10. Jako chybioną należy uznać argumentację TK uzasadniającą zgodność odmawiania modlitwy w szkole i wieszania krzyży z zasadą o rozdziale, wolnością sumienia i wyznania, neutralnością państwa oraz art. 13 ustawy o systemie oświaty. Dla zasady rozdziału, świeckości i neutralności państwa nie ma istotnego znaczenia, czy wieszanie krzyży i modlitwa ma charakter obligatoryjny czy dobrowolny. Jest to z tymi zasadami sprzeczne. Jakie znaczenie ma takt czy delikatność nauczyciela niewierzącego, kiedy zmusza się go do uczestnictwa w modlitwie.

TK podzielił opinię Rzecznika, że § 12 rozporządzenia MEN nie ma bezpośredniego zakotwiczenia w art. 12 ustawy o systemie oświaty, ale przyjął, że ma swe źródło w art. 13 tejże ustawy mówiącym o podtrzymywaniu tożsamości narodowej i religijnej uczniów. Jest to zupełnie chybiona interpretacja.

Podtrzymywanie tożsamości religijnej dotyczy bowiem uczniów, którzy nie pobierają nauki religii w szkole, a w grupach międzyszkolnych. Chodzi tu o mniejszości religijne, nie mające wymaganej liczby uczniów w klasie. Art. 13 nie może regulować spraw związanych z nauką religii w szkole, bo to czyni art. 12. Przecież nauczanie religii w szkole jest wystarczające dla podtrzymywania tożsamości religijnej uczniów.

Ponieważ TK powołuje się w swym orzeczeniu na demokratyczne państwa Europy, na miejscu będzie przytoczenie niedawnego, bo wydanego 26 IX 1990 orzeczenia szwajcarskiego Trybunału Federalnego, które uznało wieszanie krzyży w salach lekcyjnych za sprzeczne z neutralnością wyznaniową państwa, a tym samym i szkoły, określoną przez Konstytucję Federalną.

11. Reasumując, należy stwierdzić, że osnowa orzeczenia TK pozostaje w sprzeczności z konstytucyjną zasadą rozdziału Kościoła i państwa, świeckim, neutralnym charakterem państwa oraz narusza wolność sumienia i wyznania, zasadę równouprawnienia obywateli, prawo do milczenia. Zgodzić się należy z poglądem wyrażonym w zdaniu odrębnym sędziego TK, że orzeczenie zaakceptowało nadanie państwu cech państwa wyznaniowego.

Trybunał, wydając orzeczenie w sprawie nauczania religii, przejął na siebie funkcje ustawodawcy. Organy ustawodawcze, Sejm i Senat zmieniały wielokrotnie konstytucję i ustawę o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, nie zmieniły jednak przepisów o rozdziale, o świeckim, neutralnym charakterze państwa, o równouprawnieniu obywateli bez względu na wyznanie, nie uchyliły prawa do milczenia. Zmienił je, nie mając po temu uprawnień, Trybunał Konstytucyjny. Z bezstronnego interpretatora obwiązującego prawa, przekształcił się w ustawodawcę, zmieniającego prawo. Jest to zła prognoza dla przyszłości demokratycznego państwa prawnego w Polsce.

Państwo i Prawo, nr 8/93, s.109-115

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Sytuacja prawna szkolnego nauczania religii Wprowadzenie religii do szkół: Glosa do OTK'91

Comment on this article..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word