Ustawa reguluje zasady, na jakich państwu i pozostałym podmiotom publicznym przysługują roszczenia regresowe wobec osób wchodzących w skład ich organów, urzędników i funkcjonariuszy.

Artykuł 272
(Policja)

Do funkcji policji należy obrona legalizmu demokratycznego oraz zapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego i praw obywateli.

Środki policyjne są przewidziane w ustawie, a ich stosowanie nie powinno wykraczać poza absolutnie niezbędny zakres.

Zapobieganie przestępstwom, w tym przestępstwom przeciwko bezpieczeństwu państwa, może mieć miejsce wyłącznie przy przestrzeganiu ogólnych zasad obowiązujących policję, przy poszanowaniu praw, wolności i gwarancji obywateli.

Ustawa określa zasady funkcjonowania sił bezpieczeństwa, przy czym organizacja każdej z nich jest jednolita na całym terytorium państwowym.

Tytuł X
Obrona Narodowa

Artykuł 273
(Obrona narodowa)

Obowiązkiem państwa jest zapewnienie obrony narodowej.

Obrona narodowa ma na celu zapewnienie ochrony niepodległości narodowej, integralności terytorium oraz wolności i bezpieczeństwa ludności przed wszelką agresją lub zagrożeniem zewnętrznym, przy poszanowaniu porządku konstytucyjnego, instytucji demokratycznych oraz umów międzynarodowych.

Artykuł 274
(Najwyższa Rada Obrony Narodowej)

Najwyższej Radzie Obrony Narodowej przewodniczy Prezydent Republiki; jej skład, określony przez ustawę, obejmuje członków wybranych przez Zgromadzenie Republiki.

Najwyższa Rada Obrony Narodowej jest organem doradczym w sprawach dotyczących obrony narodowej oraz organizacji, funkcjonowania i dyscypliny Sił Zbrojnych i może korzystać z kompetencji administracyjnych przyznanych jej w ustawie.

Artykuł 275
(Siły Zbrojne)

Do zadań Sił Zbrojnych należy wojskowa obrona Republiki.

Siły Zbrojne składają się wyłącznie z obywateli portugalskich; ich organizacja jest jednolita na całym terytorium państwowym.

Siły Zbrojne podlegają właściwym organom suwerenności, na zasadach określonych w Konstytucji i w ustawie.

Siły Zbrojne służą ludowi portugalskiemu, są całkowicie bezpartyjne, a ich jednostki nie mogą wykorzystywać swojej broni, swoich pozycji lub swoich funkcji do jakiejkolwiek interwencji politycznej.

Do zadań Sił Zbrojnych należy wywiązywanie się z międzynarodowych zobowiązań Państwa Portugalskiego w zakresie działań wojskowych i udział w misjach humanitarnych i pokojowych podejmowanych przez organizacje międzynarodowe, których Portugalia jest członkiem, na zasadach określonych w ustawie.

Siłom Zbrojnym można powierzać, na zasadach określonych w ustawie, obowiązek współpracy w misjach obrony cywilnej, w realizacji zadań związanych z zaspokajaniem podstawowych potrzeb i poprawą jakości życia ludności oraz w działaniach kooperacyjnych techniczno-wojskowych w zakresie polityki narodowej dotyczącej kooperacji.

Ustawy o stanie wojennym i stanie wyjątkowym określają warunki użycia Sił Zbrojnych w takich przypadkach.

Artykuł 276
(Obrona Ojczyzny, służba wojskowa i służba cywilna)

Obrona Ojczyzny jest podstawowym prawem i podstawowym obowiązkiem wszystkich Portugalczyków.

Ustawa reguluje służbę wojskową, określa jej formy, jej obowiązkowy lub ochotniczy charakter, czas jej trwania i zakres obowiązków w odbywanej służbie.

Obywatele podlegający, zgodnie z ustawą, obowiązkowi odbycia służby wojskowej i uznani za niezdolnych do służby wojskowej z bronią w ręku, odbywają służbę wojskową bez broni lub służbę cywilną odpowiednią do swojej sytuacji.

Osoby podlegające, zgodnie z ustawą, obowiązkowi służby wojskowej, którym przekonania nie pozwalają na jej odbycie, odbywają służbę cywilną o czasie trwania i stopniu trudności podobnym do służby wojskowej z bronią w ręku.

Służba cywilna może zostać ustanowiona jako alternatywa lub uzupełnienie służby wojskowej i może zostać uznana przez ustawę za obowiązkową dla obywateli nie podlegających obowiązkom wojskowym.

Żaden obywatel nie może zachować lub otrzymać zatrudnienia na stanowisku państwowym lub stanowiska w innym podmiocie publicznym, jeżeli uchyli się od wypełnienia obowiązku służby wojskowej lub obowiązkowej służby cywilnej.

Żaden obywatel nie może być dyskryminowany przy przyznawaniu stanowisk, realizacji świadczeń socjalnych lub w stałym zatrudnieniu z powodu odbywania służby wojskowej lub obowiązkowej służby cywilnej.

Część IV
Gwarancja i zmiana Konstytucji

Tytuł I
Kontrola konstytucyjności

Artykuł 277
(Niekonstytucyjność wynikająca z działania)

Normy, które naruszają Konstytucję lub zasady w niej zawarte, są niekonstytucyjne.

Materialna lub formalna niekonstytucyjność traktatów międzynarodowych ratyfikowanych zgodnie z prawem nie stoi na przeszkodzie stosowania norm w nich zawartych w portugalskim porządku prawnym, jeżeli normy te są stosowane w porządku prawnym drugiej strony, z wyjątkiem przypadku gdy niekonstytucyjność jest wynikiem naruszenia przepisu o podstawowym znaczeniu.

