[48] Swetoniusz, op cit, II, 65

[49] Zanker, August, s. 166

[50] Ibid, s. 164

[51] Augustyn, De civ. Dei, XVIII, 46 (cytat na podstawie Katarzyna Balbuza,,Idea pax Augusta w późnym Antyku" [w] Morawiecki L. Ideologia i propaganda w starożytności" , Rzeszów 2004

[52] Zanker, August, s. 230-231

[53] Ibid, s. 233

[54] Wyodrębnienie tych poszczególnych elementów zaczerpnięte od Zankera.

[55] Leonard Schumacher, Inicjatywy socjalne cesarzy rzymskich w świetle źródeł numizmatycznych, Poznań 1995

[56] Niebagatelną rolę w legitymizacji władzy dynastii julijsko- klaudyjskiej miało również pochodzenie jej członków od Wenus, a także od bohatera wojny trojańskiej Eneasza (co za tym idzie byli spokrewnieni z Romulusem).- na ten temat pisze Zanker: August..., s. 204- 217 / w tę koncepcję boskiego pochodzenia doskonale wpisywała się Eneida Wergiliusza, który był powiązany z kręgiem Mecenasa- bogatego przyjaciela Augusta, wspierającego literatów.

[57] W znakomity sposób do tej idei nawiązuje moneta jeszcze z czasów Augusta pochodząca z mennicy w Lugdunum przedstawiająca pasierbów princepsa: Druzusa i Tyberiusza wręczających mu swoje palmy zwycięstwa~ Zanker, August, s. 227

[58] D. Wardle w ,,Suetonius life of Caligula. A commentary (wyd. Bruxeles, 1994) opisuje różne sposoby interpetacji tej ceremonii (strony: 195- 196)

[59] Swetoniusz, op cit, V, 3-4:

[60] Ibidem, V, 4

[61] Ibidem, V, 11

[62] Cyceron, Pro Quinto Roscio comoedo oratio, II, 13, 2

[63] Swetoniusz, op cit, V, 17 / Cassius Dio, LX, 25, 1

[64] Swetoniusz, op cit, V, 17

[65] Cassius Dio, LX 22,2

[66] Ibid, XLVIII 21,2

[67] Katarzyna Stebnicka i Paweł Janiszewski, Imperium Romanum. Władza, propaganda, konflikty ideologiczne. Wybór źródeł, Warszawa 2003

[68] Seneka, Udynienie boskiego Klaudiusza, IV

[69] Tacyt, Annales, XV, 44

[70] Akapit na temat panowania Nerona opracowany na podstawie mojego wcześniejszego artykułu: M. Śrama ,,Neron- tyran, czy słaby władca?" - http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,9648

[71] Swetoniusz, op cit, VIII, 7

[72] Swetoniusz, op cit, VIII, 2, 1

[73] Kwestia prób ratowania świątyni podejmowanych przez Tytusa jest niezwykle kontrowersyjna. Poruszyłem ten temat w tekście: ,,Józef Flawiusz i wojna żydowska" http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,9567 / fragment odnoszący się do kwestii odpowiedzialności za zburzenie świątyni: http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,9567/k,3

[74] Józef Flawiusz, Wojna żydowska, IV , 7

[75] Pliniusz Młodszy, Panegiryk 37- 43

[76] Ibid, 24

[77] Ibid, 54- 55

[78] Ibid, 84-85

[79] Pliniusz młodszy, op cit, 47

[80] Clarke, op cit, s. 32

[81] B. Campbell, Warface and society in Imperial Rome 31 BC- AD284, s. 137