|
Chcesz wiedzieć więcej? Zamów dobrą książkę. Propozycje Racjonalisty: | | |
|
|
|
|
« People, quotes Bóg jest komunistą. Nobel dla Fo Author of this text: Dawid Ropuszyński
Ich
czystość była nieskalana, a jednak wszystkie psy w mieście na nich szczekały. Psy bowiem szczekają
na to, co im się dziwnym zdaje.
Lun-heng
Wang Cz'ung, filozof chiński
„Ależ
to śmierć literatury", „35 lat rządów socjaldemokratów doprowadziło
Szwedów do zdziecinnienia", „Na jakim świecie przyszło mi żyć, jeżeli
już błaznom Nobla przyznają", „To błazen, a nie pisarz" — to tylko
niektóre reakcje „L' Osservatore Romano", Silvio Berlusconi’ego,
Gustawa Herlinga-Grudzińskiego i przedstawicieli włoskiej prawicy na wieść o przyznaniu literackiej nagrody Nobla za rok 1997 Dario Fo.
Ogólnie
jednak myślący świat literacki zareagował z entuzjazmem. Jako pierwsi
gratulacje laureatowi złożyli Gabriel Garcia Marqez i Umberto Eco, jedni z najwybitniejszych pisarzy XX stulecia.
Dario
Fo, raz już nominowany do literackiego Nobla w 1975 roku, urodził się w 1925
roku we Włoszech. Skończył studia na wydziale architektury, ale został
pisarzem, felietonistą i aktorem. Zadebiutował w 1953 roku, lecz zauważono go
dopiero po opublikowaniu komedii „Anioły nie grają we flipper" (1959). 10
lat później powstało jego największe dzieło — „Misterio Buffo" -
opowiadające o synu biednego cieśli, którego bardzo doświadczyła historia. W książce tej można dostrzec nawiązania i aluzje do Jezusa z Nazaretu. Po
opublikowaniu książki krzyk podniósł Watykan, który zażądał jej
ocenzurowania ze względu na szarganie największych świętości chrześcijaństwa.
Utwory
Fo były jeszcze wielokrotnie cenzurowane. Ostatnio w 1994 roku poddano cenzurze
książkę pt. „Sex? Dziękuję, troszeczkę spróbuję". Noblistą
interesowała się również policja, która zmusiła go do zejścia do
podziemia. Wtedy też, wraz z żoną, założył nieoficjalny teatr objazdowy. Również
ta działalność Fo spotkała się z dezaprobatą policji, która wyrzucała go z teatrów, a prokuratura ciągała go po sądach w sprawach o zniesławienie. W 1974 aresztowano pisarza za recytowanie wiersza pt. „Wojny narodu w Chile", a dwaj fanatyczni przeciwnicy podłożyli bomby w jego domu.
Dario
Fo porusza w swych utworach bardzo drażliwe tematy i dlatego jego twórczość w pewnych kręgach orbitujących wokół Watykanu spotyka się z obrzydzeniem.
Swoją twórczością naraził się rządzącym niegdyś we Włoszech chadekom, a także prawicy Berlusconiego i Kościołowi katolickiemu, który uważa dzieła
Noblisty za herezje raniące uczucia religijne, w dodatku propagujące
niemoralne (sic!) treści, tak przecież nieobecne w katolickiej Italii. Fo często
pisze o nadużyciach księży i Watykanu, o ich nałogach i krzywdach, jakie
wyrządzili i wyrządzają. Atakuje także satanistów, rewizjonistów,
syndykalistów i, co może dziwić, bo Fo ma wyraźnie lewicowe poglądy,
komunistów przede wszystkim za hipokryzję i egoizm. Fo jest swego rodzaju „kler-asilem"
próbującym oczyszczać świat z, delikatnie mówiąc, ludzi o troszkę
zwichrowanym poczuciu dobra i zła.
Dario
Fo był mile zaskoczony przyznaniem mu nagrody, o której otrzymaniu dowiedział
się od dwóch dziennikarzy lewicowego dziennika włoskiego „La Reppublica",
którzy przejechali przed samochodem pisarza z wielkim transparentem „Dario
zdobyłeś Nobla". Zaskoczony był również syn Noblisty, który w wywiadzie
dla tegoż dziennika stwierdził, że jeśli jego ojciec zdobył Nobla, to jest
to dowód na to, że Bóg istnieje i jest komunistą.
Dla
Fo jest to szczególne wyróżnienie, ponieważ Akademia nagrodziła nie tylko
pisarza, ale i aktora, czyli zarówno słowo pisane, jak i mówione. Jest to
Nobel dla człowieka wytrwałego ideologicznie, odważnego, konsekwentnego i społecznie
zaangażowanego literata, a jest to szczególnie ważne, gdyż Fo uważa, że
sztuka nie ma prawa być apolityczna, a artysta nie ma prawa być poza społeczeństwem,
musi bowiem walczyć z niesprawiedliwością, stawać po stronie słabszych i upokarzanych. Dzieła Noblisty tłumaczone są na niemal wszystkie języki i wystawiane na największych scenach świata, a sam Fo stawiany jest przez niektórych
obok najwybitniejszych pisarzy XX stulecia.
„Literacka
nagroda Nobla za rok 1997 została przyznana Włochowi, Dario Fo, który zgodnie z tradycją średniowiecznych błaznów biczuje władzę i rehabilituje godność
upokarzanych" — głosi uzasadnienie Akademii. Pięć lat po wręczeniu
nagrody uzasadnienie jest jak najbardziej aktualne. Trzeba nam więcej takich
„błaznów".
Korzystałem z artykułów prasowych „NIE" oraz "Gazety Wyborczej".
« People, quotes (Published: 23-08-2002 Last change: 16-06-2005)
Dawid Ropuszyński Publikował m.in. w: Dziś, Fakty i Mity, Forum Klubowe. Brał udział w Światowym Kongresie Humanistycznym w Noordwijkerhout i w Światowej Konferencji Int'l Humanist and Ethical Youth Organisation w Utrechcie. Działacz społeczny, członek Polskiego Stowarzyszenia Wolnomyślicieli. Nauczyciel języka angielskiego. Number of texts in service: 21 Show other texts of this author Newest author's article: Napoleon a Kościół | All rights reserved. Copyrights belongs to author and/or Racjonalista.pl portal. No part of the content may be copied, reproducted nor use in any form without copyright holder's consent. Any breach of these rights is subject to Polish and international law.page 1836 |
|