Wedle niektórych lamów buddyjskich nawet podziemna kraina hinduizmu Patala jest w istocie piękną krainą, lepszą nawet od Nieba, z tej już choćby racji, że tu zamieszkuje wielki mędrzec Narada. Swoją drogą jest rzeczą interesującą czy tylko na mocy przypadku nazwa tej krainy przypomina nazwę pałacu Dalajlamy w Lhasie (Potala).

Wspomniany już przez nas Budda Majtreja, ostatni z tzw. maniszi-buddów,także ma swoją cudowną niebiańską krainę, którą buddyści nazywają Tuszita; to stąd właśnie wyruszy, by pojawić się na ziemi u końca Czasu.

Buddyzm jednak tak naprawdę jest nauką o wyzwoleniu, dlatego nieraz, niejako na wyższych piętrach nauczania oprócz mających bajkowe cechy krain (choć i one nie są pozbawione wymiaru duchowego!) teksty powiadają o miejscach najwyższych i zawarowanych wyłącznie dla ascetów i bhikszu, czyli wyrzeczonych mnichów. I tak jednym z 10 buddyjskich niebios jest Dhjanaloka, przy czym trzeba pamiętać, że cząstka „dhjana" oznacza „medytacja". Zupełnie zaś dla nas niezwykłym będzie jedno z „niebios", gdzie żyją arhatowie i buddowie wyzwoleni od ponownych wcieleń. To Arupa-loka, czyli… świat bezkształtu! Tu widać wyraźny rys szkół konsekwentnie wyrażających ideał wyzwolonego od wszelkich uwarunkowań arhata i najgłębszej istoty świata zwanej sunjata (trudno przetłumaczalny termin, u nas oddawany słowem „pustka", co jednak ma w naszym pojmowaniu negatywne konotacje). Można więc zapytać: w końcu jakiż sens mają buddyjskie raje i cudowne krainy jak Śambhala, jeśli ideałem jest całkowite wyzwolenie się z więzów świata — nirwana? Na ten temat trochę sugestii już padło, czas postawić kropkę nad „i". Buddyzm zaadaptował stare mity, zamiast je odrzucić pozostawił je, ale nadał im nowe znaczenia. Powiada się przecież, że droga wewnętrzna i droga zewnętrzna są w istocie tym samym! Na zewnątrz — dróg do cudownej krainy strzegą dzikie bestie i górskie bezdroża, w drodze wewnętrznej, w praktyce duchowej, gdy medytujący zwraca się w głąb swej jaźni — czyhają nań niebezpieczeństwa złudzenia, lęku, zwątpienia. Ale gdy osiąga się, jak to powiada się w buddyzmie, "wewnętrzną krainę" wszystkie przeszkody zostają pokonane, i pojawia się wiedza, wolność i szczęście. Jednym słowem kraina Śambhala i wszystkie doń podobne cudowne krainy są symbolem „krainy wewnętrznej", stanu pełni, oświecenia, ostatecznej mądrości. Jak powiadał pewien rabbi z Palestyny „królestwo boże jest w was"…

Literatura:
1. W. Bockenheim, S. Bednarek, J. Jastrzębski, „Encyklopedia Nowej Ery", Wrocław 1996.
2. James George „Szukając Szambali, w: "Smok Wadżry" (periodyk buddyjski pod. red. J. Sieradzana) nr 33/34 1991.
3. Stanisław Godziński „W kręgu lamajskich legend i mitów", Warszawa 1981.
4. J. Knappert „Mitologia Indii", Poznań 1996.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Pranie mózgu po tybetańsku Przyjazny feudalizm. Mit Tybetu

Comment on this article..   See comments (4)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word