Historyczne uwarunkowania demokracji w USA i Rosji

Pytanie budzi również charakterystyczna cenzura polityczna dla tego kraju, gdzie tylko pewne regiony o większych wpływach Jednej Rosji mają połowiczną wolność słowa, i druku. Skupienie w ręku Putina, głównych sił przemysłowych, lecz także jego wprost niezwykłe dotacje na „niezależne" media sprawiają, iż posiada praktyczny monopol na prasę i telewizję krajową. To wszystko udało mu się osiągnąć i utrzymać dzięki, podniesieniu poziomu materialnego ogółu społeczeństwa, jednakże wymiar tych zmian nie został dokładnie zbadany, a jego stosunki z oligarchami „demokracji rosyjskiej", jak sam mawia „z jego rodziną królewską", sprawiają, że oficjalnie jego dochody nie przekraczają pięciu milionów rubli, podczas gdy wartość całkowita rzeczywistych dóbr finansowych bywają szacowane na sumy wyższe niż wysokość całego polskiego budżetu wraz z unijną pomocą.

Również coraz bardziej oficjalnie, Władimir Władimirowicz odwołuje się do spadkobierstwa ZSSR, chociażby poprzez hymn i święta państwowe. Zastanowienie budzi również fakt, jego szczególnego uporu i przedłużenia kadencji z lat czterech na sześć dla prezydenta, wraz z możliwością sprawowania urzędu wielokrotnie, a jedynie dwa razy w kolejności szeregowej.

Jeżeli zatem jedynymi powiązaniami Rosji z demokracją jest epizodyczna rola kierownicza Soborów Ziemskich i zgromadzeń Dumy, w okresach interregnum, to pytanie, gdzie indziej niż właśnie w przeszłości powinniśmy szukać wzorców rozwiązań systemowych i czy rzeczywiście tradycje sprawowania władzy i kategoryzacji jej formy — kształtowane w ciągu nie dziesięcioleci, nawet nie pojedynczych wieków, lecz tysiącletniej historii można ot tak kolokwialnie mówiąc przeorać i wykorzenić z ludzkiej świadomości? Cóż, Rosjanie są jak widać przyzwyczajeni do władzy jednostki, czy to w ramach systemu czerwonego, czy białego; zawsze muszą być gotowi na autokratyczne zapędy swoich rządzących.

Myślę, iż powyższa argumentacja, w której za wyjściową mojej interpretacji tematu uznałem, odleglejszą historię danych bytów państwowych, pozwala odpowiedzieć, „Dlaczego w USA jest demokracja, a Rosji jest...to, co jest". Oczywiście listy przyczyn tej sytuacji powyższy ogólny zarys nie wyczerpuje, właściwe odpowiedzenie na w/w pytanie jest niewyobrażalnie bardziej skomplikowane. Skupiłem się jedynie na przesłankach historycznych z różnym naciskiem na poszczególne okresy, co oczywiście jest ze wszech miar niewystarczające i nie zadowoli zdecydowanej części odbiorców. Jednakże uważam, iż każdy sam powinien zainteresować się tematem i spróbować zrozumieć mechanizmy historiozofii, oraz upór egzystencjalny pewnych ludzkich schematów na przestrzeni wieków na podstawie powyższych przykładów.

Najnowsza Historia Świata tom 1,2,3,4., red. Janusz Józef Węc, Jan Rydel, Artur Patek, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2010.

Historia Powszechna. Wiek XVIII., Emanuel Rostworowski, wydanie piąte poprawione, Warszawa 1995.

Forgotten Leader of the Revolution., Coleman, John M. Thomas McKean, New Jersey 1984.

[4] George Washington, traktował tą sprawę bardzo poważnie, żeby nie powiedzieć osobiście, ponieważ miał kilkakrotnie możliwość skorzystania z okazji przejęcia władzy w państwie siłą, a nawet zdarzały się propozycje szykowane przez podwładnych dotyczące ustanowienia monarchii i sięgnięcia po władzę królewską, jako wypróbowany typ rządów. W europie krytykowano, a jednocześnie wątpiono w jakąkolwiek inna formę ustroju państwa niż monarchia stanowa, tak więc Waszyngton poczuwał się niejako odpowiedzialny do ukazania, że możliwe jest sprawowanie urzędu najwyższego wykonawczego i jego zrzeczenie dobrowolne(również tak wyznaczył nie pisaną ustawę o maksymalnym dwukrotnym objęciu urzędu prezydenta(raz jeden tylko w historii ameryki nierespektowany)-który zresztą był projektowany pod jego charakter, stąd też dzisiejsze szerokie prerogatywy fotela prezydenckiego). — Flexner J. T., Washington, Warszawa 1990, str. 94

[6] 1. Wolność religii, prasy, słowa, petycji i zgromadzeń — 15 grudnia 1791

2. Prawo posiadania i noszenia broni — 15 grudnia 1791

3. Zakwaterowanie żołnierzy w domach prywatnych — 15 grudnia 1791

4. Prawo do nietykalności osobistej i materialnej, zasady nakazów rewizji — 15 grudnia 1791

5. Zasady składania zeznań i wymierzania kary — 15 grudnia 1791

6. Prawa oskarżonych — 15 grudnia 1791

7. Prawo do sądu z ławą przysięgłych — 15 grudnia 1791

8. Zakaz nadmiernych kaucji i okrutnych kar — 15 grudnia 1791

9. Istnienie praw poza konstytucyjnych — 15 grudnia 1791

10. Zakres praw poza konstytucyjnych — 15 grudnia 1791(Pierwsze 10 poprawek do konstytucji stanowią tzw. Kartę Praw.)

11. Powództwo przeciwko stanom — 7 lutego 1795

12. Sposób wyboru prezydenta — 15 czerwca 1804

13. Zniesienie niewolnictwa — 6 grudnia 1865

14. Prawa gwarantowane i korzyści z obywatelstwa — 9 lipca 1868

15. Prawo do głosu bez względu na rasę — 3 lutego 1870

16. Ustanowienie podatku dochodowego — 3 lutego 1913

17. Sposób wyboru i liczba senatorów — 8 kwietnia 1913

18. Wprowadzenie prohibicji — 16 stycznia 1919

19. Prawo kobiet do głosu — 18 sierpnia 1920

20. Zmiana kadencji kongresu i prezydenta — 23 stycznia 1933

21. Zniesienie prohibicji — 5 grudnia 1933

22. Ograniczenie prezydentury do dwóch kadencji — 27 lutego 1951

23. Przedstawicielstwo dla Waszyngtonu w Kolegium Elektorów — 29 marca 1961

24. Zniesienie podatku wyborczego w wyborach federalnych — 23 stycznia 1964

25. Przekazanie władzy w przypadku śmierci prezydenta — 23 lutego 1967

26. Prawo wyborcze od 18 roku życia — 1 lipca 1971

27. Ograniczenie wysokości płacy członków Kongresu — 7 maja 1992

*Cytat za: Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki. Reminiscencje w 220. rocznicę uchwalenia, Jolanta A. Daszyńska, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Warszawa 2009, tabela nr. 9, str. 517