Artykuł 278
(Prewencyjna kontrola konstytucyjności)

Prezydent Republiki może zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego o prewencyjne zbadanie konstytucyjności każdej normy prawnej zawartej w traktacie międzynarodowym, przekazanym mu do ratyfikacji, w dekrecie przekazanym mu do promulgacji jako ustawa lub dekret z mocą ustawy bądź w porozumieniu międzynarodowym, w przypadku którego dekret zatwierdzający został mu przekazany do podpisu.

Ministrowie Republiki mogą, podobnie, zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego o prewencyjne zbadanie konstytucyjności każdej normy prawnej, zawartej w regionalnym dekrecie ustawodawczym lub w dekrecie podustawowym wydanym na podstawie ustawy ogólnej Republiki, który został im przekazany do podpisu.

Wniosek o prewencyjne zbadanie konstytucyjności powinien zostać przedstawiony w ciągu ośmiu dni od dnia otrzymania aktu.

Z wnioskiem o prewencyjne zbadanie konstytucyjności każdej normy prawnej zawartej w dekrecie, który został przekazany Prezydentowi Republiki do promulgacji jako ustawa organiczna, może wystąpić, Prezydent Republiki, Premier lub jedna piąta ogólnej liczby deputowanych Zgromadzenia Republiki.

Przewodniczący Zgromadzenia Republiki w dniu, w którym przekazuje Prezydentowi Republiki dekret do promulgacji jako ustawę organiczną, informuje o tym Premiera i kluby parlamentarne Zgromadzenia Republiki.

Wniosek o prewencyjne zbadanie konstytucyjności przewidziane w ust. 4 powinien zostać przedstawiony w ciągu ośmiu dni od dnia określonego w ustępie poprzednim.

Prezydent Republiki nie może promulgować dekretów, o których mowa w ust. 4, przed upływem ośmiu dni od momentu ich otrzymania, lub zanim Trybunał Konstytucyjny wyda orzeczenie w tej sprawie, jeżeli wystąpiono do niego z takim wnioskiem; nie narusza to postanowień ust. 1.

Trybunał Konstytucyjny orzeka w ciągu dwudziestu pięciu dni, przy czym okres ten, w przypadku przewidzianym w ust. 1, może zostać skrócony przez Prezydenta Republiki z powodu pilności sprawy.

Artykuł 279
(Skutki orzeczenia)

Jeżeli Trybunał Konstytucyjny orzeknie niekonstytucyjność normy prawnej zawartej w dekrecie lub porozumieniu międzynarodowym, Prezydent Republiki lub Minister Republiki, w zależności od przypadku, wetuje akt i zwraca go organowi, który go uchwalił.

W przypadku przewidzianym w ust. 1, dekret nie może być promulgowany ani podpisany, dopóki organ, który go uchwalił, nie usunie normy uznanej za niekonstytucyjną, lub nie potwierdzi jej większością dwóch trzecich deputowanych obecnych pod warunkiem, że większość ta przewyższa bezwzględną większość ogólnej liczby deputowanych.

Jeżeli akt zostanie zmieniony, Prezydent Republiki lub Minister Republiki, w zależności od przypadku, może zwrócić się o prewencyjne zbadanie konstytucyjności każdej zawartej w nim normy.

Jeżeli Trybunał Konstytucyjny orzeknie o niekonstytucyjności normy prawnej traktatu, może on zostać ratyfikowany tylko wtedy, gdy Zgromadzenie Republiki przyjmie go większością dwóch trzecich deputowanych obecnych, pod warunkiem, że większość ta przewyższa bezwzględną większość ogólnej liczby deputowanych.

Artykuł 280
(Kontrola konkretna konstytucyjności i legalności)

Skarga do Trybunału Konstytucyjnego przysługuje od orzeczeń sądowych, które:

• odmawiają stosowania danej normy uzasadniając to jej niekonstytucyjnością;

• stosują normę, wobec której przedstawiono zarzut niekonstytucyjności w toku postępowania sądowego.

Skarga do Trybunału Konstytucyjnego przysługuje również od orzeczeń sądowych, które:

• odmawiają stosowania normy prawnej aktu ustawodawczego, uzasadniając to jej nielegalnością wynikającą z naruszenia ustawy posiadającej wyższą moc prawną;

• odmawiają stosowania normy prawnej aktu regionalnego, uzasadniając to jej nielegalnością wynikającą z naruszenia statutu regionu autonomicznego lub ustawy ogólnej Republiki;

• odmawiają stosowania normy prawnej aktu uchwalonego przez organ suwerenności, uzasadniając to jej nielegalnością wynikającą z naruszenia statutu regionu autonomicznego;

• stosują normę, wobec której w toku postępowania sądowego postawiono zarzut nielegalności, uzasadniony którymkolwiek z powodów wymienionych w punktach a), b) i c).

Jeżeli norma, której zastosowania odmówiono, zawarta jest w umowie międzynarodowej, akcie ustawodawczym lub dekrecie podustawowym, prokuratura ma obowiązek złożyć skargę, o której mowa w ust. 1 pkt a) i ust. 2 pkt a).

Skarga przewidziana w ust. 1 pkt b) i w ust. 2 pkt d) przysługuje wyłącznie stronie, która postawiła zarzut niekonstytucyjności lub nielegalności, przy czym ustawa określa warunki dopuszczalności takich skarg.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Konstytucja Republiki Francuskiej Konstytucja Hiszpanii

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word