Polska Walcząca czyli Polskie Państwo Podziemne stworzyło największe podziemne struktury instytucjonalne w okupowanej Europie. Jej podziemny „parlament" — Rada Jedności Narodowej — wypracował najlepszą w XX wieku koncepcję przebudowy Polski. Była ona bowiem konsensusem pomiędzy narodowcami, socjalistami i ludowcami — wznosiła się zatem ponad partyjniackie spory, stanowiąc najlepszą syntezę głównych interesów społecznych. Polska Walcząca była zatem najbliższą konsensualnej tradycji politycznej dawnej Rzeczypospolitej.

Trzeba podkreślić, że Polska Walcząca była krytyczna zarówno wobec II RP, jak i rodzącej się Polski Ludowej. Chciała bowiem Polski wolnej od dyktatu sanacyjnego czy ludowego, uznając, że najgłębszą polską tradycją polityczną jest ideał demokracji i wolności.

Symbol Polski Walczącej jest zatem najlepszym odniesieniem idei Polski budowanej ponad podziałami oraz dążenia do przełamania wewnętrznego rozdarcia kraju i wiążącej się z nim niemocy.

Nowa Rzeczpospolita według Polski Walczącej miała być państwem sprawiedliwości społecznej opartym o awangardowe idee likwidacji i uspołecznienia własności wielkoprzemysłowej. Celem państwa ma być upowszechnienie własności w społeczeństwie a nie przejmowanie własności (Wschód) czy stanie na straży wykształconego „naturalnie" podziału (Zachód). Jeszcze bardziej rewolucyjne idee formułowano wobec nowego ładu światowego: postulowano ostateczne zakończenie praktyk imperialnych, dzielenia świata na strefy wpływów i panowania jednych krajów nad innymi, postulowano prawdziwą demokrację międzynarodową opartą na prawdziwej równości wszystkich krajów.

Koncepcje Polski Walczącej były sprzeczne zarówno z ideami wschodnimi, jak i zachodnimi, które były po prostu różnymi koncepcjami imperialnymi, prowadzącymi do dzisiejszego neokolonializmu. Polska Walcząca nie chciała być częścią bloku wschodniego ani zachodniego, lecz proponowała alternatywny ład światowy. Jej geopolityka była reaktywacją dawnej Rzeczypospolitej — głosiła konieczność budowy związku w ramach „rodziny narodów środkowoeuropejskich".

Polska Podziemna uważała się za „demokrację walczącą". Nic dziwnego, że została zgnieciona przez jałtański dyktat wielkich mocarstw, które preferowały model oligarchii międzynarodowej: rządzić mają mocarstwa a nie jakaś tam demokracja.

Idee „demokracji walczącej" nie umarły jednak wraz klęską Powstania Warszawskiego i ulokowaniem Polski po wschodniej stronie Żelaznej Kurtyny. Są wciąż programem na przyszłość — budowy państwa zajmującego się upowszechnianiem własności, podmiotowości oraz wolności jednostek, grup, a w szerszej perspektywie — narodów. Drogą geopolityczną do przebudowy aktualnego ładu ma być wyzwolenie Europy Środkowej od imperializmu wschodniego i zachodniego poprzez dobrowolny związek narodów tego regionu. By wejść na tę drogę trzeba przełamać skuteczną politykę imperialną (divide et impera) aplikowaną Europie Środkowej: skłócania różnych grup społecznych w ramach poszczególnych narodów oraz całych narodów.

Poniżej trzy dokumenty RJN:

1) deklaracja programowa „O co walczy naród polski?" z 15 marca 1944 (była ona reakcją na odezwę PPR „O co walczymy"), zawierającą program przebudowy społeczno-gospodarczej;

2) Manifest do Narodu Polskiego i Narodów Zjednoczonych z 1 lipca 1945;

3) Testament Polski Walczącej z 1 lipca 1945.

*

Deklaracja programowa Rady Jedności Narodowej w sprawie zasad współżycia międzynarodowego pokoju i przebudowy ustroju państwa polskiego uchwalona w Warszawie 15 III 1944 r.

