Bałkański spleen (konfrontacja kultur, religii, tradycji, mentalności)

Islamizacja codziennego życia jaką chcą narzucić w dzisiejszej Bośni pozostali na tym terenie wahhabici ^{[ 7 ]} i mudżahedini (którzy otrzymywali w początku lat 90-tych XX wieku masowo obywatelstwo tego kraju) jest widoczna gołym okiem. Pisze m.in. o tym wspomniany już G.Beric ^{[ 8 ]}. Przykładem tych tendencji niech będzie popularna piosenkarka bośniacka Dragana Marković, która jeszcze w latach 90 występowała w video clipach ubrana jak przeciętna, popowa wokalistka, niczym nie różniąca się od setek podobnych do niej „gwiazdeczek" popkultury z Grecji, Włoch, Belgii, Węgier, Polski czy Norwegii. W aktualnie promowanych przez telewizję sarajewską teledyskach jej strój jest co najmniej stonowany, nie ma jeansów czy kusych spódniczek, a włosy przysłonięte są woalką stylizowaną na hidżab ^{[ 9 ]}.

Kolonie wspomnianych osadników niosących w serce Bałkanów teorie religijnego fundamentalizmu muzułmańskiego i islamizmu znajdują się przede wszystkim tam, gdzie w czasie wojny w Bośni usytuowano obozy szkoleniowe dla miejscowych mudżahedinów prowadzone przez weteranów z Afganistanu, Pakistanu czy Sudanu ^{[ 10 ]} na potrzeby konfliktów w b. Jugosławii jak i w perspektywie działalności terrorystyczno-fundamentalistycznej w całej Europie. Ten fakt, niezauważany przez Zachód w chwili trwania bośniackiej wojny, potwierdzają nie tylko wcześniejsze zamiary R.A.Izetbegovicia zawarte we wspomnianej Deklaracji stworzenia, na bazie bośniackich muzułmanów, islamskiego państwa na Starym Kontynencie, ale i wypowiedzi prominentnych polityków świata islamu, np. Hassana al-Turabiego (wywiad dla Spiegel-TV z 1992 r.). Sudański fundamentalista mówi w nim wprost o przyszłości państwa bośniackiego jako wzorcowego kraju opartego o idee wojującego islamizmu, który by niósł je do Europy i stanowił zaporę przed kulturą Zachodu.

Również w tej poetyce brzmiały późniejsze co prawda (z początku XXI wieku), ale znaczące enuncjacje i projekty muzułmańskich polityków i działaczy z Bośni czy Albanii dotyczące solidarności i współpracy (w perspektywie stworzenia nawet bliżej nieokreślonej konfederacji) wyznawców Proroka Mahometa na całych Bałkanach, obejmujących zwarte tereny Bośni, Sandżaku (rejon granic Serbii, Albanii i Czarnogóry), części czarnogórskiego wybrzeża, Albanii, Kosowa, doliny Preseva — Bujanovaca — Medvedji (pogranicze Serbii, Kosowa i Macedonii), zach. i płn. Macedonii oraz Czamerii (po albańsku tak nazywany jest grecki Epir).

W tak skrojonej perspektywie zmian obowiązujących od II wojny światowej granic na Bałkanach (co stanowi niezwykle delikatną i wielowymiarową konstrukcję) można też ująć wypowiedzi prominentnych polityków z Tirany nt. projektu tzw. Wielkiej Albanii. Obejmować by miała tereny zamieszkałe dziś przez Sziptarów ^{[ 11 ]} (w czasie konfliktu o Kosowo większość mediów twierdziła, że jest to humbuk i wymysł propagandy serbskiej), a w jej skład wejść by miały oprócz właściwej Albanii: Kosowo i Metohija, dolina Preszeva -Bujanovaca — Medvedji (Serbia), Sandżak (Serbia i Czarnogóra), Czameria (grecki Epir), płn. i zach. część Macedonii oraz gminy Ulcinj, Tuzi, Plav i Rożaje (Czarnogóra) ^{[ 12 ]}. Ambasador USA w Macedonii Ch. Hill tak spuentował ten postponowany wielokrotnie i dyskretnie przemilczany problem: "...Spędziliśmy lata 90-te martwiąc się o Wielką Serbię. To już skończone. Będziemy dobrze spędzać czas w nowym wieku martwiąc się o Wielką Albanię".

