Kulminacyjnym aktem rzymskiej działalności Lotara była Konstytucja Rzymska (Constitutio Romana) wydana 11 listopada 824 r. Konstytucja była najwyższym wzlotem frankijskiej kontroli papieży. Postanawiała m.in., że zwykli obywatele powinni być sądzeni wedle odpowiedniego prawa świeckiego (rzymskiego, salickiego lub longobardzkiego); aby okiełznać administrację papieską, ustanawiała komisję kontrolną złożoną z delegata cesarza i legata papieskiego, która ma składać cesarzowi coroczne sprawozdania; przywróciła dawną tradycję, zgodnie z którą wybór papieża był sprawą zarówno ludu rzymskiego, jak i duchowieństwa; przed konsekracją wybrany papież powinien złożyć przysięgę posłuszeństwa cesarzowi na ręce jego legata.

Kampania wojskowa Lotara z 844 r. przeciwko papieżowi Sergiuszowi II była więc egzekwowaniem Konstytucji Rzymskiej z 824 r., pod którą podpisał się papież Eugeniusz II, a którą papież Sergiusz II postanowił obalić.

Antypapież Anastazy

Znany dziś jako Anastazy Bibliotekarz, wpisywany na listę antypapieży. Był związany z synem Lotara, cesarzem Ludwikiem II i jako kandydat frakcji procesarskiej, która nie zatwierdziła początkowo wyboru papieża Benedykta III, objął swoją funkcję pomimo ciążącej nań ekskomuniki.

Film Wortmanna przedstawia go jako esencję zła: oprawcę sierot i intryganta posuwającego się do mordu, szykującego się na urząd papieski w następstwie gasnącego Sergiusza.

Historyczny Anastazy faktycznie był człowiekiem chorym na władzę i był zamieszany w szereg spisków i skandalów, niemniej jednak wiadomo o nim również, że był człowiekiem nadprzeciętnie wykształconym i zdolnym. Papież Leon widział w Anastazym groźnego konkurenta i zorganizował cztery synody, które go ekskomunikowały, wyklęły i zdegradowały (850, 853).

Po śmierci Leona IV i unieważnieniu elekcji Benedykta, Anastazy siłą zajął Lateran i wtrącił Benedykta do więzienia. Nakazał pościąganie z portalu bazyliki św. Piotra obrazów, które przedstawiały synody, które go potępiły. Ponieważ jednak pousuwał przy okazji jakieś „święte obrazy" Zbawiciela i Najświętszej Panienki, w Rzymie wybuchły rozruchy, które na trzy dni pogrążyły miasto w anarchii.

Anastazy znów został zdegradowany i odszedł w cień. Swoją wiedzę potrafił jednak przekuć w oręż, a swoje więzienie — klasztor Santa Maria na Zatybrzu — w swój pałac (został później mianowany opatem tegoż przybytku). Następcy Benedykta uznali umiejętności wyklętego Anastazego, który awansował na wysokiego doradcę papieskiego odpowiedzialnego za sprawy bizantyjskie. Wiadomo, że mając dostęp do archiwów papieskich wyczyścił je z obciążających go dokumentów.

Na początku pontyfikatu Hadriana II, w 868 r., Anastazy został wplątany w największy swój skandal: jego brat zgwałcił a następnie zamordował córkę i żonę papieża, a Anastazy odpowiedział za współudział w zbrodni. Po roku jednak papież ogłosił koniec żałoby i przywrócił do pełni łask Anastasiusa. Wszelako warto pamiętać, że wedle historyków życiorys tego papieża pisał ...sam Anastasius.

W filmie dodatkowo obciąża się go zemstą na Joannie: po jej śmierci, będąc autorem najważniejszego źródła o pontyfikatach papieży: Liber Pontificalis, pominął celowo papieżycę i skazał ją na zapomnienie. Byłaby to zapewne najgorsza jego zbrodnia, gdyby ją popełnił. Współcześni badacze uznają, że to jednak nie on był autorem tej księgi. Co najwyżej tylko biografie Mikołaja I i Hadriana II są jego autorstwa.

*

Jak widać, całkiem sporo tych sprostowań i uzupełnień historycznych do filmu o papieżycy. Pomimo jednak tego przekaz historyczny filmu uważam za ciekawy i wartościowy, a przede wszystkim rozniecający zainteresowanie tą barwną epoką w historii papiestwa: jesteśmy wszak u progu sławetnej pornokracji, czyli „rządów kurtyzan w Watykanie". Chciałbym, aby ktoś to kreatywnie zekranizował, abym mógł napisać dalsze uzupełnienia a może i sprostowania, pokazujące, że nie było żadnej pornokracji, że to tylko mizoginiczna czarna legenda wymierzona w słabych „ojców świętych" i silne nieświęte matki...

A tytuł? Jeśli ktoś nie lubi historii ani legend, powinien obejrzeć Papieżycę dla tej sceny w której biskupi toczą „naukowy" spór z Jej Świątobliwością w tytułowym przedmiocie: o niekorzystnym wpływie nauczania kobiet na wielkość ich łon.

See other sites: Jej Świątobliwość

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Egipt - matka świata Wolność i podwójne standardy

Comment on this article..   See comments (5)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word

Mariusz Agnosiewicz Redaktor naczelny Racjonalisty, założyciel PSR, prezes Fundacji Wolnej Myśli. Autor książek Kościół a faszyzm (2009), Heretyckie dziedzictwo Europy (2011), trylogii Kryminalne dzieje papiestwa: Tom I (2011), Tom II (2012), Zapomniane dzieje Polski (2014).  Private site  Number of texts in service: 952  Show other texts of this author  Number of translations: 5  Show translations of this author  Newest author's article: Oceanix. Koreańczycy chcą zbudować pierwsze pływające miasto