Mimo pewnych zmian na lepsze, które zaobserwowano po dojściu do władzy nowej ekipy rządzącej, ECRI zauważa, że antysemityzm nadal istnieje w Polsce i ma charakter uporczywy, zmienia się tylko jego charakter: z pierwotnego antysemityzmu umotywowanego religijnie, coraz częściej mamy do czynienia z tzw. antysemityzmem wtórnym, przyjmującym postać przekonania o nadmiernym wykorzystywaniu przez środowiska żydowskie poczucia winy w celu uzyskania odszkodowań, jak też wiary w tzw. spisek żydowski — nasilonej zwłaszcza w momencie apogeum kryzysu ekonomicznego. Nastroje antysemickie są wzbudzane przez środowiska społeczno-polityczne krytykujące przebieg prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz coraz częściej przywoływane w kontekście konfliktu bliskowschodniego. Autorzy raportu nie wahają się nazywać ich wprost antyżydowską propagandą, ponadto wskazują, że literatura antysemicka i antysemickie czasopisma są nadal w Polsce w sprzedaży. Raport zawiera tu również kilka krytycznych uwag pod kierunkiem mediów katolickich:

95. Wielokrotnie wyrażono zaniepokojenie ECRI działalnością Radia Maryja i związanych z nim mediów w Polsce (należących do organizacji katolickiej). Ma to między innymi związek ze sposobem, w jaki prezentują one historię polskich Żydów i ich relacje w większością społeczeństwa. Chociaż wielu się zgodzi, że ostatnio uwagi antysemickie ich dziennikarzy są mniej jawne, ECRI wie o co najmniej dwóch alarmujących incydentach (dotyczących „przemysłu holocaustu" oraz „bezczelnej promocji żydowskiej kultury i punktu widzenia"), które miały miejsce od publikacji ostatniego raportu. Ponadto nikt nie kontestuje tego, że antysemickie uwagi czynią też często telefonujący odbiorcy, od których czasami prowadzący audycję się nie odcinają

W związku z tym raport ponownie wskazuje na konieczność nadania priorytetu walce z antysemityzmem, jak również wzywa do podjęcia działań angażujących środowiska polityczne i opiniotwórcze do walki z tym zjawiskiem:

93. ECRI zaleca by władze kontynuowały podkreślanie otwartego charakteru Polski. Ponadto rekomenduje, by nietolerancyjne wypowiedzi polityczne spotykały się z odpowiednią reakcją wszystkich zainteresowanych osób publicznych.

97. ECRI zaleca, by Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji wykazała zwiększoną czujność w kwestii rasizmu w sferze swojego działania. Ponadto ECRI zachęca Radę do podnoszenia publicznej świadomości w sprawie istnienia mechanizmu skargowego przez ukierunkowaną informację i kampanie reklamy społecznej.

Zwrócono także uwagę że rasizm i antysemityzm stanowi duży problem w środowisku kibiców piłki nożnej, wzywając Polski Związek Piłki Nożnej do podjęcia odpowiednich działań.

Ważnym, choć nie tak mocno eksponowanym wątkiem raportu jest postulowana przez ECRI reforma prawa karnego w taki sposób, by jednoznacznie zakazywało ono dyskryminacji osób należących do określonych grup mniejszości. Chodziowymienienie w przepisach prawnych wprost tych grup, które są szczególnie narażone na nietolerancję i nierówne traktowanie. Strona polska argumentowała wprawdzie, że obecne rozwiązania prawne są wystarczające, ale przytaczane racje wydają się mało przekonywujące w obliczu przedstawianych przez ECRI przykładów. Ponadto w niektórych krajach takie zmiany już dawno wprowadzono w życie.

ECRI motywuje stronę polską do opracowania całościowej ustawy antydyskryminacyjnej, jak też do wprowadzenia w prawie karnym takich rozwiązań, które motywację rasistowską przestępstwa traktowałyby jednoznacznie jako okoliczność obciążającą. Zgodnie z zaleceniami ECRI należy brać pod uwagę nie tylko motywację związaną z rasą, ale również z kolorem skóry, językiem, religią, narodowością, pochodzeniem narodowym lub etnicznym. Jest to ważne tym bardziej, że zgodnie z przedstawianymi przez ECRI danymi ilość przestępstw o podłożu rasistowskim w Polsce wykazuje tendencję wzrostową. Ciągle niewystarczający jest też system wspierania ofiar przestępstw o podłożu rasistowskim.

W raporcie zwraca się uwagę, że polskie władze i organy ścigania często wykazują bierną postawę wobec zjawiska rasizmu, a sądownictwo, kierując się obecnie obowiązującymi przepisami traktuje tego rodzaju przestępstwa z pobłażliwością, niejednokrotnie ignorując rasistowski czy antysemicki kontekst sprawy. ECRI po raz kolejny namawia do przyjęcia przez państwo aktywnej postawy, zwłaszcza w ściganiu i zbieraniu dowodów. Konieczne jest przy tym dążenie do odpowiedniego rozłożenia ciężaru dowodu w takich sprawach, tak by nie musiała go w pełni dźwigać strona pokrzywdzona (co bywa powodem niewnoszenia lub wycofywania oskarżenia).

Intensyfikacji wymagają również działania organów ścigania ukierunkowane na zwalczanie rasizmu w internecie. ECRI zwraca uwagę, że będzie to od Polski wymagać współpracy międzynarodowej w tych sytuacjach, gdy rasistowskie w wymowie i nakłaniające do przemocy treści umieszczane są na serwerach poza terytorium kraju.

Załącznik do raportu, dostępnego w trzech wersjach językowych: angielskiej, francuskiej i polskiej przedstawia także oficjalne stanowisko rządu Rzeczpospolitej Polskiej wobec wniosków ECRI zawartych w pierwotnej wersji dokumentu.

Należy zaznaczyć, że aktualny raport ECRI obejmuje stan na dzień 18 grudnia 2009 r. i nie uwzględnia zmian, które weszły w życie po tym terminie.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Kilka uwag do Kilku tez do sporu o aborcję Bogusława Wolniewicza Małe różnice wyzwalają wielką wredność

Comment on this article..   See comments (3)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word