Artykuł 1

Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej i Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny stwierdzają, że uzgodnili projekt zmiany ustawy z dnia 4 lipca 1991 r. o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (Dz. U. Nr 66, poz. 287, Nr 95, poz.425, z 1993 r. Nr 7, poz. 34, z 1994 r. Nr 1, poz. 3, z 1997 r. Nr 28, poz. 153 i Nr 90, poz. 557 oraz z 1998 r. Nr 59, poz. 375 i Nr 106, poz. 668) w brzmieniu określonym w załączniku do niniejszej umowy.

Artykuł 2

Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej przedłoży Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy, o którym mowa w art. 1 w najbliższym możliwym terminie.

Umowę niniejszą sporządzono w Warszawie dnia ..............................…… 2002 r., w dwóch egzemplarzach. Na dowód czego Pełnomocnicy Układających się Stron podpisali niniejszą umowę i opatrzyli ją pieczęciami.

Za Radę Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej           Za Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny

......... ...........................................................           .....................................................................

*

- Projekt ­(04.03.02)

USTAWA

z dnia .....................…… 2002 r.

o zmianie ustawy o stosunku Państwa

do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Art. 1.

W ustawie z dnia 4 lipca 1991 r. o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (Dz. U. Nr 66, poz. 287, Nr 95, poz. 425, z 1993 r. Nr 7, poz. 34, z 1994 r. Nr 1, poz. 3, z 1997 r. Nr 28, poz. 153 i Nr 90, poz. 557 oraz z 1998 r. Nr 59, poz. 375 i Nr 106, poz: 668) wprowadza się następujące zmiany:

.. .:..

1) w art. 4 dodaje się ust. 2a i 2b w brzmieniu:

"2a. Zmiana ustawy wymaga, z zastrzeżeniem ust. 2b, uzgodnienia ze Świętym Soborem Biskupów.

2b. Zmiana art. 13, art. 40 — 41, art. 46 — 50, art. 52a ustawy wymaga uprzedniej opinii Świętego Soboru Biskupów.".

2) art. 7 otrzymuje brzmienie:

„Art. 7. Minister właściwy do spraw wyznań religijnych na wniosek Świętego Soboru Biskupów może nadać, w drodze rozporządzenia, osobowość prawną innym jednostkom organizacyjnym Kościoła, mając na względzie potrzeby Kościoła, a także bezpieczeństwo obrotu prawnego.".

3) art. 13 otrzymuje brzmienie:

„Art.13.1. Organizowanie procesji, pielgrzymki lub innej formy kultu religijnego, zwanej dalej "pielgrzymką", na drogach publicznych wymaga uzgodnienia, w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego, z właściwymi organami administracji publicznej.

2. Wniosek o uzgodnienie terminu i trasy pielgrzymki jej organizator składa do wojewody, właściwego ze względu na miejsce jej rozpoczęcia, na 30 dni przed rozpoczęciem pielgrzymki, jeżeli odbywać się ona będzie na terenie jednego województwa i na 45 dni przed rozpoczęciem pielgrzymki w innych przypadkach.

1. Wojewoda, o którym mowa w ust. 2, przekazuje wniosek właściwym organom zarządzającym ruchem na drogach publicznych.

2. O wyniku uzgodnień, o których mowa w ust. 3, wojewoda powiadamia organizatora.

3. Przepisów ust. 1-4 nie stosuje się do konduktów pogrzebowych odbywających się stosownie do miejscowego zwyczaju.".

4) w art. 17 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania na wniosek Świętego Soboru Biskupów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres uprawnień i obowiązków, o których mowa w ust. 1, z uwzględnieniem przepisów ustawy Karta Nauczyciela.".

5) w art. 26 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania oraz minister właściwy do spraw zdrowia — na podstawie porozumienia zawartego ze Świętym Soborem Biskupów ­ określi, w drodze rozporządzenia, sposób zapewnienia wykonania prawa, o którym mowa w ust. 1, uwzględniając w szczególności potrzeby religijne osób należących do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, w tym uczestnictwo w nabożeństwach, spotkaniach o charakterze wychowawczo-religijnym z osobami duchownymi i świeckimi oraz udział w rekolekcjach.".

6) w art. 48a ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. Minister właściwy do spraw wyznań religijnych — na podstawie porozumienia zawartego z Prawosławnym Metropolitą Warszawskim i Całej Polski — określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy tryb postępowania regulacyjnego oraz wynagrodzenie dla członków Komisji, zadań jej współprzewodniczących i sposobu prowadzenia i protokołowania rozpraw, orzekania i nadawania klauzul wykonalności orzeczeniom i ugodom oraz sposób zapewniający właściwą sprawność i wysoki poziom działania Komisji.".

7) w art. 48a dodaje się ust. 5a w brzmieniu:

„5a. Nieruchomości, o których mowa w ust. 5, do czasu zakończenia postępowania regulacyjnego, nie mogą być przez Skarb Państwa, państwowe osoby prawne, jednostki samorządu terytorialnego i samorządowe osoby prawne zbyte lub trwale obciążone." .