Jest to problem istotny i realny w perspektywie najbliższego czasu. Na wymienionych obszarach Bałkanów — w mniej lub bardziej oficjalny sposób (w Grecji w sposób zakonspirowany) — działa organizacja quasi-terrorystyczna i polityczno-wojskowa AKSh (Albańska Armia Narodowa) ^{[ 13 ]} mająca na celu materializację idei Wielkiej Albanii czy to w sposób pokojowy, czy w wyniku konfliktu zbrojnego. Mimo, iż władze w Tiranie prześladują ww. organizację współpracując z międzynarodową wspólnotą antyterrorystyczną, AKSh posiada spore wpływy w albańskich elitach i poparcie społeczne. Wchłonęła ona te elementy WAK (Armia Wyzwolenia Kosowa) i WAP (Armia Wyzwolenia Preseva-Bujanovaca-Medvidji), które nie uznały umów i porozumień międzynarodowych w sprawach b. Jugosławii i NATO-wskiego rozjemstwa. W oficjalnych enuncjacjach domaga się m.in. powrotu do greckiego Epiru ponad 200 tys. Albańczyków, wysiedlonych z tych rejonów po II wojnie światowej, czy organizacji Macedonii na zasadach konfederacji dwóch podmiotów — albańskiego i słowiańskiego (aktualnie ok. 60 % FYROM to Macedończycy, ok. 25-30% to Albańczycy i Turcy). Przyrost naturalny muzułmanów sprawia, iż za ok. ćwierć wieku będą oni nacją dominującą w Macedonii.

Także symptomatycznym epizodem jest postawienie pomnika w Prekazie k/Pristiny (Kosowo) jednemu z dowódców WAK A.Jashariego poległego w 1998 (uważanego przez Serbię i część opinii międzynarodowej za terrorystę) w starciu z serbską policją, przy udziale albańskich i kosowskich oficjeli. Monument został odlany w Tiranie i stamtąd przewieziony wśród wiwatujących tłumów do Kosowa. Taka demonstracja jedności i narodowych uczuć Albańczyków i Kosowarów winna być przestrogą dla opinii publicznej i polityków UE. Duch nienawistnej frustracji, nacjonalizmu, ksenofobii i niechęci do „Innego" nadal jest bowiem aktywny na Bałkanach ^{[ 14 ]}.

Ewentualność jakichkolwiek zmian granic w tym rejonie Europy wobec tak skomplikowanej i wielowarstwowej sytuacji, może być niezwykle niebezpiecznym i mającym o wiele szersze reperkusje przedsięwzięciem (rzutującym na całokształt stosunków międzynarodowych). W tej np. perspektywie — realizacja, poprzez niepodległość czyli oderwanie od Serbii Kosowa, dążeń Albańczyków do stwarzania faktów dokonanych w drodze ku „Wielkiej Albanii" — powrót do idei „Wielkiej Serbii" (nie mówiąc już wówczas o materializacji jednoczenia w jednym państwie np. Węgrów czy Rosjan, żyjących obecnie w diasporach w krajach sąsiadujących z macierzą) byłby sprawą naturalną i otworzyłby na nowo pole do konfliktów zbrojnych na Bałkanach.

Przywołany tu przykład Kosowa (a po części i Bośni) jest interesujący Europę też z innego punktu widzenia: z tytułu przeciwdziałania przestępczości zorganizowanej, przemytowi narkotyków, handlu „żywym towarem" i bronią, a przede wszystkim — szerzeniu ideologii islamizmu ^{[ 15 ]} wśród obywateli państw UE wyznających wiarę Mahometa oraz utwierdzania bazy dla terroryzmu muzułmańskiego na Starym Kontynencie. Przykładowo — przed wojną w Kosowie policja serbska konfiskowała miesięcznie w tym rejonie ok. 1,5 kg heroiny, w 1999 roku przejęła tonę tego narkotyku.

