Gdybym spotkała Ernesta Birkholza...

… Tego z „Drogi powrotnej” Remarqua

Wydanie drukiem 1956 roku,

Czytelniku — tego z 242 strony,

Towarzyszko — tego z bladą twarzą,

Ciałem przejętym drżeniem aż do kości,

Ustami wykrzywionymi bólem,

Umysłem zaoranym widmami trupów – martwych kolegów.

Drogi Mój, nie ujrzałbyś go więcej takiego:

Pokój wiruje,

On skamle i majaczy,

Jeszcze próbuje to zwalczyć, odpychać bezsilność,

Przyciska skostniałe plecy do ściany,

Przejmujący jęk przecina krtań jak żyletka,

Zapada się w sobie i znowu tam powraca,

A przecież mija już rok,

Jest 1919 … 

-   Gdzie są teraz Twoje ideały?

Gdzie chóralne okrzyki „Na Paryż!”?

Skąd brałeś tamtą siłę?

Czy wiedziałeś, że wyrachowanie przywódców,

Zamieni rytmiczny marsz z bronią,

Na pieluchy i sen w szpitalu psychiatrycznym?

Naucz, gdzie wbijać bagnet, żeby wykończyć żołnierza na miejscu.

— Ufałem im, a teraz...

Teraz nic więcej nie słyszy,

Moje pytania zagłuszają bomby,

Jest już na polu walki,

Sinych polach Lotaryngii...

— Powstań i maszeruj!

— Kop okopy, szykuj bunkry – nie stękaj!

— Nie sikaj ze strachu, rozwiń drut kolczasty!

— Gotuj sprzęt do ataku!
(Kontrataku, to już 36. miesiąc)
— Tym lepiej, jesteś teraz dzielnym żołnierzem, 
 Nie trzymałeś przecież przedtem w życiu broni w ręku!
Nadchodzą Francuzi, są już 100 m od nas,

Każda bomba pada o 1 m bliżej,

— Kryj się przed ogniem szturmowym!
— Uważaj na samoloty!
— Unikaj snajperów – nie wystawiaj łba o centymetr!
— Uciekaj, to miotacze ognia!
— Wkładaj maskę, masz 10 sek., by nie zdechnąć od gazu!
Jeden nie wytrzymał: „okopowa gorączka”,
Wyleciał z wariackim krzykiem wprost pod ogień wroga.

W nogi!
On biegnie, przed nim 1000 lejów po bombach —
— 1000 szans, żeby się schować i przeżyć,
Huk! Na jego twarzy resztki mózgu i jelit.
Nie patrzy, ucieka po plecach zwłok kolegów,
(To z Paulem Baumerem grał wczoraj w partyjkę skata).
On zerka, kątem oka widzi towarzyszy i konie,
Topiących się w błocie pod ciężarem sprzętu,
Może nawet by pomógł, ale czuje skurcz jelit,
Tu jedyną myślą człowieka, jest to, żeby przeżyć,

Tu kleryk i wolnomyśliciel są jednym.
On pada ogłuszony siłą pocisku.
— Nasze straty? 300 tys. zabitych.
— Straty wroga? O 100 ludzi więcej.
— Rezultaty? Posunęliśmy linię frontu o całych 10 metrów.
Tak, to jest postęp! Kto dostanie medal?

Teraz czas na rozrywkę, 5 km od frontu,
Burdel przyszykowano specjalnie dla szeregowców,

(10 minut na stosunek), kolejka bardzo długa,

Ale jak na pierwszy raz poszło mu całkiem nieźle,

Koledzy się nie śmiali, jest już w pełni mężczyzną.

W nocy słychać rzężenie i wołania rannych,

Zostali tam w polu, nie miał kto pomóc?
On nie może zasnąć, pod nim 10 cm śniegu, na nim -
Zmarznięty koc i szczury szukające jedzenia,

See comments (9)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word

Joanna Rutkowska Ukończyła socjologię na UW (Praca magisterska: "Elementy światopoglądu polskich ateistów", 2007). Działaczka PSR (w latach 2007-2008 sekretarz PSR, od 2009 członek zarządu). Pracuje jako redaktorka.  Numer GG: 1066847  Skype: rutkoff700  Number of texts in service: 14  Show other texts of this author  Newest author's article: Wspomnienie o profesorze Andrzeju Nowickim