elementy powyższe są częścią layoutu strony publikacji, czyli jej stałego układu kompozycyjnego.

Funkcjonowanie zespołu redaktorów technicznych. Redakcją techniczną w serwisie internetowym może zajmować się jedna osoba lub koordynowany zespół pracujący wspólnie lub niezależnie. W dużych serwisach, takich jak np. Racjonalista.pl, gdzie liczba tekstów wynosi kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt tygodniowo, trudno byłoby jednej osobie zajmować się całą redakcją techniczną serwisu (chyba że zajęcie to byłoby zarazem pracą zawodową danej osoby). Przygotowanie do publikacji jednego tekstu może zająć nawet do kilku godzin (choć na ogół nie zajmuje więcej jak 1-2 godziny). Zespół funkcjonuje w oparciu o model pracy równoległej koordynowanej. Każdy redaktor zajmuje się jedynie częścią tekstów. Możliwa jest też teoretycznie specjalizacja w ramach współpracy samych redaktorów technicznych między sobą (np. jedna osoba bierze na siebie korektę, druga obróbkę i konwersję tekstu na format właściwy dla serwisu, trzecia wyszukiwanie tekstów podobnych, czwarta pisanie zajawek), lecz ten model byłby raczej mało efektywny.

Zainteresowanemu daje dobre doświadczenie w pracy nad tekstami, ponieważ także pod względem formalnym chcemy utrzymywać wysoką jakość naszych publikacji, chcemy tworzyć wysoki standard w publikacjach internetowych, dotąd często lekceważonych przez nauczycieli i pracowników naukowych. Naszym celem jest stworzenie takiego standardu, który będzie przykładem dla innych serwisów internetowych. Nasze ankiety pokazują, że rośnie skala wykorzystywania Racjonalisty jako pomocy naukowej. Biorąc pod uwagę, że ilość naszych publikacji, w tym ściśle merytorycznych opracowań na najróżniejsze tematy, dynamicznie rośnie, można sądzić, że w przyszłości Racjonalista stanie się jedynym z najważniejszych tego typu źródeł w polskim internecie. Będzie zarazem czymś jakościowo innym od serwisów typu „Ściąga".

Narzędzia redaktora technicznego. Osoba chcąca wejść do zespołu redakcji technicznej Racjonalisty oprócz ponadprzeciętnej znajomości pisanego języka polskiego powinna posiadać i opanować kilka prostych funkcji z paru programów. Potrzebne więc będą:

• Edytor tekstowy obsługujący pliki .doc.
• Edytor html, najprostszy i najlepszy do naszych zastosowań wydaje mi się Front Page 2000 (w pakiecie MS Office), chyba że ktoś przyzwyczaił się do innego; alternatywą jest praca na „czystym kodzie" (choćby w zwykłym notatniku) — jest to dużo prostsze niż tworzenie stron w formacie html, gdyż wymagana jest bardzo niewielka znajomość html’a, pomimo tego jednak jest to wariant mało wygodny.
• "Czyszczenie" kodu html — program BK ReplaceEm (Można go ściągnąć tutaj (572kB), natomiast profil Racjonalisty tutaj, uwaga: po rozpakowaniu pliku groups.zip należy go skopiować do katalogu głównego programu BK ReplaceEm).
• Program graficzny (opcjonalnie), np. Paint Shop Pro.

Zasady współpracy. Aby w ogóle zostać redaktorem technicznym wystarczy dla tekstu wykonać czynności określone w punktach 1 i 2. Pożądane jest jednak zajmowanie się całą procedurą przygotowania tekstu do publikacji. Z pewnością, aby zostać głównym redaktorem technicznym należy opanować cały tok czynności. Chcemy zachować maksymalną płynność publikacji. Tekst od nadesłania powinien być publikowany w ciągu 2-3 dni. Oczywiście, może zostać opublikowany jeszcze tego samego dnia, w zależności od sprawności współpracy. Redaktor techniczny na ogół otrzymuje jeden tekst do przygotowania. Przygotowany tekst powinien zostać odesłany w ciągu 48 godzin, najlepiej w ciągu 24 godzin. W razie nieregularności odbioru poczty elektronicznej, korzystamy z komórki (SMS).

Krótki kurs dla redaktora technicznego Racjonalisty

Uwaga, bardzo ważne! Wszystkie tagi są poniżej zapisywane przy pomocy nawiasów kwadratowych [x], natomiast przy obróbce powinny być one zapisywane w nawiasach ostrych . Tagi własne (swoiste) Racjonalisty zapisywane są w nawiasach klamerkowych, tutaj oznaczone podwójnymi nawiasami kwadratowymi.

1. Konwersja na racjonalny html

Tekst wyjściowy jest na ogół w formacie Word. W nim nie dokonujemy korekty, gdyż po konwersji niektórych plików Worda mogą pojawiać się błędy, których nie było w Wordzie, np. łączenie wyrazów (problem „twardej spacji").