[ 7 ] Wahhabityzm — prąd odnowy islamu powstały w XVIII wieku w Arabii Saudyjskiego odwołujący się do pierwotnej czystości religii Mahometa, purytanizmu i prostoty w życiu codziennym. Dziś wahhabityzm jest obowiązującą doktryną w królestwie Arabii Saudyjskiej. Stanowi podstawę dla szeregu ruchów i tendencji fundamentalistycznych w świecie islamu.

[ 10 ] Obozy terrorystów muzułmańskich i mudżahedinów, sponsorowane przez saudyjskie fundacje, a także przez al -Kaidę funkcjonowały w rejonie Zenicy, Maglaja i Bihaca. Jak podają wiarygodne źródła (m.in. Z.Brzeziński w wywiadzie dla OBSERVATEUR z dn. 15-21.01.1998 r. czy periodyk CHRONICLS INTELLIGENCE ASSESSMENT — 30.11.2004) w tych obozach przebywali w czasie bośniackiego konfliktu liczni prominentni działacze międzynarodówki terrorystycznej: Algierczycy Abu al-Mali i abu-Zubajda , szejk K. Mohammed, abu Musa, al -Zawahiri, Francuz M.Amuduni, A.Turkan itd. W owym czasie np. zgodnie z zapewnieniami greckich służb specjalnych na Bałkanach (w Albanii) kilkakrotnie przebywał Osama bin Laden (1994-96 i w 1998 r.) i negocjował z prominentnymi politykami albańskimi zagadnienia związane z zakupem broni czy przerzutem narkotyków, z S.Berishą — b. prezydentem Albanii i B.Gazidedem — szefem miejscowego wywiadu. Obecnie szereg kolonii fundamentalistów i międzynarodowej maści islamistów zlokalizowanych jest głównie w rejonach Zenicy, Trawnika i Tuzli. Materiały wywiadowcze różnych krajów NATO, Serbii i Rosji, a także zajmujące się problematyką terroryzmu i fundamentalizmu islamskiego instytuty informują, iż na Bałkanach (Bośnia, Albania, Kosowo, Sandżak, Macedonia) w chwili obecnej przebywa ok. 6 tys. bezpośrednio związanych z al — Kaidą utajnionych bojowników czy współpracowników, co stanowi wielkie zagrożenie dla Zachodu i Europy.

[ 12 ] Takie wypowiedzi notowano m.in. ze strony K.Danaja doradcy premiera Albanii ds. międzynarodowych (sierpień 2006). Stwierdził on m.in., że "do 2013 r. Albańczycy żyjący na Bałkanach powinni się zjednoczyć i zintegrować w ramach naturalnej Albanii. Zamiast mieć albańskich przedstawicieli w rządach tych krajów byłoby bardziej naturalnie gdyby mieli oni jeden rząd w Tiranie" .Na podobne zagrożenia, ale w perspektywie nieprzestrzegania praw człowieka przez Albańczyków w Kosowie wobec mniejszości etnicznych, religijnych i narodowych (np. Serbowie, Romowie czy Macedończycy), zwraca uwagę Helsińska Fundacja Praw Człowieka (Krzysztof Mróz — Polskie Stowarzyszenie Wolnomyślicieli). Jest symptomatyczne, że Wielka Albania funkcjonowała w czasie II wojny światowej — w zamian za poparcie hitlerowskie Niemcy włączyły wspomniane tereny do Albanii (czyli analogia z sytuacją Chorwacji czy Słowacji). Także w ruchu oporu albańskich komunistów wobec pronazistowskiego reżimu w Albanii spore znaczenie uzyskała grupa na rzecz włączenia Albanii do Jugosławii i w taki sposób zjednoczenia wszystkich Albańczyków w ramach federacji w jednym organizmie terytorialnym — byli to zwolennicy K.Xoxe (straconego w 1948 r. z rozkazu E.Hoxhy).

[ 14 ] Przykładem takich nastrojów mogą też być okoliczności opisane przez D.Ugresić związane ze zwycięstwem Mariji Śerifović w 52 finale Eurowizji i nastroje jakie zapanowały wśród Serbów (patrz — D.Ugresić, "Serbski koń trojański", [w]: GAZETA WYBORCZA z dn. 2-3.06.2007, s. 22).