Jeszcze bardziej sugestywnym odesłaniem do symboliki cyberprzestrzeni jest Tsahaylu, czyli rodzaj neuroportu za pośrednictwem którego istoty świata Na'vi komunikują się między sobą w sposób, który wytwarza między nimi niezwykle mocną więź. Tsahaylu to słowo języka Na'vi, które oznacza „łączący", „jedność", ale i „zgodność" oraz „łączność".

Watykan słusznie więc obawia się religijnej wymowy Avatara, ale błędnie diagnozuje ją jako jakiś staroświecki panteizm. Bliżej tutaj do „Kościoła Google’a" i techgnozy ^{[ 1 ]}, w duchu jednak unowocześnionej religii einsteinowskiej a nie jakiegoś głupawego newage’yzmu i wschodniego mistycyzmu.

Dla mnie jednak nie jest to żadna religia, tylko metaforyczna symbolika wirtualnej rzeczywistości w której świat pomyślany może się stać światem rzeczywistym, który jest eksploracją i ekspresją marzeń ludzkości, gdzie religia traktowana jest jako zabawa, zgodnie z tym, co swego czasu napisał mi pewien liberalny pastor, broniąc idei religii:

„Czasy się zmieniły. Dziś już ludzi problemy religijne tak nie fascynują jak w minionej epoce. A jednak człowiek ma wbudowany w siebie pierwiastek mistyczny i czasami ...zwyczajnie, jak dziecko, potrzebuje w swoim życiu odrobiny bajkowości. Taką rolę spełnia wspólnota religijna. Pod warunkiem, że jest to wspólnota złożona z ludzi życiowo mądrych, doświadczonych, intelektualnie otwartych i tolerancyjnych. W takiej wspólnocie da się duchowo wzrastać, a rozum i wiara nie walczą ze sobą, ale dopełniają się. Problem w tym, że bardzo łatwo zwichnąć delikatną równowagę i obrócić religijne dogmaty przeciwko ludziom. Zbyt często byłem świadkiem ciężkiego duchowego poranienia ludzi, przez takich, co koniecznie chcieli być cudzym sumieniem."

Od dawna uważam, że rozwój wirtualnej rzeczywistości będzie najdoskonalszym kwasem neutralizującym tradycyjnie rozumianą religijność, w której ludzie na poważnie zajmują się oddawaniem czci jakimś nadnaturalnym istotom i zjawiskom. Pokolenie wirtualnej rzeczywistości w której światy pomyślane mogą się stać światami rzeczywistymi stracą jakiekolwiek zrozumienie dla religii papieży, popów, pastorów i rabinów, sprowadzając religię do kategorii zabawy, która zaspokaja ludzkie pragnienie bajkowości i eskapizmu. Avatar ze swym potężnym oddziaływaniem na masowe wyobrażenia jest tutaj formą „ewangelii" tego rodzaju religijnych tęsknot pokolenia cyberprzestrzeni, których ni w ząb nie są w stanie zrozumieć ani staroświeccy humaniści, ani schematyczni krytycy filmowi.

W swym dosłownym poziomie idea avatara odsyła nas zatem do cudów nowoczesnej techniki, które są w stanie przełamać dawne słabości ludzkie, oraz do retoryki transhumanistycznej, przekraczającej ewolucyjne dziedzictwo „człowieczeństwa". Na poziomie natomiast metaforyczno-symbolicznym Avatar jest odesłaniem do rzeczywistości wirtualnej, w zupełnie innym sensie uwalniającej człowieka od jego naturalnych ograniczeń. Już dziś osoby, które w przyrodniczym świecie są niemal całkowicie upośledzone i niezdolne do społecznego funkcjonowania, dzięki cyberprzestrzeni, która zajmuje coraz więcej naszej przestrzeni społecznej, wracają do życia społecznego — za pośrednictwem swoich coraz doskonalszych emulacyjnie awatarów. To też jest wielka spełniająca się nadzieja ludzkości, którą na pewnym poziomie uchwytuje Avatar.

Państwu krytykom opowiadającym o wtórności treściowej Avatara gratuluję oczywiście spostrzegawczości. Państwa zaś potencjalnych widzów przepraszam, jeśli wyjawiłem za dużo treści filmu, ale bez względu na treść i przesłanie filmu, Avatar to przede wszystkim rzecz do przeżycia a nie do opowiedzenia, gdyż jest to wspaniała uczta estetyczna, której nie da się opowiedzieć. Technologia 3D plus odrobina wyobraźni pozwalają nam doświadczyć urzekającego piękna pandoriańskiego świata. Proponuję potraktować to jako przedsmak tego, co nam w przyszłości przyniesie wirtualna rzeczywistość.

Polecam obejrzenie opowieści o Pandorze dr Grace Augustine, choć jedynie trójwymiarowa wersja filmu mogłaby nam pokazać ten obraz należycie.

Similar subject matter on: G. Wyborcza: Niegłupie przesłanie z Pandory, Avatar: the real-life science behind the fantasy

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Casey Luskin znowu się ośmiesza Ewolucja bez genów – priony potrafią ewoluować a także adaptować się

Comment on this article..   See comments (69)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word

Mariusz Agnosiewicz Redaktor naczelny Racjonalisty, założyciel PSR, prezes Fundacji Wolnej Myśli. Autor książek Kościół a faszyzm (2009), Heretyckie dziedzictwo Europy (2011), trylogii Kryminalne dzieje papiestwa: Tom I (2011), Tom II (2012), Zapomniane dzieje Polski (2014).  Private site  Number of texts in service: 952  Show other texts of this author  Number of translations: 5  Show translations of this author  Newest author's article: Oceanix. Koreańczycy chcą zbudować pierwsze pływające miasto