Stwierdzenie późnej datacji modlitwy pańskiej nie jest aktem wiary, czy kolejnym z agnostycznych dogmatów. To jedynie hipoteza badawcza, która, jak dla mnie i na dzień dzisiejszy, jest najbardziej prawdopodobna wobec posiadanych informacji.

Rzetelność naukowca nakazuje, by wątpić jak najczęściej. Wątpię, więc myślę... Przystępując do badań nad rozwojem ewangelii należy zwątpić we wszystko co na ten temat napisano, wszystkie hipotezy traktować w równym stopniu poważnie. Zapomnieć o dwóch źródłach czy trzech notatnikach, by samemu z czystym umysłem wypracować najbardziej prawdopodobną tezę, zbieżną, bądź rozbieżną z oficjalnymi ustaleniami. Postawa taka pozwala na odkrycie rzeczy nowych w materii uznawanej za prześwietloną w każdym calu, dokonanie odkryć w świetle latarni, przywołanie tych cytatów, o których nikt wspomnieć nie raczy.

(Podobnie jest z opisem rzeczywistości. Chcąc poznać prawdę, lub przynajmniej jej odblaski, należy w pierwszym rzędzie zwątpić we wszystkie dostępne teorie bóstw, niebios, nieśmiertelności, reinkarnacji, walki złych i dobrych bogów itd., itp. Wymazać ze swej świadomości wszystkie naleciałości i mniejsze lub większe kłamstewka, którymi karmimy od dzieciństwa własne ego. Spojrzeć na świat w samotności i zapytać się: czym jest to, co mnie otacza, kim jestem i dlaczego jestem wyłącznie tym, kim jestem. Dlaczego całe życie miałbym ostrzegać świat z męskiego punktu widzenia, w ograniczonym zakresie doznań. Spojrzeć na świat i samemu spróbować poznać odpowiedź...)

W przypadku modlitwy pańskiej można sformułować dwie kontr-hipotezy:

a. chrześcijańską — jest ona dziełem boga/ półboga/ żydowskiego rabbiego (w zależności od sekciarskiej proweniencji autora) Jezusa, i stanowi kluczową modlitwę chrześcijaństwa. W takim wypadku warto zapytać, skoro to tak ważna modlitwa to czemu Łukasz i Mateusz podają odmienne jej wersje? Czemu Marek jej nie zna, Paweł ni razu nie zacytuje? Czemu trudno natrafić na je ślady w twórczości pierwszych chrześcijańskich autorów?

b. Griesbacha — wg tego autora Marek stanowi twórcze przetworzenie Mateusza i Łukasza (na co znajdzie się z kilka ciekawych argumentów ignorowanych przez fanów 2ST — Teorii Dwóch Źródeł), stąd też wzmianki, które u niego spotykamy nie stanowią podstawy dla stworzenia modlitwy, lecz na niej się opierają! Hipoteza trudna do obalenia, o ile więcej sensownych argumentów świadczy o tym, że Mt i Łk korzystali z jakiejś formy ew. Marka, o tyle trudniej dowieść, że wzmianki nawiązujące do ojcze nasz w Marku mają charakter pierwotny a nie deuteronomiczny, mimo wszystko można, a raczej wypadałoby, parę takich argumentów podać, abstrahując od szeregu wniosków przedstawionych na poprzednich stronach:

> Mateusz zestawia z sobą w niezbyt przemyślany sposób modlitwę pańską z prośbą o przebaczenie stad też można wysnuć wniosek, że cytuje marka a nie na odwrót.

> Dlaczego Marek opierając się na M.P. miałby zmieniać jej treść, zmieniając długi bądź grzechy na występki?

> Fragmenty, którymi miałby nawiązywać Marek znajdujemy również u Mt i Łk — Modlitwa w Getsemani, a więc teksty bazowe do stworzenia modlitwy mamy gotowe w samej ewangelii Mateusza, Marek więc nie może nawiązywać, skoro jego nawiązania znajdujemy w tekstach pierwotnych.

> W przypadku Marka w szeregu form albo przedstawia starsze wersje danej opowieści w stosunku do Mateusza (plucie w Genezaret) albo korzysta z tekstów źródłowych w stosunku do Quelle (m-q). Pytanie, dlaczego w tym przypadku miałoby być na odwrót? Autor Q albo korzysta z ew. marka, albo ze wspólnego z nim praźródła.

Podsumowując, przedstawiony tu materiał nie wyczerpuje wszelkich pytań związanych z modlitwą „pańską", (nie przedstawiałem rekonstrukcji tekstu ani też powiązań rytmicznych lub ich braku w tekście greckim ze względu na ich drugorzędne znaczenie), pozwala jednakże na przyjrzenie się „świętej krowie" chrześcijaństwa w nieco świeższy i bardziej racjonalny sposób.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Ojcostwo Józefa Święta rodzina

Comment on this article..   See comments (4)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word

Krzysztof Sykta Zajmuje się głównie biblistyką i religioznawstwem. Prowadzi stronę synopsa.pl. Skończył ekonomię, jest dyrektorem w izbie gospodarczej i redaktorem w Magazynie Przedsiębiorczości i Integracji Lokalnej IMPULS. Był redaktorem naczelnym ezinu Playback.pl  Private site  Number of texts in service: 102  Show other texts of this author  Newest author's article: Niezmienność Pisma