Chrystianizacja Gazy. Znana nam jest zapewne miejscowość w Autonomii Palestyńskiej z ciągłych krwawych sporów żydowsko-arabskich. Przypomnijmy więc okoliczności kiedy Gaza stała się chrześcijańską: "W roku 400 Gaza miała 8 świątyń, spośród których największą czcią otaczano tzw. Marneion — świątynię Zeusa Marnasa. W całym mieście liczono zaledwie 200 chrześcijan, poganie czuli się tak pewni siebie, że nie dopuszczali chrześcijan do piastowania urzędów. Również okoliczne wsie wyznawały politeizm nie wyłączając nawet tych, które stanowiły własność kościoła. Zdarzyło się, że pogańscy chłopi ciężko poturbowali pewnego kleryka z Gazy, który wybrał się do wsi kościelnych w celu ściągania czynszu. Oczywiście hierarchia kościelna uważała, że taka sytuacja jest nie do zniesienia, i nie szczędziła starań, aby spowodować interwencję władzy państwowej. W roku 401 sprawę rozpatrywał osobiście cesarz. Arkadiusz — zapewne pod wpływem Antemiosa — poprzestał na wydaniu rozkazu zamknięcia świątyń Gazy i zabronił także funkcjonowania miejscowej wyroczni, ale nie zechciał zburzyć budynków sakralnych mimo nalegań biskupa. (...) Niebawem jednak biskupom udało się za pośrednictwem zaufanego eunucha i cesarzowej Eudoksji skłonić Arkadiusza do zmiany postanowienia i wydania nakazu zburzenia świątyń. Wykonanie tego postanowienia wymagało użycia poważnych sił wojskowych, które przez 10 dni walczyły na ulicach Gazy z tłumami pogan. Marneion spalono i zburzono doszczętnie, miejscowy zaś biskup kazał wybrukować ulice kamieniami z sanktuarium uważanymi przez ludność za święte. Czyn ten miał sprawić poganom większy ból aniżeli zniszczenie świątyni. Przeszukiwano mieszkania za posągami bogów, znalezione zaś wizerunki rzucano w błoto. Jednakże mieszkańcy Gazy jeszcze przez długi czas trwali w pogaństwie uchylając się od przyjęcia chrztu". ^{[ 11 ]} W efekcie tych okrutnych misji ewangelizacyjnych mieszkańcy Gazy z radością powitali religię Mahometa niedługo potem.

Egipt. W Egipcie Kościół chrześcijański nosi nazwę koptyjskiego. Nie trudno zgadnąć, że jego twórca — Szenute (od roku 388 opat Białego Klasztoru w pobliżu wsi Atripe w powiecie Szmin) — był pogromcą pogaństwa. „Nieustannie podsycał on nienawiść ludu do pogan — "Hellenów", za pomocą kazań i pism. Pochwalał sprawiedliwość królów i wodzów, którzy burzyli świątynie i obalali posągi bogów. Nawoływał do bojkotu pogan. Własnoręcznie burzył świątynie, przywłaszczał ich skarby i zachęcał wieśniaków do pójścia jego śladem. Proces wytoczony mu z tego powodu nie odbył się, gdyż nie dopuściły do niego tłumy chrześcijańskich chłopów, które zalały miasto Antinoupolis, gdzie miał wyrokować sąd. Sukcesy swe w walce z pogaństwem zawdzięczał Szenute przede wszystkim pomocy mnichów" ^{[ 12 ]}. Relacja chrześcijańska podaje nam, że ok. roku 530 na skutek gorących modłów biskupa koptyjskiego Mojżesza runęło pięć pogańskich świątyń w okolicy Abydos w górnym Egipcie. Mnie się jednak zdaje, że swe modły ów biskup wznosił przy pomocy kilofa lub armii mnichów.

Aleksandria. "Z zamiłowania do środków gwałtownych słynęli biskupi aleksandryjscy. Od czasu św. Atanazego utrzymywali oni swego rodzaju bojówki liczące setki uzbrojonych w kije tzw. parabolanów, tj. ludzi, których oficjalnym zadaniem było przenoszenie chorych. Terroryzowali oni wszystkich, którzy narazili się głowie kościoła aleksandryjskiego. Ich dziełem było niszczenie świątyń pogańskich i pogromy żydów i heretyków" ^{[ 13 ]}. Biskup Teofil również zajmował się niszczeniem świątyń pogańskich lub zamienianiem ich w kościoły (np. dawna świątynia Dionizosa). Miał przy tym wiele humoru: urządzał bowiem parodiujące procesje, w których niesiono fragmenty wyposażenia niszczonych świątyń (dziś chrześcijanie nazywają to profanacją i ścigają jako obrazę uczuć religijnych). W 391r. zniszczył (przy pomocy topora) olbrzymi posąg boga Serapisa dłuta znanego artysty greckiego Bryaksisa (IV w. p.n.e.) ^{[ 14 ]}.

