z dnia 2 kwietnia 1976 r. ^{[ 1 ]}

Spis treści:
Preambuła
Zasady podstawowe (art.1-11)
Część I (art.12-79) Podstawowe prawa i obowiązki
Część II (art.80-107) Organizacja gospodarcza
Część III (art.108-276) Organizacja władzy politycznej
Część IV (art.277-289) Gwarancja i zmiany Konstytucji
Przepisy (art.290-299) Przepisy końcowe i przejściowe
Przepisy (art.193-198) Przepisy końcowe i przejściowe Ustawy Konstytucyjnej nr 1 z 20 września 1997 r.

*

Zasady Podstawowe

Artykuł 2
(Demokratyczne państwo prawne)

Republika Portugalska jest demokratycznym państwem prawnym, opartym na suwerenności ludu, na demokratycznym pluralizmie wypowiedzi i demokratycznej organizacji politycznej, na poszanowaniu i zagwarantowaniu realizacji podstawowych praw i wolności oraz na podziale i współzależności władz, dążącym do urzeczywistnienia demokracji gospodarczej, społecznej i kulturalnej oraz do pogłębienia demokracji partycypacyjnej.

Artykuł 7
(Stosunki międzynarodowe)

Portugalia w stosunkach międzynarodowych kieruje się zasadami: niepodległości narodowej, poszanowania praw człowieka, praw narodów, równości między państwami, pokojowego rozwiązywania konfliktów międzynarodowych, nieingerencji w wewnętrzne sprawy innych państw i współpracy ze wszystkimi innymi narodami w celu emancypacji i rozwoju ludzkości. (..)

Część I
Podstawowe prawa i obowiązki

Tytuł I
Zasady ogólne

Artykuł 13
(Zasada równości)

Wszystkim obywatelom przysługuje taka sama godność społeczna i wszyscy obywatele są równi wobec prawa.
Nikt nie może być uprzywilejowany, wyróżniony, poszkodowany, pozbawiony któregokolwiek z praw lub zwolniony z jakiegokolwiek obowiązku ze względu na pochodzenie, płeć, rasę, język, miejsce pochodzenia, religię, przekonania polityczne lub ideologiczne, wykształcenie, sytuację materialną lub położenie społeczne.

Artykuł 16
(Zakres i znaczenie praw podstawowych)

Prawa podstawowe zagwarantowane w Konstytucji nie wykluczają żadnych innych praw wynikających z ustaw i stosowalnych norm prawa międzynarodowego.
Przepisy konstytucyjne i ustawowe dotyczące praw podstawowych powinny być interpretowane i stosowane zgodnie z Powszechną Deklaracją Praw Człowieka.

Artykuł 17
(Zasady dotyczące praw, wolności i gwarancji)

Zasady dotyczące praw, wolności i gwarancji stosuje się do artykułów Tytułu II oraz do praw podstawowych o podobnym charakterze.

Artykuł 18
(Moc prawna)

Przepisy konstytucyjne odnoszące się do praw, wolności i gwarancji są stosowalne bezpośrednio i wiążą podmioty publiczne i prywatne.
Ustawa może ustanawiać ograniczenia praw, wolności i gwarancji wyłącznie w przypadkach wyraźnie przewidzianych w Konstytucji i w zakresie niezbędnym dla zapewnienia innych praw i interesów chronionych przez Konstytucję.
Ustawy ograniczające prawa, wolności i gwarancje muszą mieć charakter generalny i abstrakcyjny i nie mogą mieć mocy wstecznej, ani pomniejszać zakresu i zasięgu istotnej treści zasad konstytucyjnych.

Artykuł 21
(Prawo do oporu)

Wszyscy mają prawo do oporu wobec wszelkich poleceń, które naruszają ich prawa, wolności i gwarancje, oraz do odparcia siłą wszelkich form agresji, jeżeli zwrócenie się do władz publicznych nie jest możliwe.

Tytuł II
Prawa, wolności i gwarancje

Rozdział I
Prawa, wolności i gwarancje osobiste

Artykuł 24
(Prawo do życia)

Życie ludzkie jest nienaruszalne.
W żadnym wypadku nie będzie stosowana kara śmierci.

Artykuł 26
(Inne prawa osobiste)

Wszystkim zapewnia się prawo do tożsamości osobistej, do rozwoju osobowości, do zdolności prawnej, prawo do obywatelstwa, do dobrego imienia i reputacji, do wizerunku, do wolności słowa, do ochrony intymności życia prywatnego i rodzinnego oraz do ochrony prawnej przed wszelkimi przejawami dyskryminacji.
Ustawa ustanowi skuteczne gwarancje przeciwko nadużywaniu lub używaniu w sposób naruszający godność ludzką informacji dotyczących osób i rodzin. (..)

Artykuł 37
(Wolność wypowiedzi i informacji)

Wszyscy mają prawo do swobodnego wypowiadania i rozpowszechniania swoich myśli za pośrednictwem słów, obrazów lub w jakikolwiek inny sposób, a także prawo do rozpowszechniania, poszukiwania i uzyskiwania informacji, bez przeszkód i dyskryminacji.
Korzystanie z tych praw nie może być uniemożliwione lub ograniczone przez jakikolwiek rodzaj lub formę cenzury. (..)

