Umowa między Republiką Czeską a Stolicą Apostolską o uregulowaniu stosunków wzajemnych podpisana 25 lipca 2002 r., nieratyfikowana z powodu sprzeciwu czeskiego parlamentu

Aleksander Merker: Słowo wstępne

Republika Czeska i Stolica Apostolska
- wychodząc z wielowiekowej tradycji wspólnej historii państwa czeskiego i Kościoła katolickiego,
- będąc przekonanymi o pożyteczności i konieczności uregulowania stosunków wzajemnych w sposób odpowiadający rozwojowi stosunków pomiędzy państwem a Kościołem katolickim, a także w związku z zasadniczymi zmianami, które zachodzą w Europie,
- będąc świadomymi roli Kościoła katolickiego w państwie czeskim, jak i w historii europejskiej i światowej, w tworzeniu i ochronie wartości duchowych, kulturalnych i humanitarnych, jak również możliwości, którymi dysponuje Kościół katolicki w procesie odprężenia w świecie,
- uznając realność tego, że Republika Czeska jest demokratycznym państwem prawnym, ochraniającym naturalne i niezbywalne prawa oraz podstawowe wolności człowieka,
- kierując się zasadami prawa międzynarodowego, szczególnie zaś tymi, które dotyczą przestrzegania praw człowieka i podstawowych wolności,
- odwołując się, Republika Czeska do swego ustroju konstytucyjnego i porządku prawnego, zaś Stolica Apostolska do dokumentów Soboru Watykańskiego II i norm prawa kanonicznego,
- wyrażając swą wspólną wolę zagwarantowania trwałej i harmonijnej współpracy pomiędzy Stronami,

Uzgodniły, co następuje:

Artykuł 1

Republika Czeska i Stolica Apostolska (zwane dalej „Układającymi się Stronami") uznają wzajemnie swą międzynarodową podmiotowość prawną, uważają się wzajemnie za niezawisłe i samodzielne podmioty według prawa międzynarodowego oraz zobowiązują się w pełni przestrzegać tej podmiotowości.

Artykuł 2

Układające się Strony zatwierdzają przedstawicielstwo Republiki Czeskiej przy Stolicy Apostolskiej w randze ambasady oraz przedstawicielstwo dyplomatyczne Stolicy Apostolskiej w Republice Czeskiej w randze nuncjatury apostolskiej.

Artykuł 3

(1) Kościół rzymskokatolicki i Kościół greckokatolicki (zwane dalej Kościołem katolickim) są w Republice Czeskiej osobami prawnymi zgodnie z wewnętrznymi przepisami prawnymi Kościoła katolickiego i porządkiem prawnym Republiki Czeskiej.
(2) Stolica Apostolska zapewni zgodność granic rzymskokatolickich diecezji i administratur apostolskich jak również greckokatolickich eparchii i egzarchatów istniejących w Republice Czeskiej z granicami państwowymi Republiki Czeskiej.

Artykuł 4

Układające się Strony są zgodne odnośnie tego, że w Republice Czeskiej przestrzegana i zagwarantowana jest wolność religijna zgodnie z ustrojem konstytucyjnym Republiki Czeskiej i umowami międzynarodowymi, którymi Republika Czeska jest związana.

Artykuł 5

(1) Stolica Apostolska przyjmuje do wiadomości, że Republika Czeska zgodnie ze swym ustrojem konstytucyjnym nie jest państwem wyznaniowym i nie jest związana z żadnym wyznaniem religijnym.
(2) Republika Czeska przyjmuje do wiadomości, że Kościół Katolicki w swej działalności rządzi się własnymi zasadami, w szczególności nauką Soboru Watykańskiego II o ekumenizmie i dialogu religijnym.

Artykuł 6

Republika Czeska gwarantuje swym porządkiem prawnym Kościołowi katolickiemu prawo do swobodnego wykonywania swego posłannictwa apostolskiego, zarządzania swymi sprawami, w szczególności erygowania, przekształcania lub znoszenia swych organów oraz swych struktur wewnętrznych, wybierania, mianowania i odwoływania swych osób duchownych i innych włączonych bezpośrednio do działalności duszpasterskiej, a mianowicie zgodnie ze swymi potrzebami oraz swymi przepisami, niezawiśle od organów państwowych.

