Anioł zwiastuje Jezusa pasterzom (2, 8n)

Podsumowując zauważymy, że i Łukasz poczynił postępy w jakości cudownych opowieści. Przede wszystkim zrezygnował z wątpliwego cudu uschnięcia drzewa figowego oraz nie odnotował porażek cudotwórczych w Nazarecie, dodał kilka innych, ładnych cudów oraz najważniejszy — drugie ożywienie człowieka.

Cuda u Jana

1. Rozpoczął od niebanalnego wyczynu — przemiany wody w wino pierwszej jakości (wyprodukował kilkaset litrów wina!) (2, 1n) — był to cud, którego dokonał bóg Dionizos (opisany przez Eurypidesa), a jak wiemy — zobacz tutaj — ewangelista Jan zaczerpnął z jego dziejów nie tylko to. Ale po co miałby Jan ściągać historię o winie do wyczynów Jezusa? Zdaje się, że cud ten jest zupełnie bezsensowny i niczego nie wnosi, ale tak być nie musi. Sądzę, iż tym sposobem chciał Jan ukazać, że Jezus jest pod każdym względem lepszy od Mojżesza. Oto czytamy w Księdze Wyjścia, że Jahwe dał Mojżeszowi zdolność zamiany wody w krew: "A jeśli ani tym dwiema znakom nie uwierzą i nie posłuchają głosu twego głosu twego: weź wodę rzeczną i wylej ją na suchą, a cokolwiek wyczerpiesz z rzeki, w krew się obróci." (4, 9). Był to jednocześnie najmocniejszy czar Mojżesza, którym miał przekonać innych o swojej mocy. Jan chciał, aby i Jezus miał zdolność do czegoś podobnego.

2. Uzdrowienie syna dostojnika z Kany — cud na odległość (4, 45n)

3. Uzdrowienie przy Owczej Sadzawce w szabat — na wezwanie (5, 1n)

4. Rozmnożenie chleba — jak u poprzedników

5. Chodzenie po wodzie — jak u poprzedników

6. Uzdrowienie ślepca: „[Jezus] plunął na ziemię a uczynił błoto z śliny i pomazał błotem oczy jego". Po tej kuracji ślepy odzyskał wzrok (9, 1n)

7. Cud wskrzeszenia jaki opisuje Jan znacznie przerasta podobne cuda u poprzedników: oto Jezus na wezwanie przywrócił do życia rozkładającego się już Łazarza (11, 38n)

8. Zmartwychwstanie — jak u poprzedników

Uderzająca jest u Jana redukcja liczby cudów. Widzimy oto znamienitą ewolucję: Jezus awansował z roli cudotwórcy, jakim był u synoptyków, jakich wielu było w onym czasie, do roli Boga, który nie musi podpierać swojej misji jedynie cudami, a te które czyni są wyjątkowej jakości (no może poza błotem ze śliny, cud w Kanie — również wątpliwej wartości dokonał Jezus dość niechętnie). Jan deklaruje tę przemianę w słowach, które wkłada Jezusowi: "Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam, szukacie mnie nie dlatego, że widzieliście cuda (...)" (6, 26). Praktycznie nie ma u Jana cudów „na dotyk" — słowa Jezusa kształtują rzeczywistość. Cuda na wezwanie nie mają już znamion praktyki uzdrowicielsko-cudotwórczo-szarlatańskiej, lecz są manifestacją boskości Jezusa. Jezus Janowy nigdy nie przemówiłby o swoich cudach jako o profesji, jak np. u Marka kiedy po dokonaniu uzdrowienia, dzieli się z uczniami spostrzeżeniem, że epilepsję najlepiej leczy się postem. Cuda u Jana są "jedynie ilustracją tez dogmatycznych", jak zauważa ks. E. Dąbrowski.

***

Na zakończenie warto przytoczyć kilka ciekawych myśli Deschnera o cudach biblijnych: "Niestosowne jest zżymanie się współczesnych katolików na «oczywistą przesadę» i «rażący brak taktu» w apokryfach, «zawierających zmyślenia niższego rzędu», które to sformułowanie pozwala zresztą domyślać się funkcjonowania zmyśleń wyższego rzędu. Poniektóre nowotestamentowe opowieści o cudach nie przedstawiają się jednak lepiej. Czy istnieje wielka różnica między cudami dokonującymi się dzięki pieluszkom i potowi Dzieciątka Jezus a takimi, których źródłami były chusty i fartuchy Pawła? Ot y c h o s t a t n i c hopowiada Biblia [zob. Dz 19, 11] (...) Dokonania apostołów w apokryfach również są kolosalne. Otóż Piotr gani Szymona za pośrednictwem oseska o niskim, męskim głosie. Mało tego: ów książę apostołów sprawia, że pies potrafi mówić. «Co rozkażesz mi uczynić, sługo niewypowiedzianie żywego Boga?» — pyta pies, ledwo go Piotr spuścił z łańcucha. A właściwie, dlaczegóż by nie? Przecież w Starym Testamencie Bóg każe przemówić osłowi [zob. Lb 22, 28]. Nawet tuńczyk już uwędzony i zawieszony na ramie okiennej, za sprawą Piotra powraca — żywy — do wody. Nic dziwnego, że nie brakowało chętnych do przyjęcia wiary chrześcijańskiej [zob. Actus Petri cum Simone, 15. 12. 13]. Wszystkie apokryfy — podkreślmy to jeszcze raz, powołując się na ich znawcę, pewnego teologa — były pisane «serio» i stanowiły «świadectwa wiary» [Michaelis]. Już samo to potwierdza, że wierzono podówczas we wszystko — nawet we wskrzeszenie uwędzonych tuńczyków" ^{[ 14 ]}...

Jak się później miało okazać, wyznawcy Jezusa zdeklasowali jego cuda zupełnie. "W samych tylko księgach cudów bawarskiego celu pielgrzymek, Inchenhofen, czytamy o 173 wskrzeszeniach, a więc o 173 osobach, które «powróciły do życia dzięki modlitwie i błaganiom kierowanym do wielkiego i świętego wybawcy, Wolfganga z gór». Akceptowali to również papieże. Wśród ponad stu cudów opisanych w XIII wieku dla potrzeb procesu kanonizacyjnego świętej Elżbiety, potem zaś zbadanych na dworze papieskim w Perugii przez trybunał złożony z najwyższych dostojników Kościoła i zaaprobowanych przez papieża, występuje dziewięć wskrzeszeń. Dlaczego nie wskrzesza się nikogo w dzisiejszym Kościele katolickim?" — pyta się Deschner ^{[ 15 ]}. Dziś cudów jak na lekarstwo, toteż Jan Paweł II obniżył świętym wymagania, odtąd dla błogosławieństwa wystarczy już tylko jeden „cud"...

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Czy katolicy potrzebują prawdziwej "rzezi niewiniątek"? Racjonalista.pl (PL)

Comment on this article..   See comments (10)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word

Mariusz Agnosiewicz Redaktor naczelny Racjonalisty, założyciel PSR, prezes Fundacji Wolnej Myśli. Autor książek Kościół a faszyzm (2009), Heretyckie dziedzictwo Europy (2011), trylogii Kryminalne dzieje papiestwa: Tom I (2011), Tom II (2012), Zapomniane dzieje Polski (2014).  Private site  Number of texts in service: 952  Show other texts of this author  Number of translations: 5  Show translations of this author  Newest author's article: Oceanix. Koreańczycy chcą zbudować pierwsze pływające miasto