8) art. 48e otrzymuje brzmienie:

"Art. 48e. 1. Na wniosek Kościoła lub jego osób prawnych wojewoda albo organy

jednostek samorządu terytorialnego w zakresie swoich właściwości mogą nieodpłatnie przekazać Kościołowi lub jego osobom prawnym, w drodze decyzji administracyjnej, własność nieruchomości lub jej części:

1) jeżeli jest ona niezbędna do sprawowania kultu religijnego lub działalności kościelnych osób prawnych w zakresie charytatywno-opiekuńczym lub oświatowo-wychowawczym,

2) w celu utworzenia lub powiększenia gospodarstwa rolnego parafii działających na Ziemiach Zachodnich i Północnych, o powierzchni do 15 ha użytków rolnych łącznie dla jednej parafii.

2.Przekazanie nieruchomości lub jej części ujętej w ewidencji Agencji Mienia Wojskowego lub będącej we władaniu Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa wymaga uprzedniej zgody prezesa właściwej agencji, zaś przekazanie nieruchomości lub jej części będącej w zarządzie Lasów Państwowych - zgody właściwego nadleśniczego.

3. Przekazanie nieruchomości lub jej części będącej we władaniu państwowej osoby prawnej nie wymienionej w ust. 2 lub samorządowej osoby prawnej wymaga zgody jej właściwego organu.

4. Przepis art. 46 ust. 4 stosuje się odpowiednio.".

Art. 2.

1. Wnioski kościelnych osób prawnych o przywrócenie lub przekazanie własności nieruchomości lub ich części, określone w art. 47 ust. 1, art. 48a i art. 48e ust. 1 ustawy nowelizowanej w art. 1 mogą być zgłaszane w terminie 2 lat od dnia wejścia w życie ustawy. Roszczenia nie zgłoszone w tym terminie wygasają.

2. Podlegają rozpatrzeniu wnioski, o których mowa w ust. 1, złożone i nie rozpatrzone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Art. 3.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

UZASADNIENIE

Proponowane nowe zapisy w art. 4 ustawy z dnia 4 lipca 1991 r. o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (Dz. U. Nr 66, poz. 287, Nr 95, poz. 425, z 1993 r. Nr 7, poz. 34, z 1994 r. Nr 1, poz. 3, z 1997 r. Nr 28, poz. 153 i Nr 90, poz. 557 oraz z 1998 r. Nr 59, poz. 375 i Nr 106, poz. 668), zwanej w dalszej części uzasadnienia ustawą, dotyczące określenia trybu zmian ustawy są konsekwencją zastosowania regulacji zawartych w art. 25 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Przyjęte w pkt. 1 projektu ustawy zróżnicowanie trybu wprowadzania zmian do ustawy przewiduje określenie tych przepisów ustawy, których nowelizację poprzedza zawarcie uzgodnienia między stronami oraz tych, które wymagają jedynie opinii Kościoła.

Analogiczne do proponowanego w projekcie ustawy wprowadzenie dwóch trybów procedowania w kwestiach nowelizacji przepisów z zakresu stosunków Państwa z Polskim Autokefalicznym Kościołem Prawosławnym jest w praktyce stosowane w odniesieniu do stosunków Państwa z Kościołem Katolickim, którego status prawny w Państwie reguluje Konkordat między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską oraz ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego. Ewentualna zmiana przepisów Konkordatu wymaga zmiany umowy międzynarodowej zaś zmianę przepisów ustawy (co dotyczy jej części nie objętej treścią Konkordatu) wprowadza się po zasięgnięciu opinii Kościoła, czyli bez potrzeby zawierania umowy.

Projektowane w ustawie zróżnicowanie trybu wprowadzenia zmian ustawy jest w pełni zgodne z dyspozycją art. 25 ust.5 Konstytucji przewidującą wymóg zawarcia umowy państwowo-kościelnej. Opinie bowiem — określone dla spraw wymienionych w art. 1 p. 2b projektu ustawy są poprzedzone zawartą umową w tej sprawie.

Podkreślić ponadto należy, że proponowane rozwiązanie uwzględnia zasadę równouprawnienia kościołów i związków wyznaniowych określoną w art. 25 ust.l Konstytucji oraz zasadę autonomii i wzajemnej niezależności Państwa i kościołów „każdego w swoim zakresie", o której mowa w art. 25 ust.3 Konstytucji R.P.

Respektując w/w zasady Konstytucji i uznając, że przepisy wymienione w proponowanym art. 4 ust. 2b ustawy nie regulują zagadnień tożsamych z zagadnieniami uregulowanymi w Konkordacie w odniesieniu do Kościoła Katolickiego — proponuje się, aby zmiany tych przepisów wymagały jedynie opinii właściwego organu Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, zwanego dalej Kościołem.

W pozostałych przypadkach zmiana ustawy wymagać będzie uzgodnienia ze Świętym Soborem Biskupów Kościoła. [...]

*

Analogiczne projekty przedstawiono niektórym innym kościołom nierzymskokatolickim. Spotkały się one jednak z krytyką zainteresowanych i zostały w praktyce zarzucone.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Rejestracja Kościoła i związku wyznaniowego Statut Kościoła / związku wyznaniowego (wzór)

Comment on this article..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word

Paweł Borecki Doktor habilitowany, pracownik Katedry Prawa Wyznaniowego Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalność naukowa: prawo wyznaniowe. Autor artykułów i książek z zakresu prawa wyznaniowego.  Number of texts in service: 47  Show other texts of this author  Newest author's article: Państwo laickie w świetle dorobku współczesnego konstytucjonalizmu europejskiego