„Zburzyliśmy partyjny beton zlepiony smoleńską krwią" tak zaczął Janusz Palikot swoje wystąpienie na niedzielnym kongresie założycielskim nowej partii o nazwie Twój Ruch powstałej na bazie dotychczasowego ugrupowania parlamentarnego Ruch Palikota, posiadającego obecnie w Sejmie RP 38 posłów tworzących najbardziej pracowity, ale i najbardziej kontrowersyjny klub poselski. 

„ Spieprzyliście ten kraj" zarzucał politykom rządzącej koalicji Andrzej Celiński Przewodniczący Partii Demokratycznej deklarując swój współudział w rozwoju nowego ugrupowania, lecz na razie wstrzymując się od zasilenia szeregów nowej partii. 

Donośnie i zdecydowanie brzmiał głos posła Ryszarda Kalisza zapraszającego wszystkich do obywatelskiego działania w ramach koalicji Domu Wszystkich Polska by wspólnym działaniem przełamać konserwatywny przechył w polskiej polityce i osiągnąć sukces wyborczy w najbliższych wyborach do euro parlamentu. „Partia musi być dla obywateli, obywatele stanowią wspólnotę, wspólny dom…" bardzo emocjonalnie wzywał do zgodnego współdziałania różnych ludzi którzy chcą być razem i dlatego musza być wobec siebie lojalni. Było to wyraźną aluzją do sytuacji w koalicji Europa Plus, która na skutek procesu organizacyjnego przekształcenia się Ruchu Palikota związanego z przyjęciem nowych członków ze stowarzyszenia europosła Siwca i przyłączeniem dwóch niewielkich partii wchodzących w skład koalicji Europa plus faktycznie doprowadziła do wstrzymania działalności koalicji. 

Na odnotowanie zasługuje także wystąpienie posła Biedronia, który w niezwykle energetycznym przemówieniu potrafił nawiązać dialog z wypełnioną po brzegi ponad trzema tysiącami ludzi salą i wyzwolić wręcz histeryczna reakcję na wykrzykiwane przez siebie hasła. Wolość! ,Równość!, Praca!, Konstytucja jest naszą biblią! — to przewodnie hasła programu ogłoszonego na czterdziestu ośmiu stronach publikacji wręczanej wszystkim uczestnikom kongresu razem z dobrze pomyślaną i graficznie wyrazistą rysunkową wersja głównych postulatów programowych i znaną już wcześniej publikacją autorstwa Daniela Cohn-Bendita i Guya Verhofstadta „Dla Europy !" będącej manifestem rewolucji postnarodowej w Europie. 

Organizacja i przebieg kongresu potwierdziły sprawność organizacyjną działaczy Ruchu Palikota chociaż nie obyło się bez zabawnych wpadek występujących z przemówieniami członków nowego szesnastoosobowego zarządu partii, z których przynajmniej jedną można zaliczyć do całkowicie kompromitujących, a mianowicie przewodniczący jednej z partyjek wchodzących w skład nowego ugrupowania będący jednocześnie posłem klubu poselskiego Ruchu Palikota oświadczył bowiem wymieniając ważne wartości jakimi ma się kierować, że jednej z nich nie pamięta.

 Trudno jest oczywiście postawić zarzut nadużywania sloganów i haseł w wystąpieniach mówców odbywających się w tempie i ekspresji charakterystycznej dla programów rozrywkowych, ale takie jest signum temporis i formuła przyjęta przez organizatorów cieszy się wyraźną aprobatą przede wszystkim młodych zwolenników Palikota, podobnie jak nowa, pobudzająca do działania nazwa ugrupowania. 

