Poczynaniami tzw. targowiczan kierował bezpośrednio delegat Katarzyny II, carycy Rosji. Poczynaniami tzw. patriotów sterował poseł pruski w Warszawie, który swoje raporty pisane przez kalkę wysyłał jednocześnie do Berlina i do Petersburga. Było to zgodne z istniejącym od 1721 roku tajnym porozumienie poczdamskim, mającym na celu uniemożliwić jakąkolwiek ewolucję polityczno-społeczną w Rzeczpospolitej. Do tego porozumienia w początkowym okresie 1721 -1724 należała Szwecja ale odstąpiła (za sowitym wynagrodzeniem) swoje uczestnictwo w tym pakcie Austrii ^{[ 7 ]}.

Informacje o sejmie „niemym" z 1717 roku, w trakcie którego w obradujących posłów wymierzone zostały karabiny skałkowe armii Piotra I ^{[ 8 ]}, jest stałą składową historii Polski bez względu na epokę (nawet w okresie stalinizmu w PRL).

W rysie historycznym o Polsce, (informacja dla dowództwa państw sprzymierzonych w pakcie NATO) ^{[ 9 ]} podane jest, że armia rosyjska wkroczyła na ziemie Rzeczpospolitej w czwartym roku wojny północnej, a mianowicie w roku 1704, a opuściła ziemie Polski dopiero z chwilą uzgodnienia pokoju ryskiego (20 października 1921), kończącego wojnę Polsko-Radziecką. Okoliczności II wojny światowej, szczególnie z lat 1939-1941 i te po roku 1944 przesuwają datę demilitaryzacji rosyjskiej na rok 1994 (wówczas to ostatni żołnierze Rosji post-radzieckiej opuścili poligony pod Legnicą i w Borne-Sulinowie).

Osiemnastowieczna Polska nie tylko nie była w stanie oprzeć się potęgom państw ościennych ale też bardzo niewiele wniosła do skarbnicy idei, którą dziś określa się mianem — cywilizacji Oświecenia. Może, jak zauważył to w jednej ze swoich notatek Bonaparte, były to jedynie opowieści jakie niedoszły król Rzeczpospolitej Stanisław Leszczyński opowiadał Voltairowi a ten przekształcał je w powiastki filozoficzne. (Na pewno można zaliczyć do takich opowiedzianych historii dzieje Mazepy — ukraińskiego bohatera, pozostającego symbolem reakcji instynktownych i permanentnie chwiejnego politycznie ^{[ 10 ]}). Dzieje XVIII — wiecznego zanikania drugiego co do wielkości (po Rosji) państwa Europy może stanowić najdłuższą z możliwych — lekcji historii.

Jak wyglądały by losy Rzeczpospolitej i Europy dziewiętnastego stulecia, gdyby nie doszło do uchwalenia konstytucji 3 maja a państwa uczestniczące w pierwszym rozbiorze, czy to z powodów zaniechania, czy konfliktów miedzy nimi, co realnie też miało miejsce, nie doprowadziły by do kolejnych rozbiorów? Nie jest to pytanie dla historyka, ale kwestia z dziedziny spekulacji filozoficznych i historiozoficznych nazwanych przez francuskiego myśliciela Charlesa Renouviera — uchronią ^{[ 11 ]}

Co było nieuchronne, co nieuchronne nie było? Wystarczyło by piętnastolecie do utrzymania ciągłości nawet nie w pełni suwerennego istnienia Królestwa Polskiego do czasu wojen napoleońskich z lat 1805 i 1807. ze znacznym prawdopodobieństwem można powiedzieć , że państwo polskie mogło mieć swoją niezależną delegację na Kongresie Wiedeńskim w 1815 roku.

Comment on this article..   See comments (11)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word

Jerzy Kolarzowski Doktor habilitowany, adiunkt w Instytucie Historyczno-Prawnym Uniwersytetu Warszawskiego (Wydział Prawa i Administracji). Współzałożyciel i rzecznik prasowy PPS (1987 - luty 1988), zwolniony z pracy w IPiP PAN (styczeń 1987), współredagował Biuletyn Informacyjny Ruchu Wolność i Pokój (1986–1987), sygnatariusz platformy Wolność i Pokój (1985), przekazywał i organizował przesyłanie m.in. do Poznania, Krakowa, Gdańska, Lublina i Puław wielu wydawnictw podziemnych. Posiada certyfikat „pokrzywdzonego” wystawiony przez IPN w 2003 r. Master of Art of NLP. Pisze rozprawę habilitacyjną "U podstaw europejskiej filozofii praw człowieka. Narodziny jednostki w sferze publicznej i prywatnej w pismach Braci Polskich". Zainteresowania: historia instytucji życia publicznego i prywatnego, myśl etyczna i religijna Europy (zwłaszcza okresu reformacji). Bada nieoficjalne nurty i idee inspirujące kulturę europejską. Hobby: muzyka poważna, fotografia krajobrazowa. Autor książki Filozofowie i mistycy  Number of texts in service: 51  Show other texts of this author  Newest author's article: Polski i brytyjski samorząd terytorialny - zasadnicze różnice