Edukacja

Edukacja dziewcząt, jak już wspomniano, stanowiła motyw przewodni prac Wollstonecraft, która uważała, że główny obywatelski obowiązek kobiet to wychowywanie dzieci. Aby mogły go spełnić, muszą jednak posiadać prawa ^{[ 28 ]} i być wykształcone ^{[ 29 ]}. Nawoływała w nich, by kobiety porzucały salonowe nauki i koncentrowały się na rozwijaniu intelektu, cnót moralnych, a także zadbały o rozwój fizyczny. Problem kształcenia postrzegała w kategoriach całościowej zmiany społecznej, dlatego w rozdziale dwunastym traktatu: „Wołania o prawa kobiety" upominała się o reformę systemu edukacji. Powoływała się w swoich analizach na autorytet Greków, by w harmonii rozwijać tak ducha, jak i ciało ^{[ 30 ]}. Przywoływała Sokratesa jako wzór nauczyciela ^{[ 31 ]}. Pisała dzieci (tak chłopców, jak i dziewczynki) należy zachęcać do poznawania świata i formułowania własnych opinii. Szczególny nacisk kładła na to, by racjonalność nie była kobiecie obca, by stawała się mentalnie, finansowo i emocjonalnie niezależną jednostką ^{[ 32 ]}. Postulowała, by szkoły stały się koedukacyjne. Wówczas to dzieci będą się poznawać i zaprzyjaźniać ^{[ 33 ]}.

Kilka uwag na koniec

Czy zatem w osiemnastowiecznym traktacie filozoficzno — społecznym można odnaleźć aktualne postulaty? Cóż, wiele z tez Wollstonecraft wciąż wartych jest rozważenia przez pryzmat XXI wieku. Choćby takie jak: przeciwstawianie się poniżaniu kobiet, wskazywanie na ich nierówność w przestrzeni prywatnej i publicznej, czy też nierówną sytuację kobiet na rynku pracy. Filozofka wskazywała, że edukacja dziewczynek ograniczała się do „tresowania" ich w byciu miłymi, ładnymi i usłużnymi. W konsekwencji prowadziło to do nieumiejętności samodzielnego krytycznego myślenia i ślepego podążania za wzorcami kulturowymi, tradycją, kanonami piękna i innymi schematami. Przypominała, że kobieta jest jednostką i należą się jej prawa przynależne jednostce. Jest więc najpierw obywatelką, a dopiero potem - jeśli tego pragnie — żoną czy matką. Co więcej, kwestia kobiet, to nie tylko sprawa kobiet, to sprawa całego społeczeństwa. Społeczeństwo zyska, gdy kobietę przestanie traktować się jako dziecko, które wymaga nieustającej opieki i ochrony, czy też osoby, która nie jest w stanie podejmować samodzielnych decyzji.

Bibliografia:

1. Falco M. J. (red.): „Feminist Interpretations of Mary Wollstonecraft", The Pennsylvania State University Press, University Park, Pennsylvania 1996.
2. Johnson P. A.: „On Wollstonecraft", University of Dayton, Wadsworth Thomson Learning, 2000.
3. Lorch J.: „Mary Wollstonecraft. The Making of a Radical Feminist", Berg, New York, Oxford, Munich 1990.
4. Rousseau J. J.: „Emil", tłum W. Hurski, PWN, Warszawa 1955
5. Sapiro V.: „A Vindication of Political Virtue. The Political Theory of Mary Wollstonecraft", The University of Chicago Press, Chicago & London 1992.
6. Stafford W.: „English Feminists and Their Opponents in the 1790s. Unsex'd and Proper Females", Manchester University Press, Manchester and New York 2002.
7. Wollstonecraft M.: „A Vindication of the Rights of Woman. An Authoritative Text Backgrounds and Contexts Criticism", Lynch D. S. (red.), University of Toronto, W. W. Norton & Company, New York, London 2009.
8. Wollstonecraft M.: „Wołanie o prawa kobiety", tłum. praca zbiorowa, Wydawnictwo Mamania, Warszawa 2011.

Źródła elektroniczne

1. Todd J.: „Mary Wollstonecraft: A 'Speculative and Dissenting Spirit" Źródło: BBC History, http://www.bbc.co.uk/history/british/empire_seapower/wollstonecraft_01.shtml,
2011-07-24.
2. Stanford Encyclopedia of Philosophy: „Mary Wollstonecraft": Źródło:, http://plato.stanford.edu/entries/wollstonecraft/, 2011-07-24.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Tajemnicza przemiana Mord w Oslo, multikulturalizm, masoni i inni

Comment on this article..   See comments (5)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word

Patrycja Walter Absolwentka filozofii i nauk politycznych UAM. Współpracuje z Aletta Institute for Women's History w Amsterdamie.  Private site  Number of texts in service: 13  Show other texts of this author  Newest author's article: Harriet Taylor Mill – Nie tylko żona i matka