W moim osobistym odczuciu dało się jednak zauważyć instrumentalne traktowanie głoszonych wartości szczególnie w zestawieniu lakonicznym, a nawet niejasnym opisem ich rozumienia w publikacji programowej, co stanie się zapewne przedmiotem dyskusji w ramach koalicji jeżeli nowy zarząd Twojego Ruchu nie zamierza pogrzebać inicjatywy koalicyjnej Europa Plus. Należałoby zatem otwarcie zadać pytanie czy Twój Ruch nadal pozostaje lojalnym uczestnikiem koalicji na dotychczasowych zasadach, chce renegocjować przyjęte ustalenia, czy też promować się samodzielnie pod nowo przyjętą nazwą? Odpowiedź na to pytanie jest odpowiedzią o realność konsolidacji centrolewicy i wspólny udział w najbliższych wyborach do euro parlamentu. Przedstawiony przez Twój Ruch program zawiera wprawdzie w przedostatnim zdaniu przyjętej deklaracji programowej zobowiązanie lojalności wobec koalicjantów, dotrzymania danego słowa i kierowania się zasadami honoru, ale praktyka dotychczasowa funkcjonowania Ruchu Palikota nie dostarczała przykładów na potwierdzenie tych zasad. Ufnie jednakże podchodząc do intencji Twojego Ruchu przyjrzyjmy się głównym założeniom przyjętej deklaracji.

„Każdy człowiek ma prawo żyć wedle własnych przekonań i dokonywać samodzielnych wyborów życiowych, o ile tylko nie korzysta ze swej wolności z krzywdą dla innych. Zadaniem państwa jest ochrona wolności obywateli i aktywne działanie na rzecz poszerzania realnych swobód osobistych i obywatelskich." Wolność jest zatem związana z autonomią jednostki i jej przekonań, a państwo ma powstrzymać się od działań podyktowanych ideologią bądź światopoglądem.

„Państwo musi traktować wszystkich obywateli jednakowo, stwarzając im możliwości realizowania swych celów życiowych.(...) musi z szacunkiem odnosić się do sytuacji grup mniejszościowych oraz aktywnie zwalczać przejawy dyskryminacji w życiu publicznym i społecznym." Dotyczyć to powinno nie tylko praw osobistych i politycznych, lecz także społecznych i ekonomicznych.

„Wspólne państwo bogatego swą różnorodnością narodu musi być państwem świeckim, rządzonym przez prawo, a nie arbitralną wolę polityków i urzędników. Tylko takie państwo może cieszyć się zaufaniem obywateli i tylko takie państwo może zdobyć się na to, by swoim obywatelom zaufać." Kierując się w stronę budowy zaufania społecznego autorzy deklaracji wyraźnie opowiadają się za państwem obywatelskim i budową więzi między takim państwem, a wolnymi obywatelami.

„Brak równych szans edukacyjnych oraz uczciwie opłacanej pracy jest poniżający dla godności człowieka i ogołaca go z jego praw." Stwierdzenie to zapowiada podejmowanie działań w kierunku efektywnego zmniejszenia skali bezrobocia w Polsce, chociaż bez podania chociażby przybliżonych metod jakie mogłyby prowadzić do osiągnięcia założonego celu.

Deklaracja zawiera wyraźne odcięcie się od neoliberalnej zasady nieingerowania państwa w gospodarkę i przekonania o zbawiennym działaniu „niewidzialnej ręki rynku" na rozwój ekonomiczny kraju. (...) chcemy by państwo aktywnie korzystało z dostępnych mu instrumentów polityki ekonomicznej." Prywatyzacja nie jest uważana za remedium na złe zarządzanie, a wzrost PKB nie oznacza bogacenia się wszystkich obywateli. Poprawy wymaga polityka gospodarcza, jej wizja i rola państwa w doprowadzeniu do przełomu rozwojowego — podobnie jak jakość kształcenia „...od przedszkola do doktoratu."

„Słabe zbiurokratyzowane państwo, korupcja i niekompetencja upartyjnionych urzędników sprawiają, że modernizacja Polski dokonuje się zbyt wolno. Jej motorem są dotacje unijne, niestety nie zawsze wydawane w sposób optymalny." Twój Ruch chce przyjmować zachodnioeuropejskie rozwiązania prawne w gospodarce i pogłębiać integrację europejską wspierając ruch zjednoczeniowy m.in. poprzez przyjęcie wspólnej waluty europejskiej.