Rada Jedności Narodowej na ostatnim swym posiedzeniu uchwaliła poniższą deklarację:

O co walczy Naród Polski

Naród Polski pierwszy w tej wojnie chwycił za broń przeciwko agresji niemieckiej i trwa niezłomnie w tej walce od r. 1939 w zespole wielkich swych sojuszników. Zwycięstwo okupowane codziennie strumieniami polskiej krwi i niezmiernymi cierpieniami najszerszych mas społecznych — zbliża się. Dla ostatecznego jego osiągnięcia potrzebne są dalsze ofiarne, powszechne wysiłki całego narodu; wysiłkom tym towarzyszyć musi pełna świadomość celów tej walki, dla których ponosimy najcięższe w naszych dziejach ofiary.

Program polskich celów obecnej wojny tkwi głęboko w sercach wszystkich Polaków; wywodzi się on z naszych wielowiekowych tradycji narodowych oraz ze zrozumienia roli polskiej w rodzinie wolnych ludów Europy i świata. Dwa są główne kanony tego programu:

a) wolność, całość, suwerenność, siła i bezpieczeństwo oraz zdrowy rozwój wewnętrzny Rzeczypospolitej;

b) trwały pokój międzynarodowy, sprawiedliwość międzynarodowa, zgodna współpraca wszystkich narodów dla powszechnego dobra całej ludzkości.

Wychodząc z powyższych założeń naczelnych, wola narodu polskiego reprezentowanego przez legalne władze państwowe w Londynie, tzn. przez prezydenta Rzeczypospolitej, Rząd Polski oraz Naczelnego Wodza Sił Zbrojnych, w Kraju zaś skupionego przy Pełnomocniku na Kraj — Wicepremierze Rządu Rzeczypospolitej i Komendancie Armii Krajowej, a politycznie wyrażającego swą wolę w warunkach okupacji w Radzie Jedności Narodowej, formułuje następujące zasadnicze cele wojny:

Warunki trwałego pokoju

Cierpienia całej ludzkości, spowodowane przez tę wojnę, wymagają poczynienia skutecznych kroków natury między narodowo-politycznej, które by zapewniły światu trwały i rzeczywisty pokój. W tym celu niezbędne jest nie tylko bezkompromisowe i całkowite pokonanie państw napastniczych, w pierwszym rzędzie Niemiec, lecz i całkowite, wszechstronne rozbrojenie Niemiec na polu militarnym, gospodarczym, politycznym i społecznym. Niemcom muszą być odebrane bazy strategiczne wypadowe. Na Zachodzie i Wschodzie oraz na Bałtyku musi być zlikwidowany niemiecki przemysł zbrojeniowy, umiędzynarodowione porty morskie i żegluga. Trzeba zniszczyć ducha pruskiego i hitlerowskiego w tym narodzie, rozczłonkować Rzeszę Niemiecką, poddać kontroli międzynarodowej wychowanie młodzieży i wszelkie przejawy życia zbiorowego celem niedopuszczenia do powstania w Niemczech szowinistycznych tendencji do odwetu i nowej agresji. Surowe ukaranie wszystkich przestępców wojennych oraz zmuszenie Niemiec do odbudowy zniszczonych przez nie krajów winno na długie lata budzić w społeczeństwie niemieckim lęk przed prowokowaniem konfliktów wojennych. Pycha i samolubstwo niemieckie, brutalność ich i egoizm muszą być zniweczone i wytępione doszczętnie. Polska jako kraj bezpośrednio narażony na agresje i okrucieństwa winna mieć należyty głos i udział w kontroli Niemiec.

Pozytywnym działaniem na rzecz trwałego pokoju powinna się zająć nowa międzynarodowa organizacja politycznego współżycia narodów, oparta na zasadach demokratycznych, wyposażona w realną siłę wykonawczą, gwarantującą posłuch dla jej nakazów. Podstawą tej organizacji winno być rzeczywiste równouprawnienie mniejszych narodów i dopuszczenie ich do współdecydowania o przyszłym ustroju i stosunkach międzynarodowych. Dalszym istotnym i zasadniczym warunkiem dla zapewnienia Europie trwałego pokoju jest niedopuszczenie do czyjejkolwiek hegemonii w Europie środkowej i południowo-wschodniej. Jedną z najważniejszych dróg prowadzących ku temu jest łączenie się państw tej części Europy w związki federacyjne. Od początku tej wojny Polska stała się wśród państw sprzymierzonych pionierem idei dobrowolnego związania się ze sobą państw w celu zapewnienia swobodnego rozwoju politycznego, kulturalnego i gospodarczego, w szczególności zaś w celu zastąpienia separatyzmu politycznego przez współdziałanie oraz w celu wspólnego zorganizowania wzajemnego bezpieczeństwa. Wszelkie te związki oraz powszechne współżycie międzynarodowe winny być trwale oparte na zasadach etyki chrześcijańskiej przy potępieniu wszystkiego, co operuje silą, podstępem, demagogią lub fałszem publicznym.