Przed dokonaniem korekty tekstu należy więc plik .doc zamienić na .htm. W tym celu po prostu kopiujemy tekst z Worda (CTRL+C) i wstawiamy we Front Page (CTRL+V). Tak przeniesiony i zapisany plik do Front Page zawiera dużo „śmieci" z Worda. Aby plik „wyczyścić" korzystamy w Racjonaliście ze specjalnie przygotowanego programu BK ReplaceEm v 2.0. Uwaga: nie można używać innych programów „czyszczących śmieci" Worda, np. Dreamwaver, gdyż program BK ReplaceEm jest wyprofilowany do przerabiania tekstu z Worda pod kątem specyficznych wymagań naszego serwisu.

Jak należy użyć BK ReplaceEm do „oczyszczenia" tekstu:

1. Po uruchomieniu w oknie głównym pokazane są trzy tzw. Replace Groups. Do większości tekstów wystarczy tekst przepuścić przez pierwszą. Klikamy więc grupę oznaczoną jako "Racjonalista".
2. Następnie w pasku z ikonami klikamy ikonę oznaczoną jako „Add File/Folder" (aby zobaczyć nazwę danej ikonki przytrzymaj nad nią kursor przez kilka sekund), po czym wyświetla się okienko „File/Folder Properties"
3. W pierwszej jego zakładce oznaczonej jako „Source" wybieramy plik htm, który ma zostać przepuszczony przez „oczyszczacz" (za pomocą buttona z trzema kropkami znajdującej się przy polu „Source File…").
4. Jeśli do „oczyszczenia" mamy więcej plików htm można je od razu umieścić w jakimś wydzielonym katalogu i zamiast pojedynczego pliku w zakładce „Source" wskazać cały ten katalog (po wcześniejszym 1. przełączeniu w polu „Source type" na opcję „Use folder" oraz 2. w polu „Include File Filter" wpisaniu zamiast końcówki „txt" końcówkę „htm"). Punk 4 będzie sporadycznie jedynie używany.
5. W zakładce „Backup" (tego samego okna: „File/Folder Properties") należy jeszcze odznaczyć (wyłączyć) opcję „Enable file backup", aby program po oczyszczeniu nie tworzył dodatkowej kopii pliku.
6. Następnie klikamy OK.
7. Jeśli dodawaliśmy pojedynczy plik htm do oczyszczenia, a mamy ich kilka (lecz nie wyodrębnionych w katalogu), operacje od pkt 2 do 6 powtarzamy dla każdego pliku.
8. Następnie możemy już uruchomić operację oczyszczania. Klikamy ikonkę „Start Replacing" (pierwsza z lewej w pasku z ikonkami).
9. Możemy zamknąć program BK ReplaceEm.

Akapity po zamianie tym programem zapisywane są jako [p class="strona"] i jest to tożsame z zapisem [p].

Cała powyższa konwersja z Worda na html dostosowany do naszego serwisu nie powinna trwać więcej jak parę minut.

Alternatywnie można konwersję do właściwego formatu zrobić szybciej omijając zarówno Front Page, jak i BK ReplaceEm, posługując się zwykłym edytorem z oryginalnym tekstem lub notatnikiem do którego tekst oryginalny kopiujemy. Jednak ma to sens tylko dla tekstów, które zawierają niewiele wyróżników tekstowych (pogrubienia, pochylenia itd.) oraz niezawierających tabel, o długości nieprzekraczającej 10 stron. Czyli zasadniczo tak można robić większość tekstów. Po prostu w edytorze z pierwotnym tekstem nanosimy parę tagów dla oznaczenia takich elementów tekstu jak akapity, śródtytuły, linki, pogrubienia, pochylenia. Aby oznaczyć akapit wystarczy na jego początku wstawić znacznik [p] (oczywiście w nawiasie ostrym), dla pogrubienia wstawiamy na początku i końcu frazy lub wyrazu pogrubianego znacznik obustronny [b]...[/b], dla kursywy - [i]...[/i], dla podkreślenia — [u]...[/u], o oznaczaniu śródtytułów była mowa wyżej. To w praktyce wszystko.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Jak napisać dobry tekst Złodziejstwo intelektualne. Prawo autorskie w Internecie

See comments (5)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word

Mariusz Agnosiewicz Redaktor naczelny Racjonalisty, założyciel PSR, prezes Fundacji Wolnej Myśli. Autor książek Kościół a faszyzm (2009), Heretyckie dziedzictwo Europy (2011), trylogii Kryminalne dzieje papiestwa: Tom I (2011), Tom II (2012), Zapomniane dzieje Polski (2014).  Private site  Number of texts in service: 952  Show other texts of this author  Number of translations: 5  Show translations of this author  Newest author's article: Oceanix. Koreańczycy chcą zbudować pierwsze pływające miasto