Rozwinięcie zasygnalizowanych w deklaracji spraw w obszernym opracowaniu zawierającym tezy programowe może prowokować jednak do zadawania większej ilości pytań niż znalezienia odpowiedzi szczególnie w sprawach gospodarczych wymagających odrębnego omówienia. Tytułem przykładu jedynie można przytoczyć rozważania dotyczące strategii rozwoju gospodarczego. O ile można zgodzić się z oceną niewłaściwego wykorzystywania środków unijnych o tyle rozważania poświęcone nowemu ładowi gospodarczemu w spółkach skarbu państwa zawierające pomieszanie kwestii efektywności gospodarczej, właściwej kontroli, wykluczenia dyskryminacji we władzach spółek, przymiotów i wymagań wobec kadry kierowniczej sprawia wrażenie chaotycznej i nieprzemyślanej konstrukcji.

Niewątpliwie ciekawie wyglądają znane już wcześniej rozważania dotyczące emerytury obywatelskiej, chociaż autorzy nie odnieśli się do wskazania trybu i sposobu jej praktycznego wprowadzenia ograniczając się jedynie do stwierdzenia o konieczności poszanowania praw nabytych.

W zakresie ochrony zdrowia zaleca się zastąpienie NFZ konkurującymi ze sobą kasami chorych, a do operowania składką zdrowotną dopuszczenie prywatnych podmiotów, weryfikacje koszyka świadczeń medycznych i upowszechnienie dodatkowych dobrowolnych ubezpieczeń zdrowotnych. Spowoduje to zapewne znaczne kontrowersje wśród koalicjantów Europy Plus, którzy będą musieli uzgodnić stanowiska w przynajmniej podstawowych kwestiach programowych ważnych dla elektoratu i członków poszczególnych ugrupowań. Rozbieżności dotyczyć bowiem będą z pewnością poza gospodarką, proponowanych zmian w strukturze administracyjnej kraju (likwidacja powiatów, urzędów wojewódzkich) jak i wymiaru sprawiedliwości wobec przedstawienia sensacyjnej tezy o odejściu od zasady legalizmu na rzecz zasady oportunizmu..." w konsekwencji umożliwienie prokuratorom zaniechania ścigania sprawcy czynu zabronionego jeśli z uwagi na kontekst ogólnospołeczny nie zachodzi potrzeba skazania sprawcy." Wyjaśnienia wymaga nawet sposób rozumienia i kolejność przypisywana podstawowym prawom obywatelskim za które Twój Ruch uznaje wolność, równość i pracę. Wartości te mają się realizować w poszanowaniu prywatności, dostępności in vitro, umożliwieniem legalnego delektowania się marihuaną , walce z nierównościami wynikającymi z ustanowionego prawa, a w zakresie dotyczącym pracy poprzez zmiany w ruchu związkowym, pozycji i zadań działaczy związkowych nie wyłączając ich udziału w organach spółek i zasad ich wynagradzania.

Kłopot koalicji związany z brakiem konsultacji przyjmowanych przez Ruch Palikota dokumentów stanowiących intelektualną bazę odświeżonego organizmu politycznego może odbić się na kondycji i sposobie działania koalicji i dlatego przyszłość całej centrolewicowej inicjatywy może zostać zagrożona, a przecież przyszłość ma należeć do wszystkich jej uczestników.

Comment on this article..   See comments (29)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word

Mirosław Woroniecki Adwokat, specjalista prawa gospodarczego, cywilnego i prawa karnego gospodarczego, historyk doktryn politycznych i prawnych, doradca organizacji pozarządowych. Przewodniczący Rady Stowarzyszenia Dom Wszystkich Polska  Number of texts in service: 52  Show other texts of this author  Newest author's article: Dwie lewice