Artykuł 41
(Wolność sumienia, religii i kultu)

Wolność sumienia, religii i kultu jest nienaruszalna.
Nikt nie może być prześladowany, pozbawiony praw albo zwolniony z obowiązków lub powinności obywatelskich z powodu swoich poglądów lub praktyk religijnych.
Nikt nie może być indagowany przez jakikolwiek organ władzy o swoje poglądy lub praktyki religijne, z wyjątkiem przypadku zbierania danych statystycznych, niemożliwych do powiązania z konkretnymi osobami, ani ponosić uszczerbku w przypadku odmówienia odpowiedzi.
Kościoły i inne wspólnoty religijne są rozdzielone od państwa i są wolne w swojej organizacji oraz wykonywaniu swoich funkcji i sprawowaniu kultu.
Zapewnia się wolność nauczania wszelkich religii prowadzonego w obrębie danego wyznania, a także wolność korzystania z własnych środków społecznego przekazu w celu prowadzenia swojej działalności.
Zapewnia się, zgodnie z ustawą, prawo do odmowy służby wojskowej z powodu przekonań.

Artykuł 43
(Wolność pobierania nauki i nauczania)

Zapewnia się wolność pobierania nauki i nauczania.
Państwo nie może opracowywać programów edukacyjnych i kulturalnych kierując się jakimikolwiek dyrektywami filozoficznymi, estetycznymi, politycznymi, ideologicznymi bądź religijnymi.
Szkolnictwo publiczne nie ma charakteru wyznaniowego.
Zapewnia się prawo zakładania szkół prywatnych i spółdzielczych.

Tytuł V
Sądy
Rozdział I

Artykuł 241
(Uprawnienia do stanowienia aktów podustawowych)

Jednostki władzy lokalnej posiadają własne uprawnienia do stanowienia aktów podustawowych w granicach określonych w Konstytucji, w ustawach i aktach podustawowych jednostek władzy lokalnej stopnia wyższego lub władz nadzorczych.

Artykuł 242
(Nadzór administracyjny)

Nadzór administracyjny nad jednostkami władzy lokalnej polega na kontroli przestrzegania prawa przez organy jednostek władzy lokalnej i jest sprawowany w przypadkach i w formach przewidzianych w ustawie.

Zastosowanie środków nadzoru ograniczających autonomię lokalną jest poprzedzone konsultacją z organem jednostki władzy lokalnej, na zasadach określonych w ustawie.

Rozwiązanie organów jednostek władzy lokalnej może nastąpić jedynie z powodu działań lub zaniechań stanowiących poważne naruszenia prawa.

Artykuł 243
(Personel jednostek władzy lokalnej)

Jednostki władzy lokalnej zatrudniają własny personel, na zasadach określonych w ustawie.

Do urzędników administracji lokalnej stosuje się odpowiednio regulacje dotyczące urzędników i funkcjonariuszy państwowych, na zasadach określonych w ustawie.

Ustawa określa formy pomocy technicznej i kadrowej dla jednostek władzy lokalnej ze strony państwa, nie naruszając ich autonomii.

Rozdział II
Parafia

Artykuł 244
(Organy parafii)

Organami przedstawicielskimi parafii są zgromadzenie parafii i komitet parafii ^{[ 3 ]}.

Artykuł 245
(Zgromadzenie parafii)

Zgromadzenie parafii jest organem stanowiącym parafii.

Ustawa może postanowić, że w parafiach o niewielkiej liczbie ludności zgromadzenie parafii zostaje zastąpione przez ogólne zebranie obywateli posiadających prawo wybierania.

Artykuł 246
(Komitet parafii)

Komitet parafii jest kolegialnym organem wykonawczym parafii.

Artykuł 247
(Zrzeszenia)

Parafie mogą łączyć się w zrzeszenia, na zasadach określonych w ustawie, w celu administrowania wspólnymi sprawami.

Artykuł 248
(Przekazywanie zadań)

Zgromadzenie parafii może przekazać organizacjom mieszkańców wykonywanie zadań administracyjnych, których realizacja nie wymaga władztwa publicznego.

Rozdział III
Gmina

Artykuł 249
(Modyfikacja gmin)

Tworzenie lub znoszenie gmin, a także zmiana ich terytorium następuje w drodze ustawy, po konsultacji z zainteresowanymi organami jednostek władzy lokalnej.

Artykuł 250
(Organy gminy)

Organami przedstawicielskimi gminy są zgromadzenie gminne i izba gminna.

Artykuł 251
(Zgromadzenie gminne)

Zgromadzenie gminne jest organem stanowiącym gminy i składa się z członków wybranych w wyborach bezpośrednich w liczbie większej niż liczba przewodniczących komitetów parafii danej gminy, którzy również wchodzą w jego skład.

Artykuł 252
(Izba gminna)

Izba gminna jest kolegialnym organem wykonawczym gminy.

Artykuł 253
(Zrzeszenia i federacje)

Gminy mogą łączyć się w zrzeszenia i federacje, aby administrować wspólnymi sprawami, przy czym ustawa może przyznać zrzeszeniom i federacjom własne zadania i kompetencje.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Konstytucja Republiki Francuskiej Konstytucja Hiszpanii

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word