The RationalistSkip to content


We have registered
199.548.626 visits
There are 7364 articles   written by 1065 authors. They could occupy 29017 A4 pages

Search in sites:

Advanced search..

The latest sites..
Digests archive....

 How do you like that?
This rocks!
Well done
I don't mind
This sucks
  

Casted 2991 votes.
Chcesz wiedzieć więcej?
Zamów dobrą książkę.
Propozycje Racjonalisty:
Sklepik "Racjonalisty"
 People, quotes » Voltaire

Książę Poetów – nowoczesnym biznesmenem [2]
Author of this text:

Jego Kandyd kończy się słowami: „Masz słuszność — odparł Kandyd — ale trzeba uprawiać nasz ogródek." Jest to rozpatrywane oczywiście wyłącznie jako filozoficzna parabola. W tym kontekście należy jednak wspomnieć, że dla Woltera było to również coś bardzo dosłownego. Uprawa ogródka była jedną z jego pasji. Często wymykał się ze swych zamków, aby przechadzać się po polach, osobiście doglądał sadzonek i zasiewów. To niezwykłe, ale ten chorowity chuderlak, który setki razy już miał umierać na różne słabości i niedyspozycje (nie wspominając przyczyn znacznie bardziej gwałtownych), aż do siedemdziesiątego ósmego roku życia własnymi rękoma uprawiał wydzielone specjalnie dla swojej pracy pole. Sam je obsiewał, testował nawozy i nasiona. Lubował się w uprawach i maszynach rolniczych, chciał być innowatorem. „Chwała temu, kto użyźnia ziemię!" - wykrzykuje na cześć nowego siewnika… Kiedy indziej snuje: „Nie przezwyciężyłem surowości klimatu. Imć pan Generalny Zarządca Generalny zachęcał mnie do uprawiania marzanny, spróbowałem: nic z tego nie wyszło. Kazałem posadzić z górą dwadzieścia tysięcy drzew, które sprowadziłem z Sabaudii, niemal wszystkie uschły. Obsadziłem czterokrotnie drogę dojazdową orzechami i kasztanami, w trzech czwartych wyginęły lub zostały wyrwane przez wieśniaków. Nie zrażam się wszakże i choć jestem stary i niedołężny, będę sadził dzisiaj, świadom tego, że jutro umrę. Inni będą z tego korzystać."

Jako gospodarz i pan zyskał sobie ogromny szacunek swoich pracowników i poddanych. Stał się znany jako "patriarcha z Ferney". [Zob. też: Ferney-Voltaire.net]

Z kolei posiadłość lenna koło Tournay dała mu tytuł hrabiego (wcześniej miał tytuł szlachecki na mocy godności szambelańskiej). „Stworzyłem sobie w republice całkiem ładne królestwo" — powiada zadowolony.

Oto jego koncepcja „prawdziwego filozofa":

"Prawdziwy filozof może czasem zirytować się na oszczerstwo, które go ściga, może okryć wieczną pogardą podłego sprzedawczyka, który znieważa dwa razy na miesiąc rozum, dobry smak i cnotę, może nawet mimochodem ośmieszyć tych, co lżą literaturę w sanktuarium, w którym czcić ją winni. Obce mu są jednak intrygi, potajemne praktyki i mściwość. Umie, jak mędrzec z Montbard i mędrzec z Voré, czynić ziemię bardziej urodzajną, a jej mieszkańców szczęśliwszymi. Prawdziwy filozof uprawia pola leżące odłogiem, pomnaża liczbę pługów, a przez to samo i liczbę mieszkańców, daje zajęcie ubogiemu i wzbogaca go, zachęca do zawierania małżeństw, opiekuje się sierotą, nie szemrze przeciwko koniecznym podatkom i sprawia, że rolnik jest w stanie płacić je ochoczo. Nie żąda niczego od ludzi, a daje im wszystko, co dać jest zdolen. Pała wstrętem do obłudników, ale żałuje zabobonnych. Na koniec, umie być przyjacielem".

Konkluduje Orieux: „Widać, że pan de Voltaire był 'kapitalistą' nader nowoczesnym".


1 2 

 Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też:
Poglądy Woltera
Polska recepcja Woltera

 Comment on this article..   


« Voltaire   (Published: 26-09-2004 Last change: 20-07-2005)

 Send text to e-mail address..   
Print-out version..    PDF    MS Word

Mariusz Agnosiewicz
Redaktor naczelny Racjonalisty, założyciel PSR, prezes Fundacji Wolnej Myśli. Autor książek Kościół a faszyzm (2009), Heretyckie dziedzictwo Europy (2011), trylogii Kryminalne dzieje papiestwa: Tom I (2011), Tom II (2012), Zapomniane dzieje Polski (2014).
 Private site

 Number of texts in service: 952  Show other texts of this author
 Number of translations: 5  Show translations of this author
 Newest author's article: Oceanix. Koreańczycy chcą zbudować pierwsze pływające miasto
All rights reserved. Copyrights belongs to author and/or Racjonalista.pl portal. No part of the content may be copied, reproducted nor use in any form without copyright holder's consent. Any breach of these rights is subject to Polish and international law.
page 3643 
   Want more? Sign up for free!
[ Cooperation ] [ Advertise ] [ Map of the site ] [ F.A.Q. ] [ Store ] [ Sign up ] [ Contact ]
The Rationalist © Copyright 2000-2018 (English section of Polish Racjonalista.pl)
The Polish Association of Rationalists (PSR)