USTAWA z dnia 21 kwietnia 1936 r. o stosunku Państwa do Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej.

Dz. U. z dnia 24 kwietnia 1936 r. Nr 30, poz. 240 z późn. zm.

obowiązuje od 24 kwietnia 1936 r.

Art. 1. Wyznawcy Islamu na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, pozostając w łączności religijno-moralnej ze związkami religijnemi muzułmańskiemi zagranicznemi, tworzą Muzułmański Związek Religijny w Rzeczypospolitej Polskiej, niezależny od jakichkolwiek obcokrajowych władz duchownych i świeckich.

Art. 2. Muzułmański Związek Religijny w Rzeczypospolitej Polskiej korzysta w swem życiu wewnętrznem z pełnej wolności rządzenia się, w ramach praw obowiązujących, przepisami swego Statutu (Ustawy Wewnętrznej), uznanego przez Państwo w drodze rozporządzenia Rady Ministrów. Statut Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej stanowi wraz z ustawą niniejszą podstawę prawną organizacji tego związku.

Art. 3. Zwierzchnią władzę w Muzułmańskim Związku Religijnym w Rzeczypospolitej Polskiej oraz nadzór nad wykonywaniem obowiązków przez duchowieństwo i pieczę nad potrzebami religijnemi muzułman sprawuje Mufti Muzułmański w Rzeczypospolitej Polskiej z pomocą Najwyższego Kolegjum Muzułmańskiego.

Art. 4. 1. Mufti stoi na czele Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej i reprezentuje go wobec władz państwowych, wobec kościołów i innych związków religijnych na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, tudzież wobec związków religijnych muzułmańskich zagranicznych, porozumiewając się z niemi bezpośrednio w sprawach religijnych.

2. Stanowisko Muftiego jest dożywotnie. Siedzibą jego jest m. Wilno.

Art. 5. 1. W razie zawakowania stanowiska Muftiego lub niemożności bezpośredniego sprawowania przezeń jego obowiązków, zastępuje go członek Najwyższego Kolegjum Muzułmańskiego, wyznaczony uprzednio przez Muftiego, a w braku takiego wyznaczenia lub niemożności pełnienia funkcyj przez wyznaczonego, - najstarszy wiekiem członek Najwyższego Kolegjum Muzułmańskiego.

2. Zastępca Muftiego na czas sprawowania zastępstwa posiada wszystkie uprawnienia, przysługujące Muftiemu.

Art. 6. 1. Mufti jest wybierany przez Wszechpolski Kongres Elekcyjny Muzułmański spośród kandydatów, przedstawionych przez Najwyższe Kolegjum Muzułmańskie. Listę tych kandydatów układa Najwyższe Kolegjum Muzułmańskie po uprzedniem upewnieniu się, że Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego przeciw ich wyborowi nie podnosi sprzeciwu. W tym celu przedstawia Najwyższe Kolegjum Muzułmańskie Ministrowi Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego za pośrednictwem Wojewody Wileńskiego, najdalej w ciągu 30 dni od dnia opróżnienia urzędu Muftiego, spis kandydatów, obejmujący co najmniej dwa nazwiska. Jeżeli wskutek sprzeciwu Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego liczba kandydatów w przedstawionym spisie spadnie poniżej dwóch, przedstawia Kolegjum Ministrowi ponownie w terminie dalszych 14 dni nowego, względnie nowych kandydatów tak, by spis obejmował zawsze co najmniej dwa nazwiska.

2. Kandydatami na Muftiego mogą być osoby, które posiadają warunki następujące:

3. W wyjątkowych na szczególne uwzględnienie zasługujących przypadkach może Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego udzielić dyspensy od wymogów pod pkt 1), 2), 3) i 4).

Art. 7. Dla dokonania wyboru Muftiego Najwyższe Kolegjum Muzułmańskie zwołuje, po uprzedniem porozumieniu się zastępcy Muftiego z Ministrem Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, w terminie dwumiesięcznym od dnia ostatecznego ustalenia listy kandydatów Kongres Elekcyjny. Daty i terminy czynności przygotowawczych ustala w porozumieniu z Wojewodą Wileńskim Najwyższe Kolegjum Muzułmańskie.