Słynnymi burzycielami pogańskich przybytków byli tacy kapłani jak Marek z Aretuzy czy Cyryl z Heliopolis, biskup Marceli przyczynił się do zniszczenia świątyni Zeusa z Apamei (Syria)

Pomimo tych akcji represyjnych szacuje się, że około roku 400 chrześcijanie stanowili jedynie 12-30% ludności państwa. Tym samym rządziła znaczna mniejszość, która terroryzowała większość. Musiał to być niewątpliwie ewenement. ^{[ 15 ]}

W 408 Honoriusz zakazał poganom sprawowania urzędów publicznych. W tym samym roku "wybuchły w Afryce zaburzenia, w czasie których poganie i donatyści niekiedy występowali wspólnie. Do poważnych rozruchów doszło przede wszystkim w mieście Calama (dzisiaj Guelma). Sprowokował je miejscowy biskup Possidius, znany z surowości, usiłując przeszkodzić procesji pogańskiej. Oburzeni politeiści, zapewne poparci przez donatystów, usiłowali podpalić bazylikę, splądrowali klasztor oraz składnicę, nad którą sprawowali pieczę diakoni, i zabili jednego mnicha; sam biskup ledwo uszedł z życiem. W rozruchach wzięły udział niższe warstwy społeczne, ale miejscowi kuriałowie ustosunkowali się do nich obojętnie lub nawet przychylnie, w każdym bądź razie nic nie zrobili, aby uspokoić tłum lub bronić biskupa i innych duchownych. Tym razem władze zareagowały bardzo energicznie. Przeprowadzenie procesu przeciwko uczestnikom rozruchu powierzono biskupom, przy czym kierownicza rola przypadła św. Augustynowi; mamy tu pierwszy w dziejach wypadek inkwizycji duchownej. Poza tym władze nakazały zburzyć świątynie i posągi w wielu miejscowościach oraz wyciąć święte gaje" ^{[ 16 ]}.

Teodozjusz II (401[408]-450) — Wschód

"Za Teodozjusza II, fanatyk Cyryl, z którego Kościół zrobił świętego, rozsrożył się przeciwko uczonej Hipatji, córce matematyka Teona, która została ukamienowana i rozszarpana przez motłoch (jak podaje Dziewulski — tłum mnichów — przyp.) na ulicach Aleksandrii (415)". ^{[ 17 ]} Hypatia była ostatnią wśród wielkich przedstawicieli neoplatonizmu. Została zaatakowana znienacka, zaciągnięta do kościoła, w którym ją rozebrano i odłamkami szkła pocięto na kawałki. Atakiem na uczoną pokierował kościelny dostojnik imieniem Piotr ^{[ 18 ]}.

W roku 418 cesarz nakazał spalić wszystkie pisma antychrześcijańskie. Dzięki takim akcjom nie dotrwało do naszych czasów niemalże nic z tej literatury. Zaginęły wszystkie dzieła Celsusa, Porfiriusza i in.

W 425 Teodozjusz wprowadził formalny zakaz pogańskiego kultu głowy państwa.

14.11.435r. cesarz zabronił składania wszelkich ofiar oraz zarządził ostateczne zburzenie istniejących świątyń i innych miejsc kultu pogańskiego i stawianie w ich miejsca krzyżów. Przywrócono karę śmierci za naruszenie praw antypogańskich.

Od 438r. w całym państwie zaczął obowiązywać tzw. Kodeks Teodozjański, wymierzony przeciwko poganom, ostatni jego przepis stanowił: „Rozkazujemy, by wszystkie świątynie — o ile istnieją jeszcze takie, co nie doznały szwanku — zostały zburzone na polecenie osobistości rządowych, a miejsca po świątyniach oczyszczone poprzez umieszczenie tam znaku szacownej religii chrześcijańskiej". W tym roku odstąpiono od kary śmierci dla pogan, gdyż nie można było jej stosować w praktyce z uwagi na rozmiary „przestępstw" pogańskich — „zuchwałość pogan wzrosła, składają oni ofiary w ustronnych miejscach, co ściągnęło już na państwo karę Boską w postaci nieurodzaju". Od tej pory stosowano wobec opornych kary cielesne i grzywny, choć jak zaznaczono: „zasługują oni na karę śmierci".

