Wybitnym uczniem Sokratesa był także sam K s e n o f o n t. Wartość jego Wspomnień o Sokratesie polega przede wszystkim na tym, że mamy materiał do porównań z obrazami Sokratesa, jakie przekazał nam Platon; odsłaniają nam one również i takie rysy Sokratesa, które Platon umyślnie pozostawił w cieniu, na przykład silne związki łączące Sokratesa z myślą jego nauczyciela, ateisty Prodikosa.

Wreszcie, z punktu widzenia historyka dziejów krytyki religii trzeba to powiedzieć: również K r y t i a s z był wybitnym myślicielem. Negatywna ocena jego działalności w „komisji trzydziestu" nie może przesłaniać nam faktu, że z niezwykle śmiałą ostrością odsłonił społeczną funkcję religii, stając się w ten sposób jednym z najsławniejszych ateistów starożytności. Również A l k i b i a d e s, w którym — jak pisze Witwicki — było „coś z Kmicica" ^{[ 27 ]}, potrafił dać własne „wstążki do wieńca" ^{[ 28 ]} plecionego Sokratesowi przez jego uczniów. To właśnie on w platońskiej Uczcie "z szeregu wspomnień osobistych buduje mu spiżowy pomnik" ^{[ 29 ]}. W dwadzieścia lat po śmierci Alkibiadesa ocena jego osoby nie była już tak jednoznacznie negatywna jak w czasie procesu Sokratesa czy wtedy, gdy Ksenofont pisał swoje Wspomnienia. ^{[ 30 ]} Zdrada ojczyzny jest zawsze czymś haniebnym, ale w walce politycznej przeciwnicy często oskarżają się wzajemnie o najcięższe zbrodnie i dopiero po upływie dłuższego czasu można spokojnie ocenić zasadność tych oskarżeń, a także orientacje polityczne, które stanowiły ich kontekst.

Skazanie wielkiego filozofa na śmierć okryło Ateny hańbą, której nie może zmazać to, że "wnet po jego śmierci Ateńczycy opamiętali się, [...] oskarżycieli Sokratesa skazali na wygnanie, a Meletosa nawet na śmierć ^{[ 31 ]}. Sokratesa zaś uczcili posągiem z brązu, wykonanym przez Lizypa, który został ustawiony w Pompejonie" ^{[ 32 ]}. [as]

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Sokrates antyczny i współczesny Sokratejska filozofia wychowania

Comment on this article..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word

Andrzej Rusław Nowicki Ur. 1919. Filozof kultury, historyk filozofii i ateizmu, italianista, religioznawca, twórca ergantropijno-inkontrologicznego systemu „filozofii spotkań w rzeczach". Profesor emerytowany, związany dawniej z UW, UWr i UMCS. Współzałożyciel i prezes Stowarzyszenia Ateistów i Wolnomyślicieli oraz Polskiego Towarzystwa Religioznawczego. Założyciel i redaktor naczelny pisma "Euhemer". Następnie związany z wolnomularstwem (w latach 1997-2001 był Wielkim Mistrzem Wielkiego Wschodu Polski, obecnie Honorowy Wielki Mistrz). Jego prace obejmują ponad 1200 pozycji, w tym w języku polskim przeszło 1000, włoskim 142, reszta w 10 innych językach. Napisał ok. 50 książek. Specjalizacje: filozofia Bruna, Vaniniego i Trentowskiego; Witwicki oraz Łyszczyński. Zainteresowania: sny, Chiny, muzyka, portrety.  Private site  Number of texts in service: 52  Show other texts of this author  Newest author's article: W chiński akwen... Wolność w Hongloumeng