Odrodzone państwo polskie opierać będzie swą politykę zagraniczną na ścisłym sojuszu z Wielką Brytanią, Stanami Zjednoczonymi Ameryki Północnej, Francją oraz Turcją i na ścisłej współpracy z innymi krajami sprzymierzonymi. Na tych samych zasadach Polska pragnie oprzeć swoje stosunki z sąsiadem wschodnim - Unią Sowiecką — pod warunkiem uznania z jego strony integralności przedwojennego terytorium Rzeczypospolitej oraz zasad nieingerowania w sprawy wewnętrzne.

Granice państwa polskiego

Zgodnie zarówno z uzasadnionymi prawami dziejowymi i interesami Polski, jako też zgodnie z warunkami trwałego pokoju w Europie, winno państwo uzyskać odpowiednie ramy terytorialne.

Do Rzeczypospolitej winny być więc włączone całe Prusy Wschodnie, zniemczone siłą i podstępem, odwieczny port dorzecza Wisły Gdańsk, przylegający do dawnej granicy Polski klin pomorski pomiędzy Bałtykiem i ujściem Odry a Notecią, ziemie między Notecią i Wartą, wreszcie Śląsk Opolski z odpowiednim pasem bezpieczeństwa. Na terenach tych powinno nastąpić niezwłocznie zabezpieczenie w sposób trwały interesów Polski. Na całej Odrze i w portach nadodrzańskich winny być trwale zabezpieczone żywotne, gospodarcze interesy Polski. Szeroki pas ziem położonych na zachód od nowej granicy Polski winien być poddany długotrwałej okupacji polskiej. Granica polsko-czeska powinna być uregulowana w zgodnym porozumieniu między Polską i Czechosłowacją na podstawie układu z dnia 5 X 1918 r. zawartego między ówczesną Polską Radą Narodową dla Księstwa Cieszyńskiego a Czeskim Narodnim Vyborem Pro Slezsko.

Na wschodzie Polski utrzymana być musi granica polska ustalona w traktacie ryskim. Wzajemne stosunki Polski i Litwy winny być oparte na zasadach jak najbliższego współżycia i współdziałania, przy uwzględnieniu aspiracji narodu litewskiego do niepodległego bytu. Naród polski widzi w tym podstawowy warunek wzajemnego bezpieczeństwa i wszechstronnego rozwoju gospodarczego.

Ustrój polityczny Rzeczypospolitej

Odrodzona Rzeczpospolita, nawiązując do swoich dawnych tradycji oraz zgodnie z ideałami demokratycznymi, oprze swój ustrój na systemie demokracji parlamentarnej przy działaniu silnych rządów. W możliwie najrychlejszym czasie zostaną przeprowadzone wybory do parlamentu na podstawie nowej, demokratycznej ordynacji wyborczej. Parlament ten dokona zmiany konstytucji, która sformułuje zasady wszechstronnej wolności obywatelskiej, swobody religii, sumienia, przekonań politycznych, słowa, druku, zgromadzeń i stowarzyszeń oraz zasady równości praw obywatelskich przy równości obowiązków i niezależności wymiaru sprawiedliwości [...].

See comments (27)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word

Mariusz Agnosiewicz Redaktor naczelny Racjonalisty, założyciel PSR, prezes Fundacji Wolnej Myśli. Autor książek Kościół a faszyzm (2009), Heretyckie dziedzictwo Europy (2011), trylogii Kryminalne dzieje papiestwa: Tom I (2011), Tom II (2012), Zapomniane dzieje Polski (2014).  Private site  Number of texts in service: 952  Show other texts of this author  Number of translations: 5  Show translations of this author  Newest author's article: Oceanix. Koreańczycy chcą zbudować pierwsze pływające miasto