W 431 sobór powszechny w Efezie nakazał spalenie wszystkich dzieł Porfiriusza. Decyzję tę cesarz Teodozjusz powtórzył w roku 448.

Leon I (440-461) wygłosił mowę, w której stwierdził m. in., że gdyby winnych herezji nie karano śmiercią, prawa boskie i ludzkie doznałyby poważnej ujmy. „Kościół przyswajając sobie tę potworną doktrynę kazał przelewać strumienie krwi przez trzymających władzę świecką, aż do dnia, kiedy ta ostatnia, nazbyt późno oświecona, odmówiła służenia za narzędzie szałowi nienawiści teologicznych" ^{[ 19 ]}

„W połowie V wieku uwagę władz zwróciły na siebie częste wypadki włamywania się do grobowców oraz dokonywania ich rozbiórki w celu uzyskania materiałów budowlanych, przy czym sprawcami byli częstokroć duchowni chrześcijańscy. Chodziło niewątpliwie o grobowce pogańskie. W obronie ich wystąpił Walentynian III, który w roku 447 zagroził klerykom dopuszczającym się tego rodzaju przestępstw wydaleniem ze stanu duchownego i dożywotnim wygnaniem" ^{[ 20 ]}

Od 451r. każda ofiara pogańska zagrożona była karą śmierci i konfiskatą majątku.

Cesarz Justynian (527-565) skodyfikował prawo tak, że to narzucało chrystianizm, m.in. przez walkę z poganami, Żydami i heretykami. Stopniowo zaczęto utożsamiać władzę cesarską z ziemskim obrazem Królestwa Chrystusowego. Warto zaznaczyć, że Trybonian — prawnik, który nadzorował prace nad Kodyfikacją Justyniańską traktował chrześcijaństwo sceptycznie, nie ukrywał swych sympatii dla filozofii greckiej.

W roku 528 św. Benedykt z Nursji (ok. 480-547), opat, założyciel i twórca reguły zakonu benedyktynów, zniszczył świątynię Apollina, która stała w miejscu dzisiejszego Monte Cassino. Na jej miejscu wybudował kościół i klasztor. W 1964 został ogłoszony przez papieża Pawła VI patronem Europy.

W okresie panowania Tyberiusza II (578-582) pogaństwo uzyskało trochę więcej swobody. W związku z tym wybuchły na tym tle wielkie rozruchy motłochu chrześcijańskiego (ok. 580r.). Po tym jak doszło do kilku samosądów cesarz obiecał zmienić swój stosunek do pogan. Zaczęła się nowa fala terroru. "Dokonano nowych aresztowań w Syrii i Azji Mniejszej i więzienia stolicy napełniły się aresztowanymi. Z uwagi na wielką ilość oskarżonych senat zastosował skrócone postępowanie sądowe, wydając masowo wyroki śmierci. Skazanych rzucono dzikim bestiom na pożarcie, resztki zwłok zaś palono. Wśród nich było kilku duchownych chrześcijańskich (oskarżonych o sprzyjanie pogaństwu — przyp.). Szczególnie okrutną śmiercią zginął Anatolios. Najpierw go storturowano, następnie szarpały go zwierzęta, zwłoki zaś przybito do krzyża. Trupy przyjaciela Anatoliosa, Teodora, i jego syna, zmarłych na torturach, spalono. Procesy trwały jeszcze po wstąpieniu na tron następcy Tyberiusza, Maurycjusza. Niektórym z oskarżonych udało się udowodnić, że są oni wierzącymi chrześcijanami i w ten sposób uratować życie. Wydaje się zresztą, że skazano wtedy i stracono wielu niewinnych, gdyż chciano ukarać jak najwięcej obwinionych". ^{[ 21 ]} Czy możecie pojąć jak wielki to był paradoks, jak wielka zmiana w chrześcijaństwie?!

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Julian 'Apostata' Prawdziwy obraz prześladowań

See comments (2)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word

Mariusz Agnosiewicz Redaktor naczelny Racjonalisty, założyciel PSR, prezes Fundacji Wolnej Myśli. Autor książek Kościół a faszyzm (2009), Heretyckie dziedzictwo Europy (2011), trylogii Kryminalne dzieje papiestwa: Tom I (2011), Tom II (2012), Zapomniane dzieje Polski (2014).  Private site  Number of texts in service: 952  Show other texts of this author  Number of translations: 5  Show translations of this author  Newest author's article: Oceanix. Koreańczycy chcą zbudować pierwsze pływające miasto