Andrzej Rusław Nowicki — ur. 1919 w Warszawie. Wybitny polski myśliciel, którego dzieło obejmuje ponad 1200 prac, w tym 50 książek oraz setki nie drukowanych jeszcze rozpraw. Twórca systemu filozoficznego, na który składają się: ontologia ergantropijno-inkontrologiczna i pluralistyczna, uznająca realną obecność twórców w rzeczach oraz realną obecność twórców w świadomości odbiorców ich dzieł, różnorodność sposobów istnienia dzieł, która obejmuje także dzieła projektowane i realizowane oraz pośmiertną obecność twórcy we wszystkim, co o nim napisano i co funkcjonuje w świadomości odbiorców; teoria poznania, rozwijająca koncepcję apercepcji Herbarta; ujmująca myśli w ich samodzielnym ruchu (jako "myśli myślące ), nie zaś jako pozbawione samoaktywności, zdolności kreatywnej "przedmioty"; ogólna teoria kultury jako podmiotu (to "my jesteśmy kulturą"), aksjologia (kultura jako najwyższa wartość wyznaczająca sens życia jednostek i społeczeństw), metodologia historii filozofii, pluralizm metodologiczny; metoda centralnych kategorii, ujmowanie myśli "w ruchu"; koncentracja uwagi na "trzecim polu", obok poznawania życia myśliciela i treści jego dzieła, badanie — w odróżnieniu od większości historyków zainteresowanych głównie genezą dzieł — wędrówki dzieł w czasie i przestrzeni w celu odkrycia ukrytych w nich mocy; inkontrologiczna filozofia języka (poezji i filozofii); ateistyczna filozofia religii (wyłuskiwanie pozareligijnych treści z religijnej formy roztapianie religii w kulturze świeckiej, ateistyczne ekwiwalenty religii, teoria kultury świeckiej); filozofia muzyki, filozofia portretu; filozofia książki, teoria sposobów czytania (z wyróżnieniem spacjocentrycznego i policentrycznego sposobu czytania oraz filozofia wychowania i filozofia społeczna (eutopia Republiki Muz).

Najważniejsze dyscypliny budujące system filozoficzny A. Nowickiego to: historia światowej filozofii, w szczególności starożytnej, renesansowej; XIX i XX w., zwłaszcza filozofii włoskiej: Bruno, Vanini, Pico, Telesio; Campanella, włoskiej filozofii XX w: Spirito, Abbagnano, Rossi, Capitini, Caracciolo, Sciacca, Porena, niemieckiej: Leibniz, Kant, Herbart, Fichte, Hegel, Schleiermacher, Strauss, Stirner, Feuerbach, Schopenhauer, Nietzsche, Haeckel, Vaihinger, Husserl, Scheler, Bloch, polskiej: Grzegorz z Sanoka, Klonowic, Kopernik, Łyszczyński, Staszic, Trentowski, Witwicki, Ingarden, Schaeffer; amerykańskiej: W. James, Altizer, Cage, angielskiej: Godwin, francuskiej: renesans, Holbach, Marechal, Comte; Guyau; La Grasserie, Sartre, Merleau-Ponty, rumuńskiej: Noica, Blaga, portugalskiej, brazylijskiej, a od kilkunastu lat także chińskiej (Zhuangzi, Cao Xueqin); religioznawstwo (gruntowna znajomość dziejów krytyki religii, historii ateizmu, mitologii greckiej i rzymskiej; religii chińskich; wybranych działów teologii protestanckiej i katolickiej, historii Kościoła).

Założył i wydawał przez 30 lat kwartalnik religioznawczy "Euhemer"; założył i kierował pracami Polskiego Towarzystwa Religioznawczego (prezes ZG w l. 1973-1988); językoznawstwo — umiejętność czytania prac naukowych w językach: włoskim, niemieckim; francuskim, rosyjskim; angielskim, łacińskim, rozumienie tekstów: greckich, portugalskich, hiszpańskich, rumuńskich; studiował język chiński i publikował artykuły o chińskiej filozofii; psychologia (znajomość kilkunastu systemów psychologii oraz jej wybranych działów: psychologii twórczości, sztuki, religii, muzyki, wychowania), a także historia światowej literatury oraz historia malarstwa, estetyka, muzykologia i filozofia muzyki.

Najważniejszymi książkami A. Nowickiego są: Spotkania w rzeczach (1991), Człowiek w świecie dzieł (1974), Nauczyciele (1980), Portrety filozofów (1978). Spośród kilkuset odczytów wygłoszonych w Polsce za najważniejsze należy uznać wystąpienie na V Zjeździe Filozofii Polskiej w Krakowie (11 listopada 1987) poświęcone ergantropii jako centralnej kategorii systemu filozoficznego A. Nowickiego. Spośród ponad 60 wystąpień za granicą najważniejszy był referat na Międzynarodowym Zjeździe z okazji 500-lecia urodzin Pico della Mirandoli, ważne były wszystkie wystąpienia o Brunie i Vaninim, odczyty w Rzymskiej Stacji PAN, na uniwersytetach we Florencji, w Mediolanie, Pawii, Neapolu, Lecce.

Przełomowymi momentami w życiu A. Nowickiego były następujące daty: uzyskanie w październiku 1943 r. magisterium z filozofii; złożenie w końcu 1947 egzaminów doktorskich; uroczysta promocja odbyła się 18 lutego 1948; natomiast 10 kwietnia 1962 Rada Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Warszawskiego nadała A. Nowickiemu stopień naukowy dr. hab., 5 lipca 1971 został prof. nadzw., a l0 czerwca 1976 — prof. zw.; wielokrotne stypendia we Włoszech; przed wyjazdem na pierwsze stypendium A. Nowicki przebywał już we Włoszech od września 1945 jako attache ambasady RP w Rzymie. Już wówczas poznał kilkudziesięciu włoskich filozofów i wygłaszał liczne odczyty w języku włoskim. Szczególe doniosłą datą był dzień 1 maja 1952, w którym A. Nowicki został zatrudniony w szkolnictwie wyższym. W okresie warszawskim pracował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu oraz w redakcji "Euhemera , w okresie wrocławskim obejmującym lata 1963-1973, stworzył ważny ośrodek studiów nad filozof włoskiego Renesansu; w okresie lubelskim, obejmującym 18 lat działalności naukowej i dydaktycznej, utworzył Zakład Filozofii Kultury na UMCS, również okres "dantejski" jest ogromnie twórczy; A. Nowicki podejmuje liczne nowe problemy badawcze.

Fragment Wrocławskie Środowisko Akademickie — Twórcy i ich Uczniowie , Wrocław 2007, s. 268.

See other sites: Andrzej Nowicki członkiem honorowym PSR 90 świeczek na torcie ateisty

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Spotkanie z Profesorem Andrzejem Nowickim Fragment rozmowy z Aleksandrem Krawczukiem

Comment on this article..   See comments (1)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word