Wahhabizm ucieleśnia współcześnie (choć w innym stylu i według innego modelu funkcjonowania) rolę jaką w Średniowieczu i wczesnym Renesansie spełniał papieski Rzym wobec chrześcijaństwa, będąc zarazem totalnym autorytetem moralnym, absolutną wyrocznią w sprawach wiary, moralności, jurystyki i zagadnień polityczno-społecznych, szafarzem odpustów, centralą nawracania świata na jedynie słuszną wiarę i ..… najważniejszym bankierem cywilizacji „białego człowieka".

Niektórzy obserwatorzy i komentatorzy oraz znawcy problemu — na kanwie ostatnich wydarzeń w Afryce płn. (głównie w Egipcie, Libii i Tunezji) i silnej legitymacji jaką w demokratycznych wyborach uzyskały ugrupowania islamistów — wyrażają nadzieję, iż demokracja obłaskawi owych fundamentalistów, stępi ich ortodoksję i niejako zwesternizuje ich. Obala owe nadzieje sytuacja w dzisiejszej Turcji. Kraj ów ześlizguje się — na co zwracają uwagę miejscowi przeciwnicy islamizmu — powoli w stronę państwa soft-islamistycznego (partia AKP premiera R.T.Erdogan systematycznie opanowuje — w demokratyczny oczywiście sposób — kolejne sfery życia publicznego, zaprowadzając systematycznie i konsekwentnie islamskie, czyli religijne, porządki ^{[ 12 ]}).

Arabista i znawca islamu, Holender J.J.G.Jansen w końcu XX wieku zauważył w swym znaczącym tekście (Podwójna natura fundamentalizmu islamskiego) , że to niekonsekwencja Zachodu, jego poparcie dla skompromitowanych i skorumpowanych reżimów przez dekady spowodowały poniekąd eksplozję idei islamistycznych i uzyskanie przez fundamentalistów znaczenia politycznego i społecznego w krajach muzułmańskich. Elity pro-zachodnie, intelektualiści liberalni i postępowi byli w ramach ustępstw na rzecz fundamentalistów przez ww. reżimy eliminowani czy deprecjonowani (jako rekompensata dla trwania i pozornych, nieformalnych porozumień reżimów wojskowych z fundamentalistami) ^{[ 13 ]}.

Moim zdaniem jest to tylko część prawdy. Należy zwrócić uwagę na szerszy kontekst religijnego, w formie purytańskiej i często ekstremistycznej, odrodzenia różnych religii, zwłaszcza monoteistycznych. Fundamentalizm i takie też postawy, tudzież interpretacja zjawisk zachodzących we współcześnie w świecie, obserwować można również w chrześcijaństwie, judaizmie czy hinduizmie. To problem szerszy, ważki dla przyszłości współczesnego świata.

Adekwatną oceną postaw i mentalności poruszanych w niniejszym tekście, to sąd egipskiego pisarza i intelektualisty, jednego z najbardziej znanych w świecie literatów piszących po arabsku, Alaa al-Aswany’ego: "Islamiści to prawicowcy z przedpotopowymi poglądami na społeczeństwo, ale spór z nimi można i należy toczyć w ramach demokracji" ^{[ 14 ]}- mówi Egipcjanin. Tylko czy rządzący jakimkolwiek krajem muzułmańskim islamiści — co może się ziścić niezwykle prędko, na naszych oczach, biorąc efekty rewolucji w świece arabskim AD 2011 — zechcą tolerować i przestrzegać zasady demokracji, wolności osobistych obywateli (zwłaszcza oinnym światopoglądzie i przekonaniach), przyjmować za coś normalnego krytykę i przeciwstawne opinie. Ja mam osobiście spore wątpliwości.

Za cały komentarz i podsumowanie niech posłuży mniemanie egipskiego fundamentalisty, teoretyka doktryny Bractwa Muzułmańskiego, powieszonego za ekstremizm i podżeganie do rebelii przez reżim G. Abd-el Nasera dr. Sayyeda Qutba (1906-66): "La budd li-'l-islam anjahkun" — co oznacza po polsku: nieuchronnie zapanuje islam. Nic dodać , nic ująć.

Comment on this article..   See comments (2)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word

Radosław S. Czarnecki Doktor religioznawstwa. Publikował m.in. w "Przeglądzie Religioznawczym", "Res Humanie", "Dziś", ma na koncie ponad 130 publikacji. Wykształcenie - przyroda/geografia, filozofia/religioznawstwo, studium podyplomowe z etyki i religioznawstwa. Wieloletni członek Polskiego Towarzystwa Religioznawczego. Mieszka we Wrocławiu.  Number of texts in service: 129  Show other texts of this author  Newest author's article: Return Pana Boga