Przed przybliżeniem argumentacji należy zaznaczyć, że zwolennicy legalizacji eutanazji wcale nie optują za nieograniczonym do niej dostępem, bowiem „legalizacja eutanazji w wyjątkowych i obłożonych surowymi warunkami przypadkach wydaje się moralną i cywilizacyjną koniecznością. Jako legalna, może ona dotyczyć naprawdę znikomej liczby osób, wielokrotnie mniejszej, niż to faktycznie teraz ma miejsce (choćby ze względu na oczywisty wymóg jasnej świadomości chorego), i dlatego ważne jest, by nowe regulacje prawne obejmowały wszystkie moralnie drażliwe procedury intensywnej terapii, medycyny bólu oraz (przede wszystkim) opieki paliatywnej" ^{[ 13 ]}. Jednocześnie wyrażają nadzieję, że „legalizacja eutanazji powinna czynić ją czymś wyjątkowym i rzadkim, a prawo jej dotyczące, zintegrowane z całokształtem przepisów odnoszących się do postępowania z umierającymi, powinno przyczyniać się do ograniczenia częstości stosowania eutanazji oraz zwalczania innych niedobrych zjawisk. Przepisy te powinny ograniczać przypadkowe i niesprawiedliwe różnice w postępowaniu z chorymi, a więc w jakiś sposób je standaryzować, a przede wszystkim poddawać kontroli wszystkie drażliwe procedury, z eutanazją włącznie" ^{[ 14 ]}.

Kwestia pierwsza dotyczy aspektu finansowego. Ludzie będący w długoterminowej śpiączce, o rokowaniach raczej mizernych na wybudzenie, są podtrzymywani przy życiu dzięki aparaturze, której funkcjonowanie kosztuje wiele państwowych pieniędzy. Te same pieniądze w międzyczasie mogłyby być przeznaczone na ratowanie osób, o których wiadomo z większym prawdopodobieństwem, że będą żyły, a tak „ładuje się" środki na kogoś będącego, mówiąc potocznie, „roślinką", zaś „prawo do życia nie może stawać się ubezwłasnowolnieniem człowieka w obliczu jego własnej śmierci…" ^{[ 15 ]}.

Kwestia kolejna odnosi się do problemu eutanazyjnego podziemia, które rozpatrywane być musi w wymiarze kryminalnym. Jak widać na przykładzie Polski, całkowity zakaz eutanazji wcale nie powoduje, że owo podziemie jest niszczone, a wręcz przeciwnie ono rozwija się. Warto, tak jak to miało miejsce w przypadku prostytucji i aborcji, po pewnymi restrykcyjnymi warunkami dopuścić eutanazję, a będzie to miało pozytywne skutki zmniejszania przestępczości w tym zakresie.

Następny argument, formułowany w duchu liberalizmu głosi, iż wolność i indywidualność są wartościami nadrzędnymi, więc decyzje w sprawie własnego życia, zdrowia i ciała to ścisła prywatność jednostki i mają one wynikać ze „spontanicznego urzeczywistnienia naszych pragnień, jeśli tylko uwolnieni zostaniemy od strachu i nieszczęścia" ^{[ 16 ]}. Dodatkowo dochodzi do tego fakt, że ludzie na „łożu śmierci" "z czasem mają już dosyć poświęceń, jakich wymaga opieka nad nimi, że sami będąc umierającymi, naprawdę nie chcą już być ciężarem dla innych i męczyć się z nimi pospołu, pamiętając, jak to było, gdy sami musieli się kimś opiekować" ^{[ 17 ]}.

Wobec tej polaryzacji stanowisk rozsądnym wydaje się stanowisko umiarkowane, które akceptuje eutanazję, ale pod ściśle określonymi warunkami uniemożliwiającymi dostęp do niej osobom niepożądanym lub o złych intencjach. Warto jeszcze na koniec dodać, iż ułomnością argumentacji katolickiej jest to, że często jest ona teologiczna, a co za tym idzie - abstrakcyjna, czyli posługująca się pojęciami religijnymi w kwestiach związanych z życiem „tu i teraz". Wadą natomiast argumentacji etyki humanistycznej wydaje się być to, że postrzega ona człowieka jako kolejny zwyczajny element tego świata, co wyraźnie grozi uprzedmiotowieniem podmiotowości, jaka nam przysługuje.

Eutanazja jest problemem złożonym. Każdy przypadek jest w tym zakresie odrębny i należy do niego dostosować wszelkie „za" i „przeciw", tak więc stanowisko zwane sytuacjonizmem jest w tym miejscu pożądane.

Bibliografia:

• Hartman J., Prolegomena do debaty nad legalizacją eutanazji, Strona domowa Jana Hartmana
• Hołówka J., Relatywizm etyczny, Warszawa 1981.
• Jan Paweł II, Encyklika o wartości i nienaruszalności życia ludzkiegoEvangelium vitae.
• Katechizm Kościoła Katolickiego.
• Kodeks Prawa Karnego.
• Kongregacja Nauki Wiary, Deklaracja o eutanazji Iura et bona.
• Kwiek M., Eutanazja — za czy przeciw? Portal Racjonalista.
• M. Machinek, Śmierć w dyspozycji człowieka. Teologia moralna wobec problemów etycznych u kresu ludzkiego życia, Olsztyn 2001.
• Ostasz L., Dobre, złe, odpowiedzialne, sprawiedliwe… . Definicje i objaśnieniapojęć etyki, Krynica Morska 2008.
• Platon, Państwo, Kęty 2003.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: W światopoglądowym bidulu Czy jesteśmy w przededniu trzeciej wojny światowej?

Comment on this article..   See comments (6)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word