Artykuł 7

Układające się Strony respektują zasadę, że nikt nie może być powoływany do służby wojskowej, jeśli jest to niezgodne z jego sumieniem lub z jego wyznaniem religijnym.

Artykuł 8

Układające się Strony uznają, że środki masowego przekazu odgrywają istotną rolę w ochronie wolności myśli i sumienia, jak również wolności przekonań religijnych i są gotowe nadal wspierać je w spełnianiu tej roli.

Artykuł 9

Kościół katolicki odprawia obrzędy, podczas których zawierane jest małżeństwo. Tak zawarty ślub, spełniający warunki ustanowione porządkiem prawnym Republiki Czeskiej dla zawarcia małżeństwa, ma tę samą moc obowiązującą i te same konsekwencje prawne jak ślub cywilny.

Artykuł 10

(1) Kościół katolicki zgodnie ze swymi własnymi przepisami eryguje osoby prawne dla organizacji i wyznawania wiary katolickiej oraz dla swej działalności, w szczególności w dziedzinie szkolnictwa, służby zdrowia, opieki społecznej i charytatywnej. Erygowane w ten sposób osoby prawne Kościoła stają się osobami prawnymi w rozumieniu porządku prawnego Republiki Czeskiej po spełnieniu warunków ustanowionych tym porządkiem prawnym.
(2) Republika Czeska gwarantuje Kościołowi katolickiemu prawo do kształcenia i wychowywania swych pracowników duchownych, zakonnych i świeckich we własnych szkołach i zakładach wychowawczych.

Artykuł 11

(1) Kościół katolicki ma prawo erygować i prowadzić w duchu swego posłannictwa i własnych przepisów własne szkoły, placówki przedszkolne i wychowawczo-oświatowe, które po spełnieniu warunków ustanowionych porządkiem prawnym Republiki Czeskiej stają się częścią systemu wychowawczo-oświatowego Republiki Czeskiej.
Następne ustępy tego artykułu regulują jedynie sytuację tych szkół, włącznie ze szkołami wyższymi, placówek przedszkolnych i wychowawczo-oświatowych, które są lub staną się częścią systemu wychowawczo-oświatowego Republiki Czeskiej.
(2) Kościelne szkoły, placówki przedszkolne i wychowawczo-oświatowe (dalej zwane szkołami) udzielają równoważnego wykształcenia i usług szkoleniowo-wychowawczych jak szkoły, placówki przedszkolne i wychowawczo-oświatowe innych założycieli, będące częścią systemu wychowawczo-oświatowego Republiki Czeskiej. Ich status i finansowanie są regulowane porządkiem prawnym Republiki Czeskiej. Szkoły wyższe wymienione w ust. 1 udzielają wykształcenia wyższego równoważnego wykształceniu wyższemu udzielanemu przez wyższe szkoły publiczne i państwowe.
(3) Dokumenty o wykształceniu uzyskanym w szkołach i szkołach wyższych wymienionych w ust. 1 są uznawane przez Układające się Strony za równoważne dokumentom wydawanym przez analogiczne szkoły będące częścią systemu wychowawczo-oświatowego Republiki Czeskiej. Republika Czeska uznaje dokumenty o wykształceniu wyższym i tytułach oraz godnościach naukowych przyznanych odnośnie teologii i nauk religijnych przez zagraniczne państwowe i kościelne wydziały teologiczne, uznawane przez Kościół katolicki za spełniające warunki, przewidziane porządkiem prawnym Republiki Czeskiej.
(4) Działalność katolickich wydziałów teologicznych jest regulowana, zgodnie z porządkiem prawnym Republiki Czeskiej, przepisami wewnętrznymi wydziału, uchwalonymi przez senat akademicki szkoły wyższej po uprzednim zatwierdzeniu ich przez właściwą władzę kościelną. Kościelny pracownik akademicki nauczający religię katolicką w publicznych szkołach wyższych musi posiadać zgodę właściwej władzy kościelnej. Odebranie tej zgody oznacza utratę zlecenia upoważniającego kościelnego pracownika akademickiego do nauczania religii katolickiej.
(5) Republika Czeska umożliwi nauczanie religii katolickiej w szkołach, placówkach przedszkolnych i wychowawczo-oświatowych oraz uczestnictwo dzieci i młodzieży w organizowanych przez Kościół katolicki zajęciach pozalekcyjnych, przy zachowaniu wolności sumienia, przekonań oraz odpowiedzialności i zainteresowania rodziców i innych prawnych opiekunów dzieci. Działania te są prowadzone w warunkach ustanowionych porządkiem prawnym Republiki Czeskiej i według programu ustalonego przez właściwą władzę Kościoła katolickiego.
(6) Kościół katolicki zapewni nauczanie religii katolickiej w szkołach, placówkach przedszkolnych i wychowawczo-oświatowych, będących częścią systemu wychowawczo-oświatowego Republiki Czeskiej, przez nauczycieli, którym na podstawie ich umiejętności zawodowych i pedagogicznych zostanie zlecone nauczanie religii katolickiej dokumentem (missio canonica) wydanym przez ordynariusza miejsca. Uchylenie tego zlecenia skutkuje utratą zlecenia upoważniającego nauczyciela do nauczania religii katolickiej. W zakresie prawa pracy będą wobec nauczycieli religii katolickiej obowiązywać te same warunki ustanowione porządkiem prawnym Republiki Czeskiej, jak dla innych nauczycieli.
(7) Treść i metodyka nauczania religii katolickiej według ust. 5 musi być zgodna z nauką i zasadami Kościoła katolickiego; wytyczne, programy i podręczniki dla tego nauczania wymagają zatwierdzenia przez właściwą władzę kościelną.

