Pod koniec lutego 2012 roku na półki księgarni zawitała nowa książka wydawnictwa Czarna Owca, sygnowana przez Piotra Szumlewicza, zatytułowana Ojciec Nieświęty. Krytyczne głosy o Janie Pawle II. Książka jest zbiorem rozmów przeprowadzonych przez Autora z szerokim spektrum postaci ze świata polityki i kultury. Osoby, z którymi na potrzeby książki autor przeprowadził wywiady, to: Janusz Palikot, Joanna Senyszyn, Tomasz Żukowski, Marek Balicki, Jerzy Krzyszpień, Tomasz Piątek, Jerzy Urban, Jakub Majmurek, Magdalena Środa, Artur Zawisza, Agnieszka Zakrzewicz, Katarzyna Nadana-Sokołowska, Adam Cicho, Jarosław Klebaniuk oraz Stanisław Obirek.

Nie tak dawno, a dokładnie dwa lata wcześniej, na rynku pojawiła się podobna do tej książka, również redaktora Szumlewicza, zawierająca intymne rozmowy na temat ateizmu z również szerokim spektrum postaci, i odniosła sukces. Czy tym razem będzie tak samo? Trudno powiedzieć, bo prasa mniej o niej pisze ale wreszcie pojawiło się w przestrzeni publicznej coś, co przez wielu ludzi było nie do pomyślenia, czyli krytyka papieża, a dokładniej krytyka papieża-Polaka. (Racjonalista.pl oraz lewica.pl objęły swoim patronatem tę książkę.)

Wśród rozmówców Piotra Szumlewicza mamy istną mieszankę postaci polskiego życia publicznego dzięki czemu czytelnicy mogą się zapoznać z opiniami na temat Jana Pawła II oraz jego działalności, pochodzącymi od przedstawicieli różnych wyznań i światopoglądów — od polityków, od naukowców, oraz od przedstawicieli świata dziennikarskiego.

W naszym społeczeństwie obserwujemy głód sukcesu, w momencie kiedy jakiś rodak osiąga sukces na arenie międzynarodowej staje się on idolem większości narodu, niezależnie od tego, co robi i co mówi — najważniejsze, że osiągnął sukces i jest znany. Tak samo jest z naszymi sportowcami, którzy w zależności od wyników albo pojawiają się na ustach wszystkich Polaków, albo znikają z przestrzeni publicznej. Autor pisze o tym ciekawie we wstępie zatytułowanym „Koniec złudzeń". 

Kogo tak naprawdę można nazwać autorytetem, a kto w rzeczywistości jest despotą i idolem tłumów? Rozmówcy Szumlewicza ukazują jednego z głównych winowajców rozbuchanego kultu papieskiego — polskie media, które doprowadziły do blokady wszelkiej krytyki i ukrywania większości takich działań papieża, które mógłby zostać po bliższym przyjrzeniu się uznane za niegodne autorytetu, na jaki tego papieża wykreowano. Już za życia JP2 — czy to z radia, czy z telewizji — słyszeliśmy, jaki był wielki, doskonały, jaką to osiągnął mądrość w każdej dziedzinie nauki i życia — genialny poeta, bojownik o pokój, mąż stanu, najmądrzejszy filozof… i można by tak wymieniać bez końca. Każdy z rozmówców prezentuje tu własną obserwację niedoskonałości tego obrazu idola wykreowanego przez polskie media. 

Dla mnie szczególnie ciekawa była rozmowa ze Stanisławem Obirkiem zatytułowana „Janusowe oblicze pontyfikatu Jana Pawła II". Polski teolog, dziennikarz oraz były jezuita, przedstawia nam papieża jako "złotego cielca polskiego Kościoła" oraz „wiejskiego proboszcza", odkrywając całkowitą niewrażliwość papieża na problemy kobiet we współczesnym świecie. Chodzi tu głównie o stosowanie przez JP2 twardego, rygorystycznego podejścia do takich kwestii jak aborcja i antykoncepcja. Nie bez znaczenia jest również zapatrzenie Wojtyły w sukces medialny amerykańskich kościołów, które budowały poparcie poprzez organizację wielkich widowisk para-liturgicznych, przesyconych agresywną retoryką pro-life. Właśnie wspomniane zapatrzenie w amerykańskie wzorce wpłynęło na jego decyzję o organizacji dużej liczby papieskich pielgrzymek do wszystkich możliwych państw świata.

Stanisław Obirek mówi również na ile ten pontyfikat wpłynął na jego własną decyzję o rozstaniu z kapłaństwem oraz o działaniach papieża mających na celu jak największą centralizację władzy kościelnej w Watykanie. Dla tych, których ciekawią kulisy watykańskiej władzy w czasach pontyfikatu Jana Pawła II, prawdziwą ucztą będą rozmowy z Agnieszką Zakrzewicz oraz z Arturem Zawiszą.

