Mimo tego zwalczanie i ośmieszanie tego mitu uważam za jeszcze gorszą toksynę. Ośmiesza bowiem zarazem wszelkie poszukiwania, odkrycia i hipotezy, które podważają ugruntowaną lecz spróchniałą teorię o tym, że w 966 zeszliśmy z drzew. A z drugiej strony oddaje to pole głównie szarlatanom, którzy mogą się kierować celami politycznymi w popularyzacji swoich mitów.

Skutki mogą być takie, jak walka z teorią ewolucji. Wasze ośmieszanie nie sprawi, że da się utrzymać stare narracje, które są niczym innym, jak efektem sprawnej polityki historycznej naszych przodków. Nie bronicie historii, bronicie pewną opowieść, która się rozleci nawet bez udziału polskich historyków, zaczynają w nią uderzać także i odkrycia zagranicznych badaczy. Tak jak z darwinizmu tępionego przez zawodowych moralistów wykluły się miazmaty antymoralnego darwinizmu społecznego, tak dziedzina badania naszych korzeni nie zatrzyma się wcale na roku 966, lecz może się oprzeć na narracji, która de facto odrzuci naszą kulturę.

Uważam, że byłoby to szkodliwe, ponieważ nasza kultura to wytwór bardzo długiej ewolucji kulturowej. Mimo tego, wskutek jałowej walki z wielkolechitami, podejście ewolucyjne do kultury przez wytresowane zastępy antylechitów traktowane jest jako wspieranie narracji o Wielkiej Lechii — tylko dlatego, że idzie dalej niż 966 rok. Chyba jako pierwszy zrekapitulowałem w języku polskim kluczową publikację z magazynu „Science" o odkryciach spod Tollense — i nawet to wpisywano w Wielką Lechię. Hałaśliwe zwalczanie tego konceptu doprowadzi do tego, że wszystkie poważne odkrycia sprzed 966, będą uznawane przez „opinię internetową" za wzmocnienie Wielkiej Lechii, choć koncept ten, który ubiera się w szaty krytyczne, nie ma wiele wspólnego z krytyczną historiografią.

Dodam wreszcie, że tak jak dziś Wielka Lechia zwalczana jest przez wszystkie opcje polityczne, tak jest to szkodliwe także dla wszystkich opcji politycznych.

Dla narodowców: Jeśli Polska została stworzona przez Rzym, oznacza to całkowitą supremację pierwiastka religijnego nad narodowym. Jeśli przed chrztem byliśmy jedynie dzikimi barbarzyńcami, to znaczy, że w cywilizację wprowadzili nas niemieccy duchowni, którzy przynieśli nam etykę z Judei a kulturę z pogańskiego Rzymu, oznacza to, że nie mamy zbyt mocnych podstaw do wiary, że to my możemy nadawać kierunek cywilizacji.

Dla mainstreamowej prawicy: Wyjście z polskimi korzeniami poza łacińskie kroniki nie podmyje podstaw naszej kultury, przeciwnie, umocni je, nie obali kościoła, lecz da mu mocniejszą legitymację kulturową. Katolicyzm to nie tylko dziedzictwo rzymsko-judejskie, ale indo-europejskie. Katolicyzm wyparł starą kulturę przedchrześcijańską, ale jednocześnie bardzo wiele jej wchłonął. Polski katolicyzm zawiera nie tylko dziedzictwo chrześcijańskie, ale i przedchrześcijańskie. W dzisiejszej zsekularyzowanej Europie mogą to być atuty.

Dla lewicy: Lewica zanika w Polsce, ponieważ nie potrafi być polska, z kolonialnej marksistowskiej przedzierzgnęła się w postkolonialną brukselską. Lewica odrodzi się tylko wówczas, gdy zacznie rozumieć polski lud i polską kulturę. Polityka demonizowania polskiej historii jest najlepszą oznaką, że lewica Polski nie rozumie. Możecie dalej kreować awangardową kulturę sarmacką na kulturowy zaścianek, możecie dalej nawijać na uszy turbolechickie strachy na Lachy, ale to droga do nikąd. Im głębiej sięgamy naszymi korzeniami, tym większy widzimy nasz związek z innymi kulturami. Perspektywa ta nie gwarantuje wprawdzie, że będziemy grzecznie godzić się na wszystkie wytyczne z Berlina czy Brukseli, lecz z pewnością skutecznie rozpuszcza ksenofobię i zaściankowość.

Wracając do początku. Racjonalizm jako pewna postawa i formacja intelektualna, by mógł odgrywać istotną rolę społeczną, musi być bardziej kreatywny, otwarty i odważny intelektualnie. Tylko w ten sposób zdoła odróżnić się i wnieść coś ponad zwykły akademizm. Nie tyle powinien być rzecznikiem prawdy, co jej badaczem. Powinien rozwijać nowe horyzonty, formułować nowe hipotezy, poszerzać wyobraźnię.

Racjonalizm wnieść może wiele do zmiany kultury dyskusji w Polsce, która od lat dryfuje ku kompromitowaniu, ośmieszaniu oraz karykaturowaniu przeciwnych czy po prostu nielubianych poglądów i tez. Mniej sarkazmu i retorycznego efekciarstwa, więcej argumentów i słuchania oponentów — to jest klimat generujący realny a nie pozorowany ruch myśli.

Comment on this article..   See comments (28)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word

Mariusz Agnosiewicz Redaktor naczelny Racjonalisty, założyciel PSR, prezes Fundacji Wolnej Myśli. Autor książek Kościół a faszyzm (2009), Heretyckie dziedzictwo Europy (2011), trylogii Kryminalne dzieje papiestwa: Tom I (2011), Tom II (2012), Zapomniane dzieje Polski (2014).  Private site  Number of texts in service: 952  Show other texts of this author  Number of translations: 5  Show translations of this author  Newest author's article: Oceanix. Koreańczycy chcą zbudować pierwsze pływające miasto