Author of this text: Sam Harris

Translation: Julian Jeliński

Wielu czytelników Letter to a Christian Nation zainspirowanych przez Blaise’a Pascala przekonywało, że dowód jest nieistotny i że wierzący po prostu skorzystali z zakładu filozofa: jeżeli wierzący się myli co do istnienia Boga, nic nie straci ani on, ani nikt inny, a jeżeli ma rację wygra wieczne szczęście; jeżeli zaś ateista się myli, spędzi wieczność w piekle. Z tego punktu widzenia, ateizm to zwykła brawurowa głupota.

Pascal zasługuje na swoją reputację genialnego matematyka, ale jego zakład nigdy nie był niczym więcej niż zabawną (i fałszywą) analogią. Jak większość zabawnych pomysłów w filozofii jest często powtarzany, łatwy do zapamiętania i przez to uzyskał niezasłużoną opinię przenikliwego. Wystarczy się jednak chwilę zastanowić, by odkryć, że gdyby ten zakład działał, to uzasadniałby prawie każdy system wierzeń, nie ważne jak absurdalny czy sprzeczny z chrześcijaństwem. Kolejny problem z tym zakładem (a problem ten dotyczy też myślenia religijnego) polega na sugerowaniu, że osoba racjonalna może świadomie przekonać się do wierzenia w tezę bez żadnych dowodów. Ktoś może głosić jakąkolwiek wiarę, ale by naprawdę uwierzyć, musi wierzyć w jej prawdziwość. Na przykład uwierzyć w istnienie Boga oznacza bycie przekonanym, że się nie oszukuje siebie; oznacza przekonanie, że jest się w pewnej relacji z istnieniem Boga — takiej, że gdyby nie istniał, nie wierzyłoby się w niego. Jak ma się zakład Pascala do tego? On tu nie pasuje.

Powody by wątpić w istnienie Boga każdy może z łatwością poznać: każdy może zobaczyć, że Biblia nie jest idealnym słowem wszechwiedzącego bóstwa; każdy może zobaczyć, że nie ma dowodów na istnienie Boga, który odpowiada na modlitwy i że każdy Bóg, który pomógłby jakiejś drużynie zdobyć mistrzostwo jednocześnie rozdając dzieciom raka, a innym wypadki samochodowe jest niewart kultu. Każdy, kto ma oczy, może zobaczyć, że jeśli Bóg Abrahama istnieje, jest bezwzględnym psychopatą — tak samo jak Bóg Natury. Jeżeli nie możesz tego zobaczyć, to znaczy, że zamknąłeś oczy, by nie widzieć rzeczywistości.

Nie wątpię, że wielu chrześcijan znajduje pocieszenie w wierze. Ale wiara nie jest najlepszym źródłem pocieszenia. Wiara religijna jest jak kieszonkowiec, który najpierw kradnie ci portfel a potem pożycza ukradzione pieniądze na dogodny procent. Wdzięczność ofiary jest w pełni zrozumiała, ale jednocześnie nieodpowiednia. To my jesteśmy źródłem miłości, którą księża i pastorzy przypisują Bogu (jak inaczej moglibyśmy ją czuć?). Twoja świadomość jest przyczyną i treścią każdego doświadczenia, które mógłbyś uznać za „duchowe" czy „mistyczne". Gdy już to sobie uświadomisz, to czy jest sens dalej udawać, że jesteś pewny prawdziwości starożytnych cudów?
New York, wrzesień 2007r.

www.samharris: Letter to a Christian Nation: Afterword

Comment on this article..   See comments (80)..

Send text to e-mail address..

Print-out version..    PDF    MS Word

Sam Harris Autor bestsellerowej ("New York Times"), wyróżnionej PEN Award książki - "The End of Faith: Religion, Terror, and the Future of Reason" (2005) oraz "Letter to a Christian Nation" (2006). Ukończył filozofię na Uniwersytecie Stanforda, studiował poza tym religioznawstwo, obecnie pracuje nad doktoratem z zakresu neuronauki. Udziela się medialnie w radio i telewizji, ostrzegając o niebezpieczeństwach związanych z wierzeniami religijnymi we współczesnym świecie. Mieszka w Nowym Jorku.  Private site  Number of texts in service: 28  Show other texts of this author  Newest author's article: Tajemnica świadomości