Artykuł 12

(1) Układające się Strony będą kontynuować współpracę w ochronie i utrzymaniu dziedzictwa kulturalnego Republiki Czeskiej, będącego nieodłączną częścią europejskiego bogactwa kulturalnego.
(2) W każdej diecezji właściwa komisja powołana przez biskupa diecezjalnego będzie współpracować z właściwymi lokalnymi organami w celu ochrony zabytków, szczególnie o znaczeniu ogólnopaństwowym, jak również dokumentów archiwalnych wartościowych historycznie lub artystycznie, znajdujących się w obiektach kultowych i kościelnych Kościoła katolickiego.
(3) Kościół katolicki, świadomy swego dziedzictwa kulturalnego, zobowiązuje się do umożliwienia każdemu zainteresowanemu dostępu do niego i uczynienia z niego przedmiotu swych studiów.
(4) Republika Czeska nadal będzie wspierać państwowymi środkami pieniężnymi Kościół katolicki w opiece nad jego zabytkami oraz zabytkami narodowymi, zbiorami o charakterze muzealnym oraz pojedynczymi przedmiotami zabytkowymi, jak również archiwaliami, a mianowicie na poziomie zrównanym z pomocą dla innych właścicieli rzeczy będących częścią narodowego dziedzictwa kulturalnego.

Artykuł 13

(1) Kościół katolicki udziela według swych możliwości pomocy humanitarnej w Republice Czeskiej i za granicą oraz jest gotów współdziałać przy niej z organizacjami rządowymi i pozarządowymi Republiki Czeskiej.
(2) Organizacje charytatywne Kościoła katolickiego w Republice Czeskiej rządzą się własnymi statutami zgodnie z porządkiem prawnym Republiki Czeskiej oraz mają prawo do finansowania udzielanych przez nie usług socjalnych z budżetu państwa na tych samych warunkach, jak inne instytucje tego lub podobnego typu.
(3) Kościół katolicki ma prawo udzielać w zakładach opieki społecznej posług duchownych i duszpasterskich osobom w nich umieszczonym, jeżeli o to proszą.
(4) Dalsze warunki dla udzielania i zapewnienia posług duchownych i duszpasterskich w zakładach świadczących usługi socjalne mogą być ustanawiane umową pomiędzy właściwymi przedstawicielem kościelnym a właściwym zakładem opieki społecznej.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Czeskie przygody okołokonkordatowe Apologia Biblii: Cudy w Biblii

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word