Pierwsza rozmowa krąży wokół funduszy watykańskich, a dokładniej: skąd je pozyskiwano oraz jakie afery toczyły się wokół ludzi i banków związanych z KRK. Agnieszka Zakrzewicz opowiada o historii IOR-u i Banco Ambrosiano oraz o ludziach, którzy — robiąc różne przekręty finansowe — zdobywali ogromne ilości pieniędzy (np. Paul Marcinkus oraz Robert Calvi). Są to fakty mało znane dla większej części katolików. A przecież powinny być znane, ponieważ historia pieniędzy przepływających przez Watykan i wszystkiego, co jest z nimi związane, nadawałaby się idealnie na powieść sensacyjną roku - morderstwa, porwania, przekręty, i mafia.

Rozmowa z Arturem Zawiszą dotyczy ewangelizacji Ameryki Łacińskiej. Poznajemy w niej historię kontaktów JP2 z krwawymi rządami tego kontynentu, których było tak dużo, że wymienię tylko te, które mnie osobiście najbardziej oburzyły. Powinny one pokazać ludziom, że nie istnieje coś takiego jak humanitarny Karol Wojtyła:

• Spotkania z przedstawicielami argentyńskiej junty wojskowej, która dostała od Kościoła akceptację dla przewrotu i okrutnych metod działania, stosowanych wobec ludności cywilnej i przeciwników politycznych. Nawet po obaleniu dyktatury, kiedy oskarżano Kościół i jego biskupów o czynny udział w prześladowaniu Argentyńczyków w imię walki o chrześcijańską cywilizację, papież milczał oraz odmówił spotkania z Matkami z Plaza de Mayo, które poszukiwały swoich zaginionych dzieci.
• Sprawa salwadorskiego biskupa Oscara Romero, zastrzelonego przez prawicowe szwadrony śmierci, nominowanego do pokojowej nagrody Nobla, który w opinii wielu księży powinien zostać beatyfikowany. Papież nie wyraził na beatyfikację zgody, a śmierć Romero nazwał „oddaną w imię ideologii i instrumentalnie okrojonej Ewangelii". Było to wielkim ciosem dla milionów mieszkańców Wenezueli, którzy oczekiwali potępienia zbrodni, a nie ofiary. Romero był człowiekiem, który poświęcił się pomocy ubogiej części ludności i bronienia jej przed władzą oraz zamożnymi właścicielami ziemskimi. Dokumentował także zbrodnicze działania wojska, policji i prawicowych bojówek. W roku 1979 próbował przedstawić papieżowi swą dokumentację na specjalnej audiencji, jednak Jan Paweł II nie chciał na te dokumenty nawet spojrzeć.

Marek Balicki, były minister zdrowia mówi w rozmowie z Szumlewiczem o podejściu papieża do spraw takich, jak in vitro, aborcja i antykoncepcja, które doprowadziło do cierpień i śmierci wielu ludzi. JP2 twierdził, że techniki sztucznego zapłodnienia są nie do przyjęcia, ponieważ umieszcza się prokreację poza funkcją rodzicielską, osobową i biologiczną ojca i matki. Pogląd ten jest oczywiście sprzeczny z współczesną wiedzą o rozwoju człowieka — życie seksualne nie służy tylko do prokreacji, ale również do wzmacniania związków. Poglądy papieża na temat antykoncepcji, a w szczególności prezerwatyw, były i są bardzo szkodliwe. Tę rozmowę dobrze podsumowuje zdanie: "Jeżeli mamy odnosić się do pojęcia „cywilizacji śmierci", to należy mówić o niej także w kontekście poglądów papieża na stosowanie prezerwatyw".

Z rozmowy z Magdaleną Środą możemy poznać wnikliwiej filozofię papieża na podstawie papieskich encyklik takich, jak na przykład Veritatis splendor, w której JP2 mówi wyraźnie, że nie ma zbawienia poza katolicyzmem, oraz że w sprawach etyki nie może być dialogu z przedstawicielami innych wyznań i z ateistami. Analizując przemyślenia papieża zawarte w tej encyklice, zauważamy przede wszystkim kilka charakterystycznych cech, takich jak zamknięcie się Kościoła na głosy innych ludzi oraz zniewolenie wiernych wobec biskupów, bez których pomocy człowiek przecież nie osiągnie zbawienia.

Ciekawych rozmów jest tu oczywiście znacznie więcej i poruszają ważne kwestie, stosunek Jana Pawła II do takich spraw jak  nowy feminizm czy pedofilia w Kościele. Ciekawa książka, która już wywołała wiele fascynujących dyskusji.  Warto również zapoznać się z materiałami video i artykułami, pochodzącymi z różnych dyskusji na temat tej książki, ponieważ można dowiedzieć się z nich wielu rzeczy, które nie znalazły się w samej książce.

Polecam!

Comment on this article..   See comments (50)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word

Michał Michałowski Członek warszawskiego oddziału PSR, aktywny działacz Ruchu Palikota, studiuje informatykę.  Number of texts in service: 3  Show other texts of this author  Newest author's article: Gatunkowy pacyfizm