Zbyt ważne są dla nas wszystkich subiektywne aspekty poznania, by wyrzucać je od razu do lamusa. Odrzućmy jedynie absurdalny skrajny solipsyzm, lecz nie wylewajmy dziecka z kapielą uciekając w materializm zalatujący skompromitowanym redukcjonizmem. Oczywiście podstawą naszych doznań jest świat materialny, ale te doznania (subiektywne, irracjonalne często) to 95% naszego kontaktu ze światem (u fizyków, powiedzmy ... 85%). Otaczamy się bodźcami: idziemy do kina fascynując się odbitymi od ekranu falami świetlnymi i wibrującym powietrzem w przewodach słuchowych. Potem wspólna romantyczna stymulacja kubków smakowych i nerwów węchowych ... tudzież receptorów dotyku. Więc może jednak funkcjonalizm ... a czymże jest jest funkcja jeśli nie ideą - skrajnie subiektywną. Czym dla ignoranta będzie tomik poezji np. napisany po arabsku. Jaki to aspekt świata ? Materialistyczny ?

pan Hałewer, również uważam, że współczesnym filozofom brak wiedzy z dziedziny nauk przyrodniczych. I podobnie, jak z chwilą powstania pojęcia pochodnej i rachunku całkowego "paradoksy" Zenona przestały nimi być, tak na problematykę postrzegania rzeczywistości całkowicie nowe światło rzuca fizyka kwantowa - np. wykonanie efektu EPR w doświadczeniach A. Aspecta i jego następców - rzeczywistość w jakiś sposób "nagina" wyniki doświadczeń do naszych oczekiwań, obserwator jest częścią układu eksperymentalnego.

@RyszardW - drobne sporostowanie: nie "nagina", tylko uklad "wybiera" swoj stan dopiero w wyniku pomiaru (dekoherencja). Efekt EPR dowodzi nie istnienia parametrow ukrytch, czyli potwierdza (wbrew oczekiwaniom Einstein'a) ze Natura/Bog gra jednak w kosci.

Tak. Układ "wybiera" swój stan w zależności od układu eksperymentu wymyślonego przez fizyka. Wykonane doświadczenia nie rozstrzygają, czy Natura/Bóg gra w kości. Każą natomiast zupełnie inaczej spojrzeć na problemy ontologiczno/epistomologiczne, o czym się "nie śniło filozofom" współczesnym, czego dotyczył mój poprzedni komentarz ad. omawianego artykułu Pana Krzewińskiego. Sądzę, że obecna wiedza nie rozstrzyga kwestii istnienia "parametrów ukrytych" w wydaniu D. Bohma i jego następców. Hmm, wolałbym, żeby tych parametrów nie było, bo do hipotetycznego poziomu subkwantowego chyba nie dotrzemy wiedzą.

Polecam wyklad Hawkinga www.hawking.org.uk/index.php/lectures/64
gdzie explicite jest podana interpretacja wynikow testowania nierownosci Bell'a - "God does play dice with the Universe". Takze i inne eksperymentu stoja w sprzecznosci z koncepcja parametrow ukytych. Wiec jak dotychczas Twoja wola sie spelnia...