Celna wydaje się w związku z tym uwaga G.Sorosa, że to poniekąd "....Rynek finansowy dostarcza wielu przykładów, kiedy zgodne z trendem zachowanie jest źródłem destabilizacji. To samo odnosi się do społeczeństwa w skali ogólnej. Kiedy fundamentalne zasady są szeroko ignorowane w imię interesowności, a wszystkie chwyty dozwolone, ludzie tracą orientację; narasta tęsknota za zdecydowanymi zasadami i ścisła dyscypliną" ^{[ 6 ]}.

Wracając do roli światowych i komercyjnie zorganizowanych mediów (gdzie tu miejsce na dociekanie prawdy, gdzie mandat dla obiektywizmu i chłodności analizy, gdzie edukacyjna i poznawcza misja dziennikarstwa w kształtowaniu samodzielności refleksji intelektualnej odbiorcy, gdzie …… — kolejne wątpliwości mnożą się same) w szerzeniu i promocji wartości sprzyjających rewitalizacji wierzeń religijnych oraz dewaluacji takich tradycji oświeceniowych jak postęp, racjonalizm, rozwój, empiryzm i logika myślenia, należy podkreślić jednocześnie ich znaczenie dla wykreowania w ostatnich , a dekadach , a tym samym sprzyjaniu irracjonalizmowi myślenia milionów ludzi na świecie, trzech charyzmatycznych przywódców religijnych mega-wspólnot: papieża Jana Pawła II, ajatollaha R.Chomeiniego i XIV Dalajlamy. Stali się oni nie przewodnikami religijnymi, ale wpisanymi w światowy show-business gwiazdami (niczym aktorzy, kierowcy Formuły I oraz inni sportowcy, rekiny finansjery, celebryci światowych salonów itp.), tym różniący się od innych przedstawicieli tych gremiów, że aspirującymi do uniwersalności, absolutności, jedynej prawdy głoszonych przez siebie nauk. Stali się za życia mitem i legendą. Jednoznaczna identyfikacja tych gwiazd z wartościami religijnymi, irracjonalnymi, mistycznymi niesie określone i wymierne efekty, trudne do przewidzenia w dalszej perspektywie (to są zmiany w świadomości więc powolne, niejednoznaczne i wielopłaszczyznowe).

Tego egzemplifikacją jest m.in. — o czym już wspominano — popularność i masowość zainteresowania horoskopami, astrologią, kabałą, tarotem, wróżbami, chiromancja, astrologia. Ile czasu poświęca się im w programach różnych stacji TV? To się dobrze sprzedaje, bo to jest zyskowne, bo to jest trendy …… trudno się dziwić, że irracjonalizm się szerzy i zdobywa kolejne przyczółki.

Ideałem funkcjonowania, do którego Unia Europejska już jako jednolite (w miarę) państwo, likwidujące obstrukcję (czyli wykonanie kolejnego kroku modernistycznego) nacjonalistyczno-hiperpatriotyczną i ksenofobiczno-zaściankowo-infantylną — czego pełno dziś w Europie odwracającej się do modernizmu i Oświecenia: Breiviki, religijni fundamentaliści różnorakiej maści, kibole, popularność populistów prawicowej proweniencji, renesans jawnego faszyzmu czy ruchów quasi-faszystowskich, kulty ślepej siły i przemocy dla samej przemocy, szalejąca nienawiść do kulturowego czy cywilizacyjnego „Innego", politycy formatu „bunga-bunga" (to jest rzeczywistość współczesnej, zjednoczonej ponoć gospodarczo, ale czy kulturowo, ideowo, cywilizacyjnie Europy ?) — byłaby sytuacja na linii wyznania religijne i ich instytucje kontra III Republika (Francuska) AD'1905: czyli rozdział totalny wyznań religijnych i państwa, całkowite sprywatyzowanie religii oraz zakaz finansowania instytucji religijnych przez państwo jako takie. To czyste „obywatelstwo" i pewien rodzaj agnostycyzmu winny charakteryzować niezależne instytucje administracyjne (niezależne i wolne wobec sposobu, form i metod jakiejkolwiek wiary obywateli). Przestrzeń publiczna winna pozostawać wolna od wszelkich konotacji religijno-mistyczno-irracjonalnych.

W rozmowie z A.Domosławskim o. B.Forcano, słynny hiszpański dysydent kościelny i teolog, klaretyn, tomista i uczeń B.Haeringa (najsłynniejszego moralisty katolickiego XX wieku) stwierdza, iż Kościół katolicki oraz państwo winne być wyraźnie oddzielone, a każda ze wspólnot wyraźnie autonomiczna. We współczesnym świecie katolicyzm pozostawiać musi wolnym obywatelom całkowitą i jasną swobodę wyboru decyzji polityczno-światopoglądowych ^{[ 7 ]}.

Ks. H.Kueng, słynny dysydent kościelny i czołowy teolog epoki określanej jako Vaticanum II uważa, że "...jeśli Kościół katolicki ma być w XXI wieku kościołem uniwersalnym, a nie uniwersalną sektą to potrzebuje nowego Jana XXIII, a nie nowego Jana Pawła III" ^{[ 8 ]}.Ta wypowiedź zawiera esencję roli zinstytucjonalizowanej religii monoteistycznej (tu katolickiej, lecz dotyczy ów problem wszystkich wierzeń) we współczesnym świecie i prezentuje sposób myślenia o relacjach sfery publicznej, obywatelskiej, republikańskiej z przestrzenią religijną, mityczną czyli z gruntu — irracjonalną.

Dzisiejszą sytuację można określić jako rzeczywistość płynnej nowoczesności (za Z.Baumanem) lub jak inni twierdzą — ery ponowoczesnej (Ch. Delsol). Czyli tym samym epoki minionej jak chcą konserwatyści. Chaos, niedookreśloność, irracjonalizm, kult mistyki i wszelkiego szamaństwa — to wszystko zawsze sprzyja nawrotowi ciemnogrodu i innym formom obskurantyzmu, kołtuństwa, wstecznictwa czy filisterstwa. We wszystkich sferach świadomości człowieka. Przypadek obsuwania się Europy post-rzymskiej w wieki ciemne jest tu groźnym memento.

Jak wiadomo chrześcijaństwo brało czynny i aktywny udział w tych procesach.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Już wiem, co dalej! Terroryści są produktem systemu edukacyjnego, który nigdy nie nauczył ich myśleć

Comment on this article..   See comments (13)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word

Radosław S. Czarnecki Doktor religioznawstwa. Publikował m.in. w "Przeglądzie Religioznawczym", "Res Humanie", "Dziś", ma na koncie ponad 130 publikacji. Wykształcenie - przyroda/geografia, filozofia/religioznawstwo, studium podyplomowe z etyki i religioznawstwa. Wieloletni członek Polskiego Towarzystwa Religioznawczego. Mieszka we Wrocławiu.  Number of texts in service: 129  Show other texts of this author  Newest author's article: Return Pana Boga