Art. 8. 1. Po ukończeniu wyborów zostaje spisany protokół, w którym:

2. Protokół Kongresu Elekcyjnego w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach podpisuje przewodniczący Kongresu, sekretarz Najwyższego Kolegjum Muzułmańskiego oraz co najmniej pięciu członków Kongresu Elekcyjnego.

3. Jeden egzemplarz tego protokółu załącza się do akt Muftiatu, drugi egzemplarz zastępca Muftiego przedstawia wraz z aktami wyborczemi Wojewodzie Wileńskiemu, który przedkłada je ze swą opinją Ministrowi Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Art. 9. Wybór Muftiego podlega zatwierdzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej na przedstawienie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Przed objęciem urzędu składa elekt na ręce Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego przysięgę według następującej roty:

Art. 10. 1. Organem pomocniczym Muftiego w zarządzaniu sprawami Muzułmańskiego Związku Religijnego jest Najwyższe Kolegjum Muzułmańskie. Najwyższe Kolegjum Muzułmańskie składa się z Muftiego, jako przewodniczącego, oraz czterech członków: dwóch duchownych i dwóch świeckich.

2. Członków Kolegjum oraz tyluż zastępców wybiera Wszechpolski Kongres Muzułmański na lat pięć spośród osób, co do których zawczasu Mufti upewnił się, że Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego przeciw ich wyborowi nie podnosi sprzeciwu. Członków Kolegjum zatwierdza na stanowiskach Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

3. Siedzibą Najwyższego Kolegjum Muzułmańskiego jest miasto Wilno.

Art. 11. Członkowie Najwyższego Kolegjum Muzułmańskiego i ich zastępcy składają przed objęciem urzędu na ręce właściwego wojewody lub jego zastępcy przysięgę według następującej roty:

Art. 12. 1. Wszechpolski Kongres Muzułmański składa się z delegatów, wybranych na ogólnych zebraniach członków muzułmańskich gmin wyznaniowych, oraz z wszystkich członków Najwyższego Kolegium Muzułmańskiego i odbywa się w Wilnie co najmniej raz na pięć lat pod przewodnictwem Muftiego, albo wyznaczonego przez niego członka Najwyższego Kolegjum Muzułmańskiego.

2. Kongres zwołuje Najwyższe Kolegjum Muzułmańskie po uprzedniem porozumieniu się Muftiego z Ministrem Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, któremu przedkłada szczegółowy program obrad Kongresu co najmniej na miesiąc przed wyznaczonym na otwarcie Kongresu terminem.

Art. 13. Kongres, zwołany dla wyboru Muftiego, nosi nazwę „Wszechpolski Kongres Elekcyjny Muzułmański". Poza wyborem Muftiego żadne inne sprawy nie mogą być przedmiotem zajęć tego Kongresu.

Art. 14. Na posiedzenia Wszechpolskiego Kongresu Muzułmańskiego i Kongresu Elekcyjnego Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego może delegować swych przedstawicieli, którzy mają prawo zabierać głos poza kolejnością mówców i składać oświadczenia.

Art. 15. Odpisy protokółów z posiedzeń Wszechpolskiego Kongresu Muzułmańskiego przesyła Najwyższe Kolegium Muzułmańskie za pośrednictwem Wojewody Wileńskiego Ministrowi Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego do wiadomości.

Art. 16. (uchylony).

Art. 17. Celem zaspokojenia potrzeb religijnych wyznawców Islamu mogą być na całym obszarze Państwa tworzone muzułmańskie gminy wyznaniowe. Tworzenie i znoszenie tych gmin, jak również zmiana ich granic i siedzib jest dokonywana na zarządzenie Najwyższego Kolegjum Muzułmańskiego i wymaga uprzedniej zgody Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Art. 18. Na czele muzułmańskiej gminy wyznaniowej stoi Imam, którego zastępcą i pomocnikiem jest Muezzin; Imam i Muezzin są wybierani przez ogólne zebranie członków danej gminy wyznaniowej spośród kandydatów, co do których zawczasu upewnił się Mufti, że właściwy wojewoda przeciw ich wyborowi nie podnosi sprzeciwu. Zapytanie w tym przedmiocie winien wnieść Mufti do właściwego wojewody co najmniej na 10 tygodni przed datą zamierzonego wyboru. Nie zgłoszenie sprzeciwu ze strony wojewody w ciągu 30 dni od dnia wniesienia zapytania uważa się za wyrażenie zgody na osoby kandydatów. W razie podniesienia sprzeciwu przeciwko danej osobie, kandydatura jej nie może być zgłoszona ani poddana pod głosowanie. Od decyzji wojewody przysługuje Muftiemu w ciągu dni 7 prawo wniesienia odwołania do Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, który rozstrzyga ostatecznie.

Art. 19. Imamowie i Muezzini składają przed objęciem stanowiska na ręce właściwego starosty lub jego zastępcy przysięgę według następującej roty:

Art. 20. 1. W razie szkodliwej dla Państwa działalności Imama lub Muezzina może właściwy wojewoda zażądać od Muftiego wydania zarządzeń zapobiegawczych lub usunięcia danej osoby z zajmowanego stanowiska. W razie niespełnienia żądania wojewody przez Muftiego do 14 dni, licząc od dnia następnego po doręczeniu żądania wojewody, rozstrzyga sprawę ostatecznie na wniosek wojewody Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, który może uznać stanowisko odnośnego duchownego za opróżnione.

2. Przeciw żądaniu wojewody przysługuje Muftiemu prawo wniesienia odwołania do Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Odwołanie winno być wniesione za pośrednictwem wojewody w ciągu dni 14, licząc od dnia następnego po doręczeniu żądania wojewody. Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego rozstrzyga odwołanie ostatecznie.

Art. 21. O terminie ogólnego zebrania członków muzułmańskiej gminy wyznaniowej Imam lub jego zastępca zawiadamia właściwą powiatową władzę administracji ogólnej co najmniej na 10 dni przed wyznaczonym dniem zebrania.

Art. 22. W miarę potrzeby dla zapewnienia opieki religijnej osobom wojskowym wyznania muzułmańskiego wchodzi w skład wojska służba duszpasterska muzułmańska, której organizację regulują specjalne przepisy, wydane przez Ministra Spraw Wojskowych.

Art. 23. Piastowanie godności, stanowisk i urzędów zarówno duchownych, jak i świeckich, jako też wszelkie korzystanie z biernego i czynnego prawa wyborczego w Muzułmańskim Związku Religijnym w Rzeczypospolitej Polskiej zależne jest od posiadania obywatelstwa polskiego, ponadto zaś dla członków Najwyższego Kolegjum Muzułmańskiego i Imamów — także od znajomości języka polskiego w słowie i piśmie. Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego władny jest zwolnić od tych wymogów w przypadkach, zasługujących na szczególne uwzględnienie.

Art. 24. Mufti, Imamowie i Muezzini korzystają ze wszystkich szczególnych uprawnień, jakie ustawodawstwo państwowe zapewnia osobom duchownym wyznań prawnie uznanych.

Art. 25. Jeżeli osoba duchowna, bądź osoba świecka, zajmująca w Muzułmańskim Związku Religijnym jakiekolwiek samodzielne lub kierownicze stanowisko lub będąca członkiem jakiegokolwiek organu lub władzy tego Związku, uznana będzie prawomocnym wyrokiem sądowym winną zbrodni lub czynu karalnego, pochodzącego z chęci zysku lub przeciw moralności, — zostaje tem samem usunięta z zajmowanego stanowiska.

Art. 26. Władze i urzędy duchowne Muzułmańskiego Związku Religijnego posługują się językiem polskim, jako urzędowym, w stosunkach z władzami i urzędami państwowemi i samorządowemi oraz z osobami lub instytucjami, zwracającemi się do nich w języku polskim.

Art. 27. Opłaty za czynności, związane z prowadzeniem ksiąg stanu cywilnego, tudzież za dokumenty i zaświadczenia, wydawane przez organy Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają zatwierdzeniu właściwych ministrów.

Art. 28. 1. Mufti używa pieczęci z godłem wyznaniowem i napisem obwodowym, zawierającym nazwę władzy w języku polskim i arabskim.

2. Imamowie używają pieczęci z godłem wyznaniowem i napisem obwodowym, zawierającym wyraz „Imam" oraz nazwę muzułmańskiej gminy wyznaniowej w języku polskim.

3. Wzory pieczęci ustala Najwyższe Kolegjum Muzułmańskie, a podlegają one zatwierdzeniu przez Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych.

Art. 29. Sprawę opłat pocztowych za korespondencję urzędową władz i urzędów Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej normują powszechnie obowiązujące pocztowe przepisy prawne.

Art. 30. Władze państwowe udzielają pomocy władzom i urzędom Muzułmańskiego Związku Religijnego przy wykonywaniu ich zarządzeń:

Art. 31. (uchylony).

Art. 32. Nauka religji dla młodzieży wyznania muzułmańskiego w zakładach naukowych, których program obejmuje kształcenie młodzieży poniżej lat 18, utrzymywanych w całości lub części przez Państwo lub ciała samorządowe, jest w ramach przepisów państwowych obowiązkowa i udzielana jest przez nauczycieli, mianowanych przez władze szkolne spośród osób, posiadających kwalifikacje, ustalone przez przepisy państwowe, oraz upoważnienie Muftiego do nauczania religji.

Art. 33. Najwyższe Kolegjum Muzułmańskie otwiera w miarę potrzeby, za zgodą Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, swoje szkoły duchowne celem przygotowania kandydatów na duchownych i nauczycieli religji muzułmańskiej. Zarząd temi szkołami należy do Najwyższego Kolegjum Muzułmańskiego z zastrzeżeniem ogólnego nadzoru Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, który też zatwierdza program nauk i organizację wewnętrzną tych szkół oraz warunki przyjmowania do nich uczniów. Nauczycieli w tych szkołach mianuje i zwalnia Mufti w porozumieniu z właściwą władzą szkolną.

Art. 34. 1. Podczas nabożeństwa w piątki każdego tygodnia oraz w dnie uroczystych świąt duchowni muzułmańscy odmawiać będą modlitwy za pomyślność Rzeczypospolitej i Jej Prezydenta, w dnie zaś świąt państwowych odprawią uroczyste nabożeństwo na intencję Rzeczypospolitej, Jej Prezydenta, Rządu i Wojska.

2. W dnie świąteczne, ustalone przez Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego na wniosek Muftiego, muzułmańska młodzież szkolna wolna jest od zajęć.

Art. 35. Muzułmański Związek Religijny w Rzeczypospolitej Polskiej, jako całość, oraz jego poszczególne gminy wyznaniowe są osobami prawnemi i mogą w granicach obowiązujących przepisów prawnych posiadać, obciążać, zbywać i nabywać majątek ruchomy i nieruchomy, zarządzać nim i rozporządzać dla swych celów wyznaniowych i dobroczynnych.

Art. 36. Do działań prawnych imieniem Muzułmańskiego Związku Religijnego i jego poszczególnych gmin wyznaniowych powołany jest Mufti, który w sprawach, wymagających uchwały Najwyższego Kolegjum Muzułmańskiego, występuje na podstawie tej uchwały.

Art. 37. Pozbycie, obciążenie, zamiana lub zmiana przeznaczenia nieruchomego majątku wymaga zgody wojewody, właściwego ze względu na położenie majątku.

Art. 38. Muzułmański Związek Religijny otrzymuje na swoje potrzeby dotacje, ustalane corocznie w budżecie państwowym. Dotacje te obejmują wydatki osobowe oraz rzeczowe i są przyznawane przez Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Art. 39. Majątek ruchomy i nieruchomy, mający w myśl obowiązującego ustawodawstwa charakter zabytkowy, podlega odnośnym przepisom o opiece nad zabytkami.

Art. 40. Cmentarze, stanowiące własność Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej lub poszczególnych gmin wyznaniowych, podlegają w przedmiocie zakładania, rozszerzania i zamykania oraz zarządu niemi przepisom państwowym o cmentarzach wyznaniowych.

Art. 41. Należące do Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej lub do poszczególnych muzułmańskich gmin wyznaniowych meczety i inne budynki, poświęcone wyłącznie służbie Bożej, tudzież dobra i prawa majątkowe, których dochód służy wyłącznie celom kultu religijnego i nie przyczynia się do osobistych dochodów duchowieństwa lub innych członków Związku, korzystają z ulg i zwolnień od podatków państwowych i komunalnych w granicach powszechnie obowiązujących przepisów państwowych. Pomieszczenia duchownych oraz lokale urzędowe władz duchownych Związku będą traktowane na równi z pomieszczeniami urzędowemi funkcjonarjuszów państwowych i lokalami instytucyj państwowych.

Art. 42. Budynki i pomieszczenia, będące w użytkowaniu Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają w zakresie ulg w dziedzinie zakwaterowania wojska w czasie pokoju, tudzież w dziedzinie rzeczowych świadczeń wojennych obowiązującym przepisom prawnym.

Art. 43. 1. Nieruchomości miejskiej lub wiejskiej, darowanej albo zapisanej rozporządzeniem ostatniej woli na cele religijno-oświatowe lub dobroczynne Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej i przez Związek przyjętej, mogą być nadane cechy wakufa na podstawie uchwały właściwych władz i organów Związku, zatwierdzonej przez Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w porozumieniu z Ministrem Skarbu oraz z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych.

2. Nieruchomość, obciążona hipotecznie, nie może być przyjęta jako wakuf.

3. Uchwały w sprawie nadania nieruchomości cech wakufa winny zawierać szczegółowe określenie celu, na który dana nieruchomość ma być przeznaczona, oraz ustalać sposób zarządzania tą nieruchomością.

4. O nadaniu nieruchomości cech wakufa czyni się wzmianką hipoteczną.

Art. 44. 1. Nieruchomość, której nadano cechy wakufa, stanowi majątek Muzułmańskiego Związku Religijnego, jako całości, nie podlegający zasiedzeniu, obciążeniu, zajęciu, sprzedaży z licytacji i wszelkiej aljenacji, z wyjątkiem zamiany na inny majątek nieruchomy, dokonanej za zgodą Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w porozumieniu z Ministrem Skarbu oraz z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych.

2. Wywłaszczenie wakufa może nastąpić w myśl ogólnych przepisów państwowych.

Art. 45. Wakufy korzystają z ulg i zwolnień w zakresie podatków i innych danin publicznych na rzecz Państwa i samorządu w granicach obowiązujących przepisów prawnych.

Art. 46. 1. W ciągu 6 miesięcy od chwili wejścia w życie ustawy niniejszej Najwyższe Kolegjum Muzułmańskie przedstawi Ministrowi Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego spis tych nieruchomości, które w chwili wejścia w życie ustawy niniejszej odpowiadały warunkom, wymaganym przez ustawę niniejszą i Statut Muzułmańskiego Związku Religijnego dla zaistnienia wakufa.

2. Spis ten zatwierdza Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w porozumieniu z Ministrem Skarbu oraz z Ministrem Rolnictwa i Reform Rolnych. Po zatwierdzeniu spisu objęte nim nieruchomości uzyskają charakter prawny wakufów w rozumieniu ustawy niniejszej, co wszakże nie stoi na przeszkodzie dochodzenia przez osoby trzecie roszczeń prywatno-prawnych w drodze sądowej.

Art. 47. Szczegółowe przepisy i regulaminy, wydawane przez władze Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej celem wykonania postanowień Statutu tego Związku, co do których nie zostało przewidziane uprzednie ich uzgodnienie z władzami państwowemi, wymagają dla swej ważności stwierdzenia przez Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, że nie zawierają postanowień sprzecznych z prawem obowiązującem, ustawą niniejszą oraz ze Statutem Muzułmańskiego Związku Religijnego.

Art. 48. Wykonanie ustawy niniejszej porucza się Ministrowi Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w porozumieniu z interesowanymi ministrami.

Art. 49. Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. Jednocześnie tracą moc obowiązującą dotychczasowe przepisy prawne w przedmiotach, unormowanych ustawą niniejszą.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Status prawny muzułmanów we współczesnej Polsce Ustawa dot. prawosławnych, 1